کود شیمیایی و بررسی انواع کود شیمیایی

فروش کود شیمیایی

انواع کودهای شیمیایی

انواع کودهای شیمیایی معمولا به دو دسته ی کلی میکرو و ماکرو تقسیم می شوند، که کود های ماکرو در زمره ی انواع کودهای شیمیایی پر مصرف گیاه و کودهای میکرو در بین انواع کودهای شیمیایی کم مصرف قرار می گیرند.

انواع کود های شیمیایی براساس میزان مصرف:

• عناصر ماکرو (پر مصرف): ازت، فسفر، کلسیم، پتاسیم، منیزیم
• عناصر میکرو(کم مصرف): روی، منگنز، بور، آهن، مس

عناصر ماکرو

انواع کودهای شیمیایی ماکرو:

• کود شیمیایی ازت:

کود ازت از انواع کودهای شیمیایی می باشد که به شکل های مختلف در بازار وجود دارد مانند:

1. نیترات
2. یون آمونیوم
3. اوره قابل جذب گیاه

• اوره

رایج ترین نوع از کود های ازت در بازار می باشد. این کود از جمله ترکیبات آلی است که به همین صورت توسط گیاه قابل جذب می باشد. از اوره به صورت محلول پاشی برگی استفاده می شود .کود اوره به کود شکری نیز معروف می باشد این کود به عنوان ارزانترین و پر مصرف ترین کود در سطح جهان معروف می باشد . کود اوره حاوی۴۶ درصد ازت می باشد و دارا ی میزان بالای حلالیت در آب است. مشکل احتمالی در استفاده از کوداوره میزان بالای حلالیت این کود در آب می باشد که در هنگام آب یاری باعث شستشوی بالای خاک می شود.

• سولفات آمونیام

این کود در ترکیب خود دارای ۲۱ درصد ازت و ۲۴درصد گوگرد دارد .این کود گزینه ی بسیار مناسبی برای خاک  ایران می باشد این کود دارا ی قیمت نسبتا بالایی می باشد این کود به دلیل دارا بودن دو عنصر نیترات و آمونیوم به همراه هم در یک ترکیب گزینه ی خوبی برای کواقعی است که هردو ترکیب لازم می باشد اما از جمله معایب آن جذب بالای آب و به تبع آن درصد بالای کلوخه شدن است و این موضوع که این کود اشتعال زا است.

• کود نیترات آمونیم

یکی دیگر از انواع کود ازت است که دارای ۳۳درصد ازت می باشد این کود به دلیل دارا بودن بار منفی جذب کلوئید های خاک نمی شود.

• گوگرد

نوع دیگر کود ازت با پوشش گوگرد می باشد که این کود دارای حلالیت بالا است و به همین دلیل به آسانی شسته می شود . به آن کود کندحل نیز گفته می شود. به این صورت که کود به تدریج ازت خود را آزاد می کند، اما به خاطر قیمت نسبتا بالای برای گیاهان زینتی و یا گیاهان مقرون به صرفه مناسب می باشد.

• کود  شیمیایی فسفر:

به طور معمول به منظور نشان دادن میزان فسفر آن رابه صورت اکسید فسفر نشان می دهند . برای جذب فسفر به وسیله ی گیاه در خاک های قلیایی از کلسیم ودر خاک های اسیدی از عنصر آهن استفاده می شود. کود فسفر با سرعت بسیار پایینی جذب گیاه می گردد و در مورد میزان مصرف کود باید به این نکته توجه نمود که به طور معمول تا یکسال بعد از استفاده از کود مقداری از کود جذب گیاه شده و مقداری نیز برای سال های بعد باقی می ماند. این کود دارای حلالیت پایینی می باشد و به صورت آبیاری ریشه مورد استفاده قرار می گیرد. بهترین PH به منظور استفاده از این کود بین ۶تا ۶٫۵می باشد، که با استفاده از آهک در خاک های اسیدی و گوگرد در خاک های قلیایی  PHتنظیم می گردد.

• کود شیمیایی پتاس:

اغلب کود شیمیایی پتاس در آب قابلیت حل بالایی دارند اما با این حال کود شیمیایی پتاس پیش از کاشت بر روی زمین پخش می گردد و با شخم به زیر خاک برده می شود. پتاسیم با استفاده از تجزیه ی بقایای گیاهی نیز به خاک اضافه می شود.

• کلرور پتاسیم

فراوانترین ترکیب پتاسیم در طبیت کلرور پتاسیم می باشد. با این حال استفاده ی زیاد از کلر در خاک موجب مسمومیت گیاه می شود. این کود در ترکیبات خود ۱۰٪ پتاسیم بیشتر به نسبت سولفات پتاسیم دارد این در حالی است که سولفات پتاسیم از قیمت بالاتری نیز برخوردار است. این کود علاوه بر دارا بودن خواص مربوط به پتاسیم و کلر دارای ویژگی کنترل کننده بیماری ها (بلاست ، پاخوره و… ) نیز می باشد . کودشیمیایی پتاس، کلرور پتاسیم را می توان به کود کامل ماکروی گرانوله تبدیل نمود که در مزارع پیش از کاشت در درختان میوه به صورت چالکود مورد استفاده قرار می گیرد.

• نیترات پتاسیم

نیترات پتاسیم از گران قیمت ترین انواع کود شمیایی پتاس می باشد و حاوی ۳۸ درصد پتاسیم و ۱۴درصد ازت می باشد . با استفاده از خاصیت اثر بخشی اسید نیتریک بر کلرور پتاسیم نیترات پتاسیم به دست می آید .در شرایط آب هوایی معمول این کود ۳۵ درصد حلالیت در آب دارد.

• سولفات پتاسیم

سولفات پتاسیم معمول ترین نوع کود شیمیایی پتاس موجود است. در مواقعی که یون کلر برای گیاه زیان داشته باشد، از پتاسیم به صورت سولفات استفاده می شود. سولفات پتاسیم حاوی ۴۱ – ۴۴ ٪ پتاسیم می باشد و در دمای معمول دارای ۱۲٪ حلالیت می باشد . این کود از تاثیر اسید سولفوریک بر کلرور پتاسیم بدست می آید.

• کود سولفات پتاسیم منیزیم

از جمله کود شیمیایی پتاس است که در ترکیب خود حاوی سولفات ،پتاسیم ، منیزیم و کلر می باشد.

این کود دارای موارد زیر می باشد:

• ۲۴٪پتاسیم
• ۱۰٪ منیزیم
• ۴۸٪ گوگرد

مصرف این نوع از کود شیمیایی پتاس به صورت سرک می باشد. کود سولفات پتاسیم منیزیم که نوعی کود شیمیایی پتاس به شمار می آید، علاوه بر موارد ذکر شده درترکیبات خود حاوی کلر نیز می باشد که به صورت معدنی استخراج می گردد.

از جمله عوارض کمبود پتاسیم می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• کاهش کربن گیری در گیاه:

کمبود پتاسیم در گیاه به آزاد شدن اکسیژن و کاهش کربن گیری منجر می شود . پتاسم در جریان کربن گیری گیاه دارای دونقش می باشد نقش اصلی آن در فرایند متابولیسم گیاه می باشد و نقش دوم فعال نمودن آنزیم ها است.

• فرایند متابولیسم ترکیبات ازت:

در مواقع کمبود پتاسیم در برگ های جوان درخت میزان پایینی پروتئین به نسبت برگهای سالم وجود دارد در زمان کمبود پتاسیم برگ های در زمان انجام فعل و انفعالات به سراغ تجزیه نمودن پروتئین می روند.

• تنفس:

در جریان کمبود پتاسیم میزان تنفس گیاه کاهش پیدا می کند.

• اختلال در تشکیل اسید های آلی:

مالئیک،سیتریک ، ترکیبات ازتی غیر پروتئینی (آمینواسیدها و آمیدها) نقش بسیار مهمی در زندگی سالم گیاه دارند در واقع اسید های آلی بخش مهمی از سیتوپلاسم را تشکیل می دهد.

• اختلال در سیستم رشد و سیستم سلولی:

در زمان کمبود پتاسیم این عنصر از برگهای پیر به سمت برگهای جوان و در ادامه به نقاط روینده حرکت می کند به دلیل تاثیر بسیار زیاد این عنصر در فرایند تولید پروتئین و مواد هیدرو کربن دار کمبود آن تاثیرات بسیار زیادی در رشد می گذارد.

• بالا برن میزان مقاومت گیاه به استرس های محیطی:

پتاسیم در بالا بردن میزان مقاومت گیاه در برابر بیماری های پارازینتی و غیر پارازینتی نقش تاثیر گذاری دارد.

• فرایند متابولیسم مواد هیدرو کربنی:

در صورت کمبود پتاسیم ، گیاه در اسفناج خود قند و نشاسته ذخیره می نماید به دلیل تجمع این موارد در نسوج گیاه تجمع هیدروکربن بوجود می آید.

این کمبودها به وسیله ی کود شیمیایی پتاس قابل جبران می باشد. کود شیمیایی پتاس از عناصر پرمصرف مورد نیاز گیاه می باشد.

• کود شیمیایی گوگرد:

در خاک هایی که با شستشوی زیاد مواجه هستند کمبود گوگرد  مشاهده می شود . هر چه ذرات کود گوگرد ریزتر باشد گوگرد با سرعت بالاتری اکسید می شود که این اسید شدن موجب اسیدی شدن خاک می شود (این کار به منظور اسیدی نمودن خاک های قلیایی استفاده می شود در شرایط رطوبتی و حرارتی مناسب اکسید شدن گوگرد بین ۳تا ۴ هفته به طول می انجامد.

• کود شیمیایی کلسیم و منیزیم:

معمولا از این کود در موارد کمی مگر در مناطق با میزان رطوبت بالا  استفاده می شود. در مناطق مرطوب معمولا خاک اسیدی می باشد به منظور بر طرف نمودن میزان اسید بالای خاک و فراهم نمودن PH مناسب از کودهای منیزیم و کلسیم استفاده می شود. به طور معمول در صورت مشاهده ی کمبود ناشی از کلسیم از کودهای فسفر حاوی کلسیم استفاده می شود و در صورت نیاز به منیزیم از کود  سولفات منیزیم و یا سولفات منیزیم و پتاسیم استفاده می شود.

عناصر میکرو

در ایران مخلوط  عناصر کم مصرف با  انواع نام های تجاری موجود می باشد که هم به صورت مخلوط با انواع کودهای شیمیایی و به صورت سم پاشی و هم به صورت محول پاشی برگی قابل استفاده است.

معمولا در نواحی با آب و هوای خشک گیاهان  با کمبود عناصرزیر مواجه اند:

• آهن
• مس
• روی
• منگنز

در نواحی مرطوب با کمبودعناصر زیر مواجه هستند:

• مولبیدن
• کلر

مسمومیت با کود شیمیایی:

مسمومیت با کود شیمیایی ازت

در ابتدا به صورت سوزش در نوک برگ و در موارد شدیدتر برگ ها به صورت قهوه ای سوخته درآمده و خشک می شوند در گیاهان میوه دار که در معرض مصرف زیاد ازت قرار گرفته اند درشت تر از حد معمول می باشد و در صورت نیاز به انبار داری به راحتی در معرض گندیدگی قرار میگیرد

• درمان: کاهش مصرف ازت برای مدتی

مسمومیت با کود شیمیایی منیزیم

توقف رشد ریشه ها و قهوه ای شدن آن ها و در پی آن خشک شدن ریشه های موئی و در ادامه خشک شدن تمامی ریشه ها.

• درمان:  به محلول مسی میزانی آهک اضافه شود که به منظور مبارزه با بیماری های قارچی به صورت سالیانه استفاده می شود.

مسمومیت با کود شیمیایی منگنز

در درختان سیب شاخه های سرخ رنگ وسیخ مانند شبیه جوش بر روی شاخه های درخت بوجود می آید.

مسمومیت با کود شیمیایی پتاسیم

در صورت مصرف بیش از حد پتاسیم در مرکبات میوه ی آن دارای پوستی کلفت ، گوشتی خشن و بدون آب می شود و برگهای درخت میریزند.

مسمومیت با کود شیمیایی گوگرد

در صورت مصرف بیش از حد مواد سولفوره در درختان سیب و زرد آلو برگ ها زرد شده و و رشد میوه ها متوقف می شود و البته به جذب هر چه بیشتر عناصر مس ، آهن و منیزیم منجر می شود که خود این عناصر در صورت مصرف زیاد موجب مسمومیت در گیاه می گردند.

مسمومیت با کود شیمیایی بُر

در درخت گردو در صورت مسمومیت با بُر در کناره بر گها به رنگ قهوه ای در می آید و در فصل شهریور و مهر این رنگ قهوه ای به فاصله ی بین رگ برگ ها نیز سرایط نموده و کل برگ را در گیر می نماید و به ریزش زود هنگام برگ منجر می شود.

تمام موارد فوق الذکر از انواع کودهای شیمیایی می باشد. عموما انواع کودهای شیمیایی برای رشد و نمو بهتر گیاه لازم هستند ولی استفاده نامناسب و بی رویه از آنها موجب مسمومیت با کود شیمیایی می شود.

انواع کودهای ارگانیک:

کودهای ارگانیک تشکیل شده از یک موجود زنده (حیوان ،گیاه و یا ترکیب آنها) و یا فرآورده های جانبی آنها (گرد خون، کمپوست، کود های حیوانی و…)

انواع کودهای ارگانیک شامل:

• کود حیوانی
• کود سبز
• کمپوست
• گیالوش
• خاکبرگ

• کود حیوانی:

کود حیوانی  از انواع کودهای ارگانیک می باشد که شامل اردار و مدفوع گاو ، گوسفند مرغ و سایر حیوانات که از مکان های نگه داری آن ها بدست می آید .

میزان کیفیت و مواد غذایی مورد نیاز گیاه در این نوع از کودها به موارد زیر بستگی دارد:

• نوع حیوان
• کیفیت نگه داری آن
• درصد پوسیدگی کود
• تغذیه ی دام
• اسپور بیماریها
• شن
• خاک
• لارو حشرات
• میزان سدیم

در کودهای گاوی درصد ازت بالاتری به نسبت کود های مرغی و گوسفندی وجود دارد. در کودهای مرغی درصد فسفر و پتاسیم بالاتر است . به طور معمول کود حیوانی را در زمان آماده سازی زمین و تا یکماه پس از کشت برروی خاک می پاشند و به وسیله ادوات کشاورزی مناسب تا عمق ۱۵ سانتی متر با خاک مخلوط می نمایند. این موارد از پر مصرف ترین انواع کودهای ارگانیک به حساب می آیند.

• کود سبز:

در مورد این کود، از انواع کودهای ارگانیک می توان این مسئله را ذکر کرد که بعد از اتمام رشد گیاه  و پیش از برداشت آن کود را با خاک بستر شخم می زنند و آن را به خاک بر می گردانند . هدف اصلی این کود باز گرداندن تمامی مواد آلی گرفته شده از خاک به خاک می باشد. علاوه بر این در صورت کاشت گیاهان تیره بقولات و استفاده از آن ها به صورت کود سبز این گیاهان میزان زیائی ازت نیز به خاک اضافه می نمایند.

• کمپوست:

کمپوست یکی دیگر از انواع کودهای ارگانیک می باشد که از  باقی مانده ی گیاهی و حیوانی ، لجن فاضلاب ، پسماندها ، زباله های شهری که تحت شرایط پوسیدگی کامل باشند و شکل ظاهری خود را به طور کامل از دست داده باشند. به طور معمول کمپوست ها از نظر میزان مواد غذایی مورد نیاز گیاه ضعیف می باشند. اگر در مواردی که از بقایای کشتارگاه ها و یاکارخانه های کنسرو ماهی استفاده شده است که محلی غنی از ازت می باشند.

• گیالوش:

پیت یا تورب باقی مانده گیاهان آبزی ، باتلاقها و مردابهاست، که در آب به حالت نیمه پوسیده درآمده اند. گیالوش یکی از انواع کودهای ارگانیک به شمار می آید.

• خاکبرگ:

یکی دیگر از انواع کودهای ارگانیک که از باقی مانده ی چمن های هرس شده ، دمبرگ درختان و … به دست می آید. دارای ارزش غذایی نمی باشد و فقط به منظور سبک نمودن خاک مورد استفاده قرار می گیرد.

(فروشگاه آنلاین بهرویش همیار کشاورزان)