(بذر – خرید بذر – بهترین نوع بذر)
خرید بذر، انتخاب بهترین نوع بذر و مسئله مقاومت ارقام گیاهی به بیماری و آفات، موضوعی است که امروزه به طور جدی مورد توجه تولیدکنندگان محصولات کشاورزی قرار گرفته است. از دیرباز تاکنون کشاورزان متوجه شدند که بخشی از قسمت های مزرعه و یا اینکه برخی بوته ها که از یک مجموعه یا جمعیت بذر کشت شده اند نسبت به بیماری که مزرعه به آن دچار می شود مقاوم تر بوده و آسیب کمتری می بیند.
این ارقام که حاصل کشت بذرهای مختلف و ترجیحا انتخاب بهترین نوع بذر است زمانی که مزرعه درگیر یک بیماری خاص می شود نسبت به آن مقاومت بیشتری نشان داده و مشاهده می شود که آسیب کمتری دیده و در نتیجه خسارت کمتری متوجه کشاورز می گردد. در این جا باید به این نکتهای در رابطه با خرید بذر توجه داشت که تمامی بذرهایی که کاشته می شوند دارای ژنوم یا ویژگی های ژنتیکی یکسانی نبوده و این امرباعث می شود در یک زمین کشاورزی پس از کاشت بذر مقاومت های متفاوتی مشاهده شود.
که امروزه به نژادگران حوضه اصلاح نباتات و یا علوم بیوتکنولوژی با تولید ارقام یا بذرهای هیبرید (F1) ژن مقاومت را شناسایی، ویژگی های مثبت را در یک جمعیت بذر خالص کرده و در نتیجه برای یک بیماری خاص تمامی بذرهای کاشته شده واکنش یکسانی به آن بیماری را نشان می دهند که در بخش های بعدی به طور مفصل به تولید بذرهای هیبرید مزیت و معایب آن می پردازیم.
به طور کلی باید بدانیم که گیاهان از جنبه های مختلفی تحت تاثیر شرایط محیطی نامطلوب، بیماری ها (قارچ ها، باکتری ها و ویروس ها) آفات و علف های هرز قرار می گیرند در این بین بحث مقاومت یا تحمل واریته های مختلف از بذرهای موجود در زمینه تولیدات کشاورزی نسبت به بیماری و تنش های محیطی مورد توجه نمی باشد زیرا به طور عمومی رابطه متقابل گیاه با آفات ( حشرات و کنه ها ) وابسته به فیزیولوژی یا شرایط درونی گیاه میزبان نمی باشد ولی بیماری های حاصل از پاتوژن های قارچی، باکتریایی و ویروسی به شدت تحت تاثیر شرایط درونی گیاه میزبان قرار می گیرند که مکانیسم های آن بسیار پیچیده و تحت تاثیر ژن های مختلفی خواهد بود که در اصطلاح به عنوان ژن های مقاومت شناخته می شوند.
زمانی که کشاورزان، با خرید بذر یک گونه گیاهی که مقاوم به بیماری ویروسی خاصی است کشت را شروع می کنند که عموما این مقاومت به آن معنا می باشد که گیاه حاصل از بذر کاشته شده نسبت به ارقام یا واریته های دیگر حساسیت کمتری داشته و علائم آلودگی را به طور قابل توجهی کمتر نشان می دهد و گاها این گونه مقاومت ها باعث می شود در نقاطی که برای مثال نوعی از بیماری های ویروسی مانع کشت گونه گیاهی خاص شده است پس از شناسایی رقم مقاوم امکان کشت آن گیاه در آن منطقه ممکن شود.
باید توجه کرد که منظور از مقاومت در ارقام یا واریته های مختلف مطلق نبوده و عموما تحمل آن واریته نسبت به بیماری مدنظر می باشد و در علوم ژنتیک و فیزیولوژی بحث مقاومت دارای تعاریف گسترده ای می باشد که از حوصله این بحث خارج است.
بذر
نکته دیگری که در این بخش باید به آن توجه شود بحث کشف یا به اصطلاح شناسایی ارقام مقاوم در یک منطقه است. در دنیای کشاورزی بذرهای مختلف از منابع گوناگون متعلق به کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد برای مثال بذر خیار یا بذر گوجه فرنگی و … از کشورهای اروپایی وارد ایران شده و این بذرها در استان های مختلف ایران کشت می گردد و این موضوع باعث می شود که این بذرهای کشت شده گاها با پاتوژن ها یا بیماری هایی مواجه شوند که در منطقه بومی خود (اروپا) با آن روبه رو نبوده و در نتیجه هیچ مکانیسم مقاومتی در پیکره ی گیاهان حاصل از کاشت این بذرها وجود نداشته باشد.
به این ترتیب به عنوان یک راهبرد کلان و یک استراتژی اساسی در مبحث توسعه ارقام گیاهی می بایست توجه ویژه ای به تولید بذر در ایران داشت زیرا نبرد تاریخی و چند میلیون ساله پاتوژن ها (باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها) موجود در کشور با گونه های گیاهی (محصولات کشاورزی) سبب بیان ژن های متعددی شده است که مکانیسم مقاومت را در گیاهان رهبری می کنند.
(بذر – خرید بذر – بهترین نوع بذر)
(فروشگاه اینترنتی بهرویش همیار کشاورزان)
www.behrooyesh.ir
