کلمات کلیدی: (دیمکاری – دیم کاری گندم – دیم کاری جو – دیم کاری پسته – دیم کاری بادام)
دیمکاری
دیمکاری به کشت بدون آبیاری گفته میشود که با آب باران رشد و نمو می کند.
ایران آب و هوایی نسبتاً گرم و خشک دارد که با توجه به شرایط توپوگرافی،دارای شرایط اقلیمی مختلفی است و این تنوع در زمین هایی که کشت دیم صورت می‌گیرد، مشکلاتی بوجود می آورد.
عوامل موثر در افزایش تولید محصولات دیمکاری:
- نزولات آسمانی سالیانه
- کیفیت و نحوه شخم زدن
- تهیه زمین مناسب و به موقع برای کشت دیم
- استفاده از روش های صحیح
- انتخاب گیاه مناسب کشت دیم
ویژگی بذرهای کشت دیم:
- زود رسی
- مقاومت به آفات و بیماری ها
- داشتن ریشه عمیق و مقاوم به سرما
- قدرت رویشی بالا
عوامل اقلیمی متنوعی در کشت دیم تاثیر گذارند مثل باران،شبنم،مه ،رطوبت نسبی،باد،نور و حرارت لازم.
تاریخ صحیح کشت بذر در دیم کاری مهم و در عملکرد محصول بسیار تاثیر گذار است.
در دیمکاری، عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی آب می باشد و نخستین گام بسیار مهم، ذخیره و نگه داری آب(بارندگی سالانه)در خاک می باشد.
این ذخیره سازی باعث حفظ رطوبت خاک تا زمان مورد نیاز گیاه و همچنین مانع تبخیر مستقیم رطوبت خاک و بالا بردن بازده آب بوسیله ی گیاهان زراعی می شود.
دیم کاری گندم
دیم کاری گندم در ایران عموما در فصل پاییز انجام می شود.
گندم جز نخستین و مهم ترین گیاهانی بوده که توسط انسان کشت شده است.
نوع کشت آن در مناطق و شرایط آب و هوایی مختلف فرق می کند اما غذای اصلی غالب مردم جهان است.
عوامل موثر در اهمیت گندم در زراعت:
- هزینه پایین
- سودآوری نسبتاً بالا
- استفاده از کاه آن جهت غذای دام
عملیات کشاورزی برای گندم شامل مراحل زیر است:
- خاک ورزی(که جهت ایجاد بستر مناسب برای جوانه زدن بذر و رشد ریشه و کنترل علف های هرز و رطوبت خاک و فرسایش انجام می شود).
- کاشت(که شامل تاریخ و عمق کاشت،دمای بستر،بذر مناسب و کود پاشی می باشد).
- داشت(استفاده از کود ازته در چند مرحله برای افزایش پروتئین و کیفیت گندم)
- برداشت(که بوسیله ادوات کشاورزی انجام می شود).
گندم علاوه بر کودهای ازته برای کیفیت و عملکرد بالاتر به پتاسیم نیز نیاز دارم.
تاثیر پتاسیم در گندم:
- بالا بردن تحمل گیاه نسبت به شوری
- افزایش مقاومت در برابر بیماری ها و آفات و کم آبی که مناسب دیمکاری گندم است.
- افزایش فتوسنتز
- کاهش تنش رطوبتی
در دیم کاری گندم کشاورزان باید توجه داشته باشند که به هنگام عملیات خاک ورزی،خاک سطح مزرعه را بسیار نرم یا پودر نکنند،چون در کاهش کیفیت محصول بسیار موثر است،خاک مناسب رشد گندم باید شنی و رسی عمیق با زهکشی خوب باشد تا در شرایط دیم کاری آب را به مدت طولانی ترس در خود ذخیره کند.
از خطرناک ترین آفات گندم میتوان سن گندم را نام برد که خسارات زیادی به مزارع گندم تحمیل میکند.
دیم کاری جو
دیم کاری جو در شرایط آب و هوایی مناسب،در خاکی که قابلیت ذخیره آب را داشته باشد انجام میشود.
جو در برابر خشکی نسبت به گندم گیاهی مقاوم تر است که باعث می شود در شرایطی که آب منطقه محدود است،محصول بهتری برای کشت باشد.
انواع کشت جو براساس دمای منطقه:
- بهاره(که به سرما حساس است).
- پاییزه(تا بهار سنبله نمی‌دهد).
- جو حد واسط (در هر دو فصل بهار و پاییز کاشته می شوند و نسبت به سرما مقاومت کمتری دارند).
تشخیص جوی بهاره و پاییزه نسبت به گندم بهاره و پاییزه کاری نسبتاً سخت است و تفاوت دانه ها خیلی محسوس نیست.
از آفات و بیماری های جو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیاهک پنهان
- سیاهک آشکار
- زنگ ساقه
- زنگ برگ
- پوسیدگی ریشه
برخی از شرایط دیم کاری جو:
- از بذر های اصلاح شده و مقاوم استفاده شود.
- در زمین های پرشیب کاشته نشود زیرا سبب فرسایش خاک و از بین رفتن مواد غذایی و آب مورد نیاز گیاه میشود.
- خاک شنی رسی یا لیمونی که توانایی بیشتری برای نگه داری آب و مواد غذایی دارد استفاده شود.
جو از نظر دارویی خواص زیادی دارد:
- خون ساز است.
- در درمان موثر است.
- پایین آوردن کلسترول
- پیشگیری از سرطان
- درمان یبوست و حتی نفخ
- جوشانده مقوی برای بیماران مبتلا به تب، سوءهاضمه و کم خونی
دیم کاری پسته
دیم کاری پسته در ایران در خاک هایی با بافت شنی لومی که بافت متوسطی دارند بهترین عملکرد را داشته و محصول مرغوب تری تولید میکند.
پست در قیاس با سایر گیاهان زراعی و میوه ها نسبت به کم آبی و شوری خاک مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد.
فواید مصرف پسته:
- مقابله با عفونت ها
- کمک به تولید گلبول های قرمز
- بهبود گوارش و کاهش کلسترول و قند خون
- محافظت از پوست در برابر اشعه های مضر خورشید
- تقویت ذهن و قوای جنسی
- پیشگیری تقویت دستگاه ایمنی بدن
- از کم خونی
آسیب های جسمی مصرف پسته شور:
- چاقی و فشار خون
- بیماری های گوارشی
- بالا بردن دمای بدن و ایجاد کهیر
سم آفلاتوکسین مهم ترین بیماری پسته که در صورت بروز آسیب فراوان به انسان و دام می رساند و در صورت مصرف مداوم بیماری سرطان را در پی دارد.
ایران و آمریکا بزرگ ترین تولید کنندگان پسته ی جهان هستند که البته آمریکا با تولید مکانیزه در هر هکتار ۳ برابر ایران محصول تولید میکند.
دیم کاری بادام
دیم کاری بادام در مناطق خشک و نیمه خشک انجام می شود زیرا با حداقل میزان آب موجود سازگاری پیدا میکند اما نسبت به شوری مقاومت چندانی ندارد.
درخت بادام تا حد زیادی در برابر خاک های آهکی مقاوم است و حتی در این خاک ها نیز می تواند رشد کند.
انواع گونه های بادام:
- بادام تلخ
- بادام کوهی
- بادام ارژن
آفات و بیماری های بادام بسیار متنوع است:
- کرم سر شاخه خوار
- شته ها
- شپشک ها
- سپر دار بنفش زیتون
- بیماری شانکر باکتری
- زنگ درختان میوه هسته دار
- پوسیدگی قرمز
- قارچ عسلی
مهم‌ترین فاکتور محیطی در دیم کاری بادام دما است.
بادام منبع غنی از پروتئین،ویتامین E، کلسیم، منیزیم، آهن و پتاسیم است.
دیم کاری در مناطقی که بارندگی زیر ۷۵۰ میلی متر باشد یا میزان تبخیر بیشتر از میزان بارش باشد،انجام میشود.
دیم کاری در کشور ما چندین هزار سال است که انجام میشود و در واقع جز نخستین کشورهای این حوزه است.
نخستین محصولات دیم در ایران گندم و جو است که به سابقه ای بالغ بر ده هزار سال می‌رسد.
عملکرد محصولات دیم در ایران به نسبت محصولات آبی بسیار ضعیف تر است زیرا:
- کشاورزان هنوز به شیوه سنتی دیم انجام می دهند.
- نادیده گرفتم اصول زراعی،به خصوص تراکم مناسب
- عدم توجه به انتخاب و ازدیاد ارقام مناسب بذر
- عدم انتخاب زمین مساعد و مسطح (یا کم شیب)
- جدی نگرفتن استفاده مناسب از نهاده ها
کشت دیم در کشور ما کاملا سنتی انجام می شود و همچنین در بعضی از نواحی از بذور کشت آبی به جای کشت دیم استفاده می شود که شیوه ای کاملا اشتباه است.
زمین های کشت دیم علاوه بر دارا بودن شرایط مناسب برای دیم کاری مناطق مساعدی برای دامپروری هم هستند.
کلمات کلیدی: (دیمکاری – دیم کاری گندم – دیم کاری جو – دیم کاری پسته – دیم کاری بادام)
(فروشگاه آنلاین بهرویش همیار کشاورزی)
