مالچ پاشی

(مالچ پاشی – انواع مالچ پاشی – مزایای مالچ پاشی – معایب مالچ پاشی – دلایل استفاده از مالچ پاشی)

مالچ پاشی پوشش غیر زنده با پوشش سبک و نرم سطح خاک می گویند،این کار می تواند لایه‌ای از کاه، خاک‌ اره،خاک برگ، ورقهٔ پلاستیکی و … باشد. مالچ محافظی برای گیاهان در زمستان می باشد، استفاده از مالچ گیاهان را در برابر تغییر دمای شدید خاک و از دست رفتن آب زمین محافظت می کند. مالچ خاک و ریشهٔ گیاه را از آسیب باران، سله‌بندی، یخبندان، تبخیر و فرسایش محافظت می کند.

به طور کلی مالچ دارای ویژگی های زیر می باشد:

پوشش غیر زنده
پوشش سبک و نرم
لایه‌ای از کاه، خاک‌ اره،خاک برگ، ورقهٔ پلاستیکی و …
محافظ گیاهان در زمستان
حفاظت گیاه در برابر تغییر دمای شدید
جلوگیری از، ازدست دادن آب خاک
حفاظت گیاه در برابر آسیب باران، سله‌بندی، یخبندان، تبخیر و فرسایش

انواع مالچ پاشی

انواع مالچ پاشی براساس نیازهای هر محصول یا هر منطقه از نظر نوع مواد آن به طور معمول به دو گروه مالچ های طبیعی و مالچ های مصنوعی تقسیم می شوند.

مالچ طبیعی:

از جمله انواع مالچ پاشی، مالچ طبیعی می‌باشد که می توان به شاخ و‌برگ، بقایای گیاهی مانند علف های هرز حذف شده ، کاه و کلش، خاک‌اره و یا پوست گیاهان اشاره کرد. این نوع ماچ از محصولات طبیعی به دست می آید.

مالچ مصنوعی:

مالچ‌های مصنوعی نوع دوم انواع مالچ پاشی می باشد. مالچ‌های مصنوعی معمولاً دوام بیشتری دارد، شایان ذکر است معایبی را نیز به همراه خواهد داشت ازجمله ی این مالچ میتوان به: پوشش‌های ساخته‌شده از سلوفان، پشم‌شیشه، فویل فلزی، کاغذ، خرده لاستیک، پلاستیک یا فیبر اشاره کرد.

البته انواع مالچ براساس نوع کاربرد نیز به سه دسته تقسیم می‌شود:

شفاف
سیاه
رنگی

مالچ‌ سیاه: بیشتر سبب گرم شدن خاک می‌شوند.البته کنترل علف هرز، نکته‌ای مهم در تکنولوژی مالچ سیاه است.

مالچ شفاف: اجازه می‌دهد علف هرز رشد کند که ممکن است فایده‌های گرم کردن خاک را منتفی کند.

به طور کلی انواع مالچ پاشی دارای ویژگی های زیر می باشد:

از نظر نوع مواد دو دسته طبیعی و مصنوعی
مالچ طبیعی آلی
لاش‌برگ و شاخسار
بقایای گیاهی مانند علف های هرز حذف شده
کاه و کلش
خاک‌اره
پوست گیاهان
از محصولات طبیعی
مالچ مصنوعی
دارای دوام بیشتر
پوشش‌های ساخته‌شده از سلوفان
پشم‌شیشه
فویل فلزی
کاغذ
خرده لاستیک
پلاستیک یا فیبر
بر اساس کاربرد سه دسته سیاه، شفاف، رنگی
مالچ‌ سیاه موجب کنترل علف هرز
مالچ شفاف فایده‌های گرم کردن خاک را منتفی کند.
پلاستیک سیاه به شکل نوارهای خردشده
اثر مالچ یک پارچه از نواری بیشتر
پلاستیک یکپارچه پوشش کامل

مزایای مالچ پاشی:

از جمله مزایای مالچ پاشی راهکاری بسیار مناسب جهت مبارزه با خشکسالی و کم آبی است. از دیگر مزایای مالچ سبب زودرسی بین هفت تا ۱۴ روز و همچنین عملکرد سه تا چهار برابر گیاه می شود. از مزایای مالچ آلی می توان به بهبود ساختمان خاک، بهبود ظرفیت و نگهداری رطوبت خاک، حفاظت خاک در برابر فرسایش، افزودن مواد مغذی و آلی به خاک و همچنین کنترل علف های هرز اشاره کرد. شایان ذکر است زمان استفاده از موادی که از کربن غنی هستند مانند خاک اره و چوب خردشده، باید حتما مقداری نیتروژن به خاک اضافه کرد. مزایای مالچ پلی اتیلن بسیار زیاد بوده که از آن جمله می توان به: زودرسی محصول، کاهش دفعات آبیاری، جلوگیری از تبخیر سطحی آب، بالا بردن بازده مصرف آب، کم شدن مصرف آب، جلوگیری از رشد علف های هرز، کاهش تغییرات درجه حرارت و … اشاره کرد.

به طور کلی مزایای مالچ پاشی دارای ویژگی های زیر می باشد:

مبارزه با خشکسالی و کم آبی است.
سبب زودرسی بین ۷ تا ۱۴ روز
عملکرد سه تا چهار برابر گیاه
بهبود ساختمان خاک
بهبود ظرفیت و نگهداری رطوبت خاک
حفاظت خاک در برابر فرسایش
افزودن مواد مغذی و آلی به خاک
کنترل علف های هرز
زودرسی محصول
کاهش دفعات آبیاری
جلوگیری از تبخیر سطحی آب
بالا بردن بازده مصرف آب
کم شدن مصرف آب
جلوگیری از رشد علف های هرز
جلوگیری از سله بستن
کاهش تغییرات درجه حرارت
جلوگیری از تنشهای رطوبتی و تجمع نمک در سطح خاک
جلوگیری از تماس میو ه ها با خاک مرطوب
جلوگیری از فرسایش خاک و کاهش آبشویی کودها

معایب مالچ پاشی:

از معایب مالچ پاشی در اثر استفاده از پلاستیک سیاه در فصول گرم سال موجب بالارفتن دمای خاک و در نتیجه موجب نابودی گیاه میشود. کاه، برگ خرد شده، برگهای سوزنی کاج و… جهت عایق سرما در فصل زمستان مؤثر است، اما آن ها در فصل بهار و تابستان سبب گرم شدن خاک می شوند از دیگر معایب مالچ، در بعضی زمان ها مانع ورود آب به داخل خاک می شود. از معایب مالچ می توان به نداشتن مواد آلی در مواد معدنی و خاک پوش های مصنوعی اشاره کرد.

به طور کلی معایب مالچ پاشی دارای ویژگی های زیر می باشد:

پلاستیک سیاه موجب بالارفتن دمای خاک و نابودی گیاه می شود.
کاه، برگ خرد شده، برگهای سوزنی کاج و… در فصل بهار و تابستان سبب گرم شدن خاک می شوند.
بعضی زمان ها مانع ورود آب به داخل خاک می شود.
نداشتن مواد آلی در مواد معدنی و خاک پوش های مصنوعی

دلایل استفاده از مالچ پاشی:

از دلایل استفاده از مالچ پاشی استفاده در زراعت، باغبانی همچنین حفاظت خاک و تثبیت ماسه های روان است. شایان ذکر است دلایل استفاده از مالچ فقط در زراعت نبوده بلکه درگسترش فضای سبز، به منظور کاهش میزان تبخیر و جلوگیری از هدررفت رطوبت از سطح خاک و بهینه سازی عملیات داشت و نیز افزایش کمّی و کیفی محصول کاربرد دارد. از دلایل استفاده از مالچ بحث تجاری آن است زیرا در تمام کشور ها مورد استفاده قرار می گیرد.