علم و فناوری همیشه به بشر کمک می کند تا زندگی خود را بهبود بخشد. این مورد در بخش کشاورزی نیز صدق می کند. اختراع سمپاش جهت کاربرد سموم دفع آفات، کودهای شیمیایی و غیره باعث ایجاد انقلابی در بخش کشاورزی و باغبانی شده است. سمپاش ها، کشاورزان را قادر می سازد حداکثر بازده کشاورزی را بدست آورند.
از سمپاش ها معمولاً در مزارع و باغات برای توزیع سموم دفع آفات، علف کش ها، قارچ کش ها و مواد ضدعفونی کننده استفاده می شود. حشرات و علف های هرز عمدتاً مسئول تخریب محصولات هستند. در باغداری و کشاورزی مدرن، از حشره کش ها و سموم دفع آفات، برای کشتن حشرات یا کنترل تولید مثل آنها استفاده می شود. این علف کش ها، سموم دفع آفات و کودهای شیمیایی با کمک دستگاه مخصوصی که به عنوان “سمپاش” شناخته می شود، برای محصولات زراعی استفاده می شوند. اصول سمپاشي یکی از مواردیست که باید به بررسی آن پرداخت..
انواع مختلفی از سمپاش ها در بازار موجود است. از جمله، سمپاش های دستی، اتوماتیک، سمپاش های مخصوص تراکتور و سمپاش های هوایی. از سمپاش ها نه تنها در کاربردهای کشاورزی بلکه در مصارف خانگی نیز استفاده می شود.
در این مقاله قصد داریم درباره اصول سمپاشی، طبقه بندی سمپاش ها و همچنین روش های صحیح سمپاشی صحبت کنیم.
طبقه بندی سمپاش ها
سمپاش ها بسته به نیاز گیاه یا محصول و نوع کاربرد آنها در محصولات زراعی و باغی، در اندازه ها و مشخصات مختلف تقسیم بندی می شوند. در زیر انواع اصلی سمپاش های مورد استفاده برای اسپری حشره کش یا سموم دفع آفات آورده شده است:
۱) سمپاش کم فشار
- قابل نصب بر روی تراکتور
- سمپاش با پاشش زیاد
- سمپاش مخصوص نصب تریلر
- سمپاش مخصوص کامیون
۲) سمپاش فشار قوی
۳) سمپاش هوایی
۴) مه پاش یا گرد پاش
۵) سمپاش دستی
سمپاش های دستی
سمپاش های دستی برای سمپاشی گیاهان کوچک مناسب هستند. جهت استفاده از آب یا مواد شیمیایی مایع در یک منطقه کوچک کاربرد دارد. سمپاش دستی از طریق پمپ هوا کار می کند. پمپ هوا را درون مخازن فشرده می کند و محتوای مایع را تحت فشار قرار می دهد. اندازه مخزن این نوع سمپاش ها می تواند تا ده لیتر باشد و در فشارهای کم ۳۵۰ کیلوپاسکال یا کمتر عمل می کند.
سمپاش های پشتی یک سمپاش دستی دارای ظرفیت مخزن به اندازه ۲۰ لیتر، اهرم دستی و نازل اسپری است. کاربر برای اعمال فشار به مخزن از اهرم دستی استفاده می کند.
ارزان و قابل حمل هستند و کاربرد آسانی دارند. برای اسپری کردن محصولاتی مانند شالیزار، پنبه، ریواس هنگامی که نهال ها کوچک هستند، مناسب است. همچنین می توان از آن برای سم پاشی سموم دفع آفات برای باغ یا کشت گلخانه ای گوجه فرنگی و انواع دیگر استفاده کرد.
سمپاش های کم فشار
سمپاش های کم فشار با توجه به ظرفیت و اندازه مخازن انواع مختلفی دارند. اینها شامل مدلهای نصب شده بر روی تراکتور، نصب تریلر و مدلهای کامیون می باشند. بر اساس اصل هیدرولیک کار می کنند. این سمپاشها از یک محفظه هوا، فشار سنج و تنظیم کننده تشکیل شده اند.
• سمپاش های مخصوص تراکتور: سمپاش سوار شده روی تراکتور ظرفیت مخزن از ۱۵۰ تا ۵۰۰ گالن متغیر است.
• سمپاش های مخصوص نصب تریلر: روی یک تریلر همراه با تراکتور قرار می گیرند. این سمپاش ها دارای ظرفیت مخزن حدود ۱۰۰۰ گالن هستند. شعاع اسپری می تواند طول ۳٫۷ – ۱۵ متر برسد.
• سم پاش های مخصوص کامیون: نیروی اینها توسط یک موتور کمکی که در یک کامیون قرار می گیرد تأمین می شوند. ظرفیت مخزن حداکثر ۲۵۰۰ گالن دارند و شعاع اسپری می تواند به طول ۱۸ متر برسد.
سمپاش های فشار قوی
از سمپاش های فشار قوی برای پاشش بوته های ضخیم و درختان بلند توسط جنگلبانان استفاده می شود. اصل کار سمپاش های فشار قوی مانند سمپاش های کم فشار است. آنها می توانند در فشارهای حداکثر ۶۸۰۰ کیلوپاسکی کار کنند. این سمپاش ها برای درختان میوه و انواع دیگر که نیاز به اسپری با ارتفاع زیاد و شاخ و برگ های متراکم، کاربرد دارند.
سمپاش های هوایی
سمپاش های هوایی برای استفاده از مواد شیمیایی غلیظ از طریق هوا مفید هستند. هوایی که مواد شیمیایی را منتقل می کند غلظت آنها را از بین می برد و رقیق می کند. یک نوع متداول سمپاش حامل هوا سمپاش باغی است که برای درختان میوه استفاده می شود.
مه پاش ها
جهت اسپری سموم دفع آفات برای پاشش بصورت مه کاربرد دارند. آنها در گلخانه ها یا منطقه آلوده به آفات گیاهی استفاده می شوند. پمپ های آنها در فشارهایی تا ۱۲۴۰۰ کیلوپاسکال با قدرت پاشش بادوام کار می کنند.
اصول سمپاشی
سموم و مواد شیمیایی ممکن است به چند طریق استفاده شوند:
– بصورت خالص
– محلول در آب و بعنوان امولسیون
– بصورت گردپاشی
– بصورت گرانول
سموم بصورت یکنواخت بر روی گیاه بوسیله سمپاش ها اسپری می شوند. یک سمپاش بسته به نوع آن معمولا شامل، مخزن، لوله ها، اتصالات، پمپ ها، توربین تولید جریان هوا، موتور الکتریکی، نازل، صافی و بوم ها می باشد. اندازه قطر قطرات سموم پاشیده شده بر حسب میکرون محاسبه می شود. با استفاده از کارت های مخصوص، قطر، تعداد و پراکنش قطرات را محاسبه می کنند و بسته به هدف آن ها را تنظیم می کنند.
روش های صحیح سمپاشی
عدم کاربرد صحیح سموم شیمیایی علاوه بر اینکه باعث آلودگی محیط می شود، اثرات زیانباری بر روی گیاهان و محصولات باقی می گذارد. بنابراین استفاده صحیح از سمپاش ها برای کشاورزان و باغداران اهمیت زیادی دارد. روش های صحیح سمپاشی شامل موارد زیر است:
- آمادهسازى سمپاش: اجزای سمپاش را باز کنید، آن را کاملا تخلیه کنید و با آب تمیز بشویید. سپس دوباره تمامی اجزای آن را ببندید و مطمئن شوید همه اجزا به درستی بسته شده اند.
- پرکردن سمپاش: سه چهارم حجم مخزن سمپاش را با آب تمیز پرکنید.
- پوشیدن روپوش ایمنی: لباس، کفش و دستکش های مخصوص این کار را بپوشید. از ماسک، کلاه و عینک مخصوص استفاده کنید.
- فشار داخل سمپاش را تنظیم کنید: سعی کنید با ضربه های یکنواخت به مخزن، فشار داخل سمپاش را بیشتر کنید. همچنین درزها و سوراخ ها را بررسی کنید تا نشتی نداشته باشند.
- سمپاش را روی دوش خود قرار دهید: آن را روی دوش خود تنظیم کنید.
- سمپاشی آزمایشی انجام دهید: دقت کنید که فاصله نازل از زمین حدود ۳۰ سانتیمتر و سوراخ آن به سمت پایین و رو به زمین باشد. تست کنید قطرات به خوبی اسپری شوند. در صورت لزوم با شل و سفت کردن اجزای نازل، مشکل را برطرف کنید.
- فشار سمپاش را ثابت نگه دارید: سعی کنید بصورت ثابت و یکنواخت تلمبه زنی کنید.
- عرض کار سمپاش را ثابت نگه دارید: با حرکت یکنواخت لوله نازل، سعی کنید شعاع پاشش را ثابت نگه دارید.
- فاصله مناسب بین نازل و گیاه را رعایت کنید: فاصله باید حدود ۳۰ سانتی متر باشد.
- سرعت راه رفتن یکنواختی داشته باشید.
روش های صحیح سمپاشی گفته شده، برای سمپاش های بزرگ نیز قابل اجرا هستند. با این تفاوت که سمپاش های بزرگ بجای قرار گرفتن روی دوش، روی تراکتور یا تریلر سوار می شوند. پس در این محتوا اصول سمپاشي و انواع آن را با هم بررسی کردیم.
سخن آخر
با استفاده صحیح از سمپاش ها علاوه بر این که می توان از آسیب به محیط زیست جلوگیری کرد، می توان تولید محصولات را نیز با از بین بردن کارآمد آفات و بیماری های گیاهی، بالا برد. در صورتی که قبلا از سمپاش ها استفاده نکرده اید، قبل از بکار بردن آن ها دستورالعملها را به دقت بخوانید و تمامی موارد گفته شده را رعایت کنید.
کلمات کلیدی: ( اصول سمپاشي ، طبقه بندي سمپاش ها ، روش هاي صحيح سمپاشی )