خاک شالیزار
شالیزار به زمین کشاورزی گفته می شود که در آن برنج کاشته می‌شود.
جهت آماده سازی زمین شالیزار برای کاشت برنج ابتدا باید آن را در محوطه کوچکی رشد داد و بعد از آن به شالیزار منتقل کرد. شالیزارهای در حال کاشت همیشه پر آب هستند.
بهترین نوع خاک جهت رشد گیاه برنج خاک های لیمونی رسی می باشند. خاک های لیمونی رسی مخلوطی ازدونوع خاک لیمونی ورسی می باشد. قطرذرات تشکیل دهنده این نوع خاک ریزاست وقطری کمتراز ۰٫۰۰۲ میلی متر دارا می باشد.
خاک های لیمونی رسی به دلیل ریز بودن ضراتش نفوذپذیری کمی نسبت به آب دارد و دلیل غرقابی کردن خاک شالیزر نیز کم بودن نفوذ پذیری آن می باشد. چنانچه شالیزار دچار کم بود آب شود خاک آن به همین دلیل سله می شود و محصول نابود می گردد.
نکته: سله به شکافهای کم وبیش عمیقی گفته می شود که ممکن است دراین نوع خاک به وجودآید.
خاک شالیزار دارای عناصری مانند: پتاس، منگنز، آهن و فسفرمی باشد. برنج دارای ریشه های سطحی بوده بنابراین دراین خاک به راحتی می تواند رشد نماید. موادغذایی خاک شالیزار زیاد جابجا نمی شود و ازیک ثبات نسبی برخوردار می باشد.
جالب است بدانید رنگ خاک شالیزار درمناطق مختلف باتوجه به درصد مواد تشکیل دهنده آن متفاوت می باشد.
آماده سازی زمین شالیزار:
قبل از کاشت برنج ابتدا باید یک زمین مناسب جهت کاشت محصول انتخاب کرد. البته چنانچه زمین دارای ورودی آب مستقل باشد بهتر است.
در آماده سازی زمین شالیزار:
باید زمین در سه مرحله شخم زده شود. در مرحله اول سه هفته قبل از نشا کاری، مرحله دوم دو هفته قبل از نشا و مرحله سوم یک هفته قبل از نشاکاری باید زمین شخم زده شود.
جهت شخم زدن شالیزار می¬توان از وسیله هایی به نام تیلر یا تراکتور استفاده کرد.
از جمله کودهای مورد نیاز زمین کاشت برنج:
۱٫کود های شیمیایی:
از جمله پتاس، فسفر و ازت که به تشریح آ ن ها می پردازیم.
کود پتاس:
کود پتاس سبب ثبات گیاه و همچنین بالا بردن مقاومت گیاه در برابر بیماری ها ، رشدونمو گیاه و سنتز ازت می شود.
مقدار کود پتاس ۴۰ تا ۱۰۰ کیلو گرم در هکتار می باشد، کود پتاس را ۲ تا ۳ ماه قبل از کشت و در زمان شخم پاییزه در عمق ۱۵حدود سانتی متر خاک مخلوط خواهند کرد در این روش تاثیر کود بسیار بیشتر خواهد شد.
کود فسفر:
کود فسفر سبب تولید ریشه های قوی و گسترده و همچنین ساقه های محکم و ضخیم می شود،کود فسفر سبب پرشدن دانه شده که در نتیجه ی آن محصول زودتر رسده می شود، شایان ذکر است این نکته موجب افزایش کمیت محصول می گردد که این امر سبب رویکرد بیشتر کشاورزان به این کود شده است.
کود فسفر را باید قبل از کاشت با خاک مخلوط کرد.
کود ازت:
از خصوصیات بارز عنصرازت می توان به افزایش سرعت رشد، سهولت تنفس محصول، شادابی رنگ بوته ها، رشد ریشه ها، افزایش سطح برگ (که موجب افزایش بازار پسندی و کیفیت محصول می گردد)، بالارفتن مقدارپروتئین اشاره کرد.
بهترین و مطلوب ترین مقدار کود ازت برای محصولی مانند برنج ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگم در هکتار است. شایان ذکر است در خاک رسی میزان مصرف کمتر و در خاک شنی مقدار مصرف بیشتر است.
روش مصرف کود ازت:
• دو سوم کود ازته را با کود فسفاته و پتاسیک به خاک می دهند و بقیه را ۳ تا ۴ هفته بعد از نشاکاری به عنوان سرک به خاک اضافه می نماییم.
• در دو یا چند مرحله به خاک داده می شود، به طوریکه نصف را قبل از کاشت یا در موقع نشا و نصف دیگر را ۲۰ تا ۳۰ وز قبل از ظهور پانیکول به خاک اضافه می کنیم.
۲٫کود دامی:
از جمله کودهای مورد نیاز زمین کاشت برنج استفاده ازکوددامی است. کود دامی برای خاک های شالیزارامری مهم وضروری می باشد.
کشاورزان بایستی هرساله کوددامی به خاک اضافه کنند، زیراکوددامی مهمترین منبع تولید هوموس خاک می باشد که سبب افزایش ازت خاک می شود.
هرتن کود دامی را می توان درحدود ۱۰کیلوگرم ازت به خاک اضافه کرد.
کودهی دامی ازجمله: کوداسب، کود گاو، کود گوسفند، کودهای مخلوط قدیمی و کود طیور است که می توان در شالیزار مورد استفاده قرار گیرد.
درآب وهوایی مرطوب مثل گیلان که دارای رطوبت زیادی است نباید میزان کود دامی از۱۰تا۱۲ تن درهکتار بیشتر شود.
بهترین میزان مصرف کود دامی درزمین های هوموس رسی ولیمونی ۸تا۱۰تن درهکتارمی باشد.
درزمین های شنی مثل شالیزارهای اطراف سواحل دریا مقدار استفاده از کود دامی افزایش می یابد.
زمان استفاده از کود دامی کوددامی پاییز و قبل از رسیدن فصل سرما به خاک است.
نکته ای که باید بسیار به آن توجه کرد پوسیده بودن کامل کود دامی می باشد درغیراین صورت سبب رشد بی رویه علف های هرزشالیزارشده وهمچنین جذب آن نیزتوسط گیاه مشکل خواهد شد وسبب عوارض وبیماری نیزروی برنج می شود.
۳٫کودسبز:
کودسبز محصول باقیمانده گیاهان می باشد که بعد ازبرداشت محصول قسمتی ازآن درخاک باقی می ماند.
کود سبز دارای اهمیت فراوانی جهت حاصلخیزی خاک است.
افزودن کود سبز درخزانه سبب افزایش موادغذایی سطح خاک می شود.
به طورکلی هدف ازاستفاده ازکودسبز:
• بالابردن حاصلخیزی خاک
• افزایش هوموس خاک
• افزایش مقدارازت خاک
شایان ذکر است شخم کودسبزباید سطحی باشد به دلیل اینکه اگرشخم عمیق صورت گیرد کلش درزیر خاک بدون تخمیروپوسیدگی مانده وسبب اختلالاتی درخاک می شود.
کودهای سبزی که درشالیزاراستفاده می گردد معمولا شبدر و یا یونجه است.
کلمات کلیدی: (خاک شالیزار، کودهای مورد نیاز زمین کاشت برنج، آماده سازی زمین شالیزار)
