گوجه فرنگی

(گوجه فرنگی – انواع بذور گوجه – هرس گوجه – پایین کشی – سربرداری)

گوجه فرنگی

امروزه به دلیل استفاده های متنوع خوراکی از گوجه فرنگی سطح کشت آن در کشور رو به افزایش است. سالانه مساحت زیادی از مزارع کشاورزی و همچنین گلخانه ها زیر کشت گوجه می رود. گوجه فرنگی جز گیاهان گرما دوست بوده و در مقابل سرما و یخبندان از خود حساسیت نشان می دهد. این میزان حساسیت در میوه ها بسیار بیشتر از شاخ و برگ می باشد.

انواع بذور گوجه

انواع بذور گوجه بر اساس ویژگی های زیر مشخص می شود:

• بر اساس سایز

  • گوجه چری
    • زیتونی
    • گلابی
    • گیلاسی
  • گوجه استاندارد
  • گوجه بیف

گوجه های چری دارای وزن ۸-۱۰ گرم، گوجه های استاندارد دارای وزن ۱۸۰-۱۹۰ گرم و گوجه های بیف دارای وزن ۲۰۰-۲۲۰ گرم می باشند. غالبا از گوجه های بیف برای صادرات استفاده می شود.

• بر اساس شکل ظاهری

  • گرد
  • تخم مرغی
  • قلبی
  • پهن

گوجه های قلبی در ظاهر جز گوجه های تخم مرغی یا بلوکی قرار می گیرند و گوجه های پهن همان گوجه های بیف هستند..

• بر اساس رنگ میوه

  • قرمز
  • زرد
  • سیاه

رنگ قرمز که عامیانه ترین رنگ گوجه فرنگی می باشد و از قدیم در کشت ها بوده است. رنگ زرد طی چند سال گذشته و غالبا در تیپ گوجه چری دیده می شود. گوجه های سیاه در دو سال گذشته و به صورت محدود به بازار آمدند و هنوز جایگاهی ندارند.

• بر اساس نوع رسیدگی میوه ها

  • هم رس
  • غیر هم رس

گوجه هایی که دارای خاصیت همرسی میوه  ها هستند در یک خوشه تمامی میوه ها با هم رسیده و برداشت به صورت خوشه ای انجام می گیرد. درگوجه های استاندارد یکی از ویژگی های مهم است که اخیرا برای صادرات استفاده می شود.

• بر اساس زمان رسیدگی میوه ها

  • زود رس
  • دیر رس

گوجه های زود رس در زمانی حدود ۶۵-۷۰ روز بدون تنش های وارد شده به بوته می رسند و گوجه های دیررس تا ۹۰ روز زمان برای رسیدگی نیاز دارند. در صورت بروز هر گونه تنش به بوته، بوته در هر مرحله رشدی که باشد در راستای اصلاح و بازسازی خود، تکمیل رشد را متوقف می کند.

• بر اساس نوع مصرف

  • تازه خوری
  • صنعتی

امروزه در مصارف صنعتی علاوه بر تولید رب گوجه فرنگی، تولید کمپوت گوجه و میوه خشک نیز اضافه شده است که البته بیشتر برای صادرات استفاده می شود.

• بر اساس اتصال کاسبرگ

  • دارد
  • ندارد

وجود کاسبرگ پس از برداشت، یکی از نکات مهم در انتخاب ارقام گوجه به حساب می رود.

• بر اساس رشد بوته ها

  • رشد محدود
  • رشد نیمه محدود
  • رشد نا محدود

گوجه های رشد محدود و رشد نیمه محدود بیشتر در فضای باز و نا محدود در گلخانه ها کشت می شوند.

• بر اساس تحمل به ویروس

  • دارد
  • ندارد

امروزه به دلیل مشکلات زیادی که بیماری های ویروسی ایجاد می کنند و غیر قابل کنترل و درمان هستند گوجههای متحمل به ویروس بیشتر از قبل در بازار مورد استفاده قرار می گیرند.

کشت گوجه گلخانه ای

پس از آماده سازی زمین و انتقال نشا به داخل آن، بوته ها توسط طنابی به سمت بالا هدایت می شوند. انتهای طناب ها به سیم های طولی کشیده شده در فاصله ۲ متری از سطح گلخانه متصل می شوند. سیم های طولی کشیده شده دارای دو وظیفه هستند:

• نگهداری بوته ها
• کمک به گرده افشانی

بوته ها پس از رشد وارد فاز زایشی شده و به گل می رود. در گلخانه ها به دلیل محدودیت وجود حشرات و وزش باد، حوالی ظهر (۱۱ – ۱۴) که رطوبت گلخانه به حد اقل می رسد توسط ضربه به سیم های طولی باعث ایجاد لرزش در بوته ها شده و عمل گرده افشانی صورت می گیرد. علاوه بر ضربه زدن به سیم ها می توان از حشرات گرده افشان نیز استفاده کرد. البته استفاده از حشرات گرده افشان به دلیل حساسیت به سموم حشره کش و عمر محدود (یک دوره رشدی) در گلخانه های محدودی استفاده می شوند.

مقدار مصرف بذر گوجه برای هر ۱۰۰۰ متر تعدا ۲۵۰۰ – ۳۰۰۰ عدد می باشد که با فواصل ۸۰-۱۰۰ سانتی متری بین ردیف ها و ۴۰ – ۵۰ سانتی متر روی ردیف ها از هم قرار می گیرند.

هرس گوجه

هرس گوجه شامل موارد زیر می باشد:

• حذف پا جوش ها
• حذف شاخه های جانبی
• حذف میوه های کوچک موجود در کلاستر (خوشه)
• حذف برگ های مسن

حذف پا جوش ها و شاخه های جانبی در جهت هرس گوجه از ابتدای رشد و میوه دهی باید مرتب انجام شود. حذف میوه های کوچک به دلیل اینکه انرژی گیاه را می گیرد پس از آغاز به رنگ انداختن باید حذف شوند. حذف برگ های مسن در مرحله پایین کشی و به صورت محدود انجام گیرد. در صورتی که بیش از اندازه هرس شوند به دلیل ایجاد تنش در فتوسنتز ممکن است به گیاه خسارت وارد شود.

مشکلاتی که حذف زیاد برگ های مسن ممکن است ایجاد کنند شامل

• ایجاد تنش در گیاه به دلیل مشکلات فتوسنتزی
• ایجاد آفتاب سوختگی که در معرض نور افتاب قرار گرفتن میوه ها به وجود می آید.

پایین کشی گوجه فرنگی

پایین کشی گوجه فرنگی به دو صورت انجام می گیرد و در این مرحله تعدادی از برگ های مسن حذف می شوند.

• ساقه های اصلی نزدیک به هم، با هم پیچیده می شوند و روی میله های یو (U) شکل قرار می گیرند.
• قسمت انتهای ساقه اصلی به سمت پایین هدایت می شود.

سربرداری گوجه فرنگی

سربرداری گوجه یکی از فرآیند های مهم در انتهای دوره رشدی می باشد. به صورتی که پس از تکمیل رشد بوته، قسمت انتهایی بوته حذف می شود تا گیاه دیگه انرژی جهت رشد رویشی صرف نکند. در این هنگام گیاه تمام انرژی خود را برای رنگ آوردن میوه های موجود استفاده می کند. در برخی گلخانه ها با توجه به شرایط اقتصادی پایین کشی صورت نمی گیرد و گیاه پس از رسیدن به سیم (۶-۷ ماه پس از کاشت)، سربرداری می شود.

مهم ترین آفات و بیماری های گوجه

• آفت توتا
• بیماری قارچی بوترایتیس
• بیماری ویروس موزاییک گوجه

آفت توتا در دو دهه اخیر توسط گوجه های آلوده وارداتی از ترکیه به کشور وارد شد و به دلیل عدم حضور دشمن طبیعی سریعا گسترش پیدا کرد. خسارت اصلی مربوط به لارو می باشد و بیشتر سمپاشی ها در این مرحله رشدی انجام می گیرد.

بیماری قارچی بوترایتیس که در اثر زخم های حاصل شده به ساقه در زمان هرس و پایین کشی و در حضور رطوبت در گلخانه گسترش می یابد.

بیماری ویروس موزاییک گوجه که به دلیل عدم کنترل عامل بیماری در گلخانه توسط آفات مکنده و همچنین قیچی آلوده طی هرس، گسترش می یابد. برای جلوگیری از گسترش بیماری دو راه وجود دارد

• حذف عامل انتقال دهنده
• حذف بوته آلوده

(گوجه فرنگی – انواع بذور گوجه – هرس گوجه – پایین کشی – سربرداری)

(فروشگاه آنلاین بهرویش همیار کشاورزان)