داشتن گلخانه از مزیت های بزرگ یک باغ دار است. و این امکان را فراهم می آورد، تا گیاهان مورد علاقه خود را از بذر و قلمه شروع کرده و آن ها را رشد و گسترش دهید. متاسفانه بعضی از باغ داران به محض این که اولین نشانه های بیماری و آفات را در گلخانه می بینند دچار یاس و نا امیدی می شوند و نمی دانند چگونه می توانند از پس آن ها بر آیند. در این مقاله تلاش داریم، آفات و بیماری های گیاهان در گلخانه و نحوه مدیریت آفات در گلخانه را برای شما شرح دهیم پس تا پایان همراه ما باشید.
آفات در گلخانه
فضای گرم و مرطوب و غذاهای فراوان موجود در گلخانه ها، بستری عالی و پایدار را برای رشد آفات فراهم می آورد. غالبا دشمنان طبیعی این گونه آفات، در گلخانه ها وجود ندارند. به همین دلیل، آفات در این محیط اگر مدیریت نشوند با سرعت و شدت بیشتری نسبت به محیط بیرون رشد و گسترش پیدا می کنند. راه حل کلیدی برای مدیریت آفات در گلخانه ، تشخیص زودرس و انتخاب مناسب سموم دفع آن ها است. برخی از آفات معمول و مهم گلخانه ای عبارتند از: شته ها، کرم های خونی، تریپس ها، کنه ها، مگس سفید، مینوز و… است.
شته ها:
شته ها یا شپش های گیاهی، حشراتی کوچک و نرم هستند، که بصورت گروهی روی برگ و ساقه گیاهان میزبان جمع می شوند. آن ها حشراتی مکنده، که نیش خود را در برگ یا ساقه فرو کرده و از شیره گیاهان تغذیه می کنند. این نوع از حشرات به برگ های جوان علاقه زیادی دارند و در زیر برگ ها معمولا یافت می شوند.
کرم های خونی:
کرم های خونی، کرم هایی قرمز رنگ هستند که در آب گیاهان شناور، مشاهده می شوند. این لارو ها استوانه ای و بلند و فاقد پا هستند و سر قهوه ای رنگی دارند. رنگ قرمز این کرم به دلیل هموگلوبین موجود در پوستش است، که به آن ها امکان رشد در آب های کم را می دهد. این کرم ها از ریشه گیاهان تغذیه می کنند. اما معمولا اثر قابل توجهی بر گیاه ندارند.
ترپیس ها:
تریپس ها، حشرات ریز و باریکی هستند که دامنه رنگی آن ها از قهوه ای روشن تا سیاه متغیر است. آن ها دارای چهاربال هستند. این نوع از حشرات با مکیدن شیره گیاه، تغذیه می کند. اغلب برگ های آلوده شده از طریق تریپس به رنگ های نقره ای در می آیند. همچنین تریپس های ماده تخم های خود را در شکاف برگ ها قرار می دهند.
کنه ها:
کنه های گیاهی، موجوداتی بسیار ریزی هستند که فقط با ذره بین قابل رویت هستند. این نوع از حشرات با مکیدن شیره گیاه باعث زردی برگ و ریزش آن ها می شود. ضعیف شدن گیاه، از نتایج حمله کنه هاست. این ضعیفی روی قدرت میوه دادن گیاه تاثیر بسزایی می گذارد.
مگس سفید:
این مگس به شب پره های ریز شباهت زیادی دارد. و اغلب در مناطق سردسیر و در فصل های سرد در گلخانه ها نمایان می شود. این حشره عامل انتقال بیماری ها به گیاه است.
مینوز:
اگر بر روی برگ های یک گیاه اثرات خط مانند سفیدی مشاهده کردید بدانید که این کار حشره ای بالغ به نام مینوز است. لارو این حشرات با ایجاد تونل هایی در برگ باعث تضعیف شدن بافت برگ می شوند.
مدیریت آفات در گلخانه:
با توجه به این که یکی از ابزارهای مهم در دفع آفات سموم هستند، استفاده از آن ها در فضای محصور گلخانه و در معرض قرار گرفتن کارگران نیاز به مدیریت صحیح دارد. پس نسبت به زمان و میزان استفاده از آفات کش ها از قبل برنامه ریزی کرده و کارکنان خود را آگاه نمایید. همچنین هرگز فراموش نکنید که بهترین زمان برای استفاده از آفت کش ها، زمانی است که آفات در ضعیف ترین حالت خود قرار دارند. در ضمن استفاده از سموم، بی دلیل، می تواند دشمنان طبیعی آفات را ازبین ببرد. از مهم ترین روش های قابل استفاده برای از بین بردن حشرات روش های شیمایی هستند. در ادامه انواع مدیریت آفات در گلخانه را بیان می کنیم.
سموم قابل استفاده برای مبارزه با آفات:
معمولا سه نوع سم برای مبارزه با حشرات استفاده می شود:
- تماسی: این نوع از سموم معمولا برای حشرات جونده کاربرد دارد ولی برروی مکنده ها نیز تاثیر گذار است. این نوع از سموم با تماس حشره با برگ یا ساقه گیاه جذب بدن آن ها شده و تاثیر خود را می گذارد. مالاتیون و دیازینون از آفت کش های مهم تماسی هستند.
- انتقالی: این نوع از سموم توسط گیاه جذب و از طریق شیره، در اندام های حشره حرکت می کند. و اندام های آن ها را دچار اختلال می کند. متاسیستوکس و دیمتوات از مهم ترین سموم انتقالی هستند.
- گوارشی: این نوع از آفات نیز بر جونده ها تاثیر گذار است. نوع اثر این نوع از سموم از طریق دستگاه گوارش آن هاست. از پرکاربردترین سموم گوارشی می توان از سوین و دیپترکس نام برد.
بیماری های گیاهان گلخانه:
باتوجه به اینکه میزان رطوبت و درجه حرارت در گلخانه ها زیاد است، احتمال این که گیاه بدون حمله آفات بیمار شود، زیاد است. غالبا دلایل بروز بیماری در گیاهان، ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها و حتی عوامل غیر زنده محیطی هستند. بیماری های گیاهان را از نظر واگیر می توان به دو گروه تقسیم بندی کرد:
- انگلی یا واگیر دار: این نوع از بیماری معمولا توسط موجودات زنده ایجاد و یا حتی از یک گیاه به گیاه دیگر منتقل می شود. از عوامل بیماری زای واگیر دار می توان از ویروس ها، قارچ ها و باکتری ها نام برد. مانند ویروس موزاییک خیار
- غیر انگلی بدون واگیر: بیماری غیر انگلی معمولا توسط عوامل غیر زنده ایجاد شده و یک گیاه آلوده نمی تواند گیاه دیگری را درگیر کند. بیماری های غیر انگلی معمولا در اثر کمبود یا زیاد بود یک عنصر غذایی یا مناسب نبودن محیط ایجاد می شوند. مانند پوسیدگی ریشه ها
روش های کنترل بیماری های گلخانه:
- رعایت بهداشت محیط گلخانه و از بین بردن علف های هرز
- هرس کردن اندام های گیاه
- عدم استفاده بیش از حد کود
- تامین نور کافی گلخانه ها
- کاشت ارقامی که مقاومت دارند.
- استفاده از قارچ کش ها برای جلوگیری از ایجاد سفیدک در گیاهان.
جمع بندی
همانطور که در متن مطالعه کردید؛ محیط گلخانه با این که حفاظت شده است اما نمی تواند بدون رسیدگی از بیماری ها و آفات دور بماند. پس لازم است برای مدیریت آفات در گلخانه و برای به حداقل رساندن مشکلات، ابزارها، قفسه ها، گلدان و غرفه ها را ضدعفونی کرده و برسیستم تهویه و گردش هوا نظارت داشته باشید. تمیز کردن سطوح بطور مرتب از جوانه زنی اسپورها جلوگیری می کند. فراموش نکنید، که علف های هرز اولین میزبانان، بیماری ها و آفات هستند پس از رشد آن ها در گلخانه باید جلوگیری به عمل آورده تا بتوانید یک گلخانه سالم و بدور از هرگونه مشکلی داشته باشید. اگر شما هم تجربه ای در مقابله با آفات و بیماری ها دارید می توانید با نظرات خود، آن را به ما هم آموزش دهید.
کلمات کلیدی:( آفات در گلخانه ، مدیریت آفات در گلخانه ، بیماری های گیاهان گلخانه )