(ذخیره محصولات کشاورزی – فساد محصولات کشاورزی – ذخیره محصولات دانهای – ذخیره محصولات زراعی غدهای – ذخیره محصولات علوفه ای)
ذخیره محصولات کشاورزی
در اکثر مواقع محصولات پس از برداشت روانه بازار می شوند اما گاهی اوقات نیز پیش می آید که محصولات پس از برداشت می بایست برای مدتی ذخیره شوند. محصولات کشاورزی نیز مانند موجودات زنده محسوب می شوند. تولید انرژی کرده و تنفس میکنند، دچار تغییرات فیزیکی و شیمیایی میشوند و یا گاهی از اوقات مورد هجوم حشرات قرار میگیرند. لذا برای نگهداری مواد غذایی باید شرایط مناسبی را برای آنها فراهم آورد.
فساد محصولات کشاورزی
پس از برداشت فساد محصولات کشاورزی آغاز می شود. سرعت فساد محصولات کشاورزی به عوامل زیر بستگی دارد:
- خسارتهای وارده طی برداشت
- ترکیب شیمیایی محصول
- لطافت بافت های محصول
- حرارت و رطوبت محصول هنگام ذخیره
- شرایط ذخیره
برای جلوگیری از فساد محصولات کشاورزی در دوره ذخیره می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش دادن رطوبت و حرارت
- ایجاد تغییر در خصوصیات شیمیایی محصول و محیط نگهداری آن
- ضدعفونی محصول
- اضافه کردن موادی به محصول برای افزایش ماندگاری آن
ذخیره محصولات کشاورزی
در ادامه به بررسی شرایط ذخیره محصولات دانه ای، غده ای و علوفه ای و همچنین توتون به طور مختصر بررسی می گردد.
ذخیره محصولات دانه ای
اساس ذخیره محصولات دانهای از طریق تهویه با پایین نگه داشتن حرارت و رطوبت آنها طی دوران ذخیره انجام می گیرد.
نکته قابل توجه درباره ذخیره محصولات دانه ای این موضوع می باشد که بهبود شرایط تنها موجب حفظ کیفیت محصول میگردد و تاثیر در افزایش کیفیت محصول ندارد.
لازم به ذکر است که هنگام ذخیره محصولات دانهای، محصولات باید از نظر دانه های شکسته یا آلوده به حشرات و امراض به وجود حشره های بالای و بذر علفهای هرز اصلاح گردند.
محیط های ذخیره محصولات دانهای به دو گروه انبارها و مخازن مسدود یا سیلو ها تقسیم می شوند .
ضعف محیط ذخیره محصولات دانهای به موارد زیر بستگی دارد:
- موارد مصرف آنها
- مدت زمان نگهداری
- نوع و خصوصیات دانه
- مقدار دانه مورد ذخیره
- شرایط آب و هوایی ناحیه
- عوامل اقتصادی
ذخیره محصولات زراعی غدهای
از دسته محصولات غده ای که برای مدت های کم و بیش طولانی ذخیره می گردند، میتوان به چغندر قند و سیبزمینی اشاره نمود.
ذخیره محصولات زراعی غدهای(چغندر قند)
در نواحی که هوا در اوایل پاییز رو به خنکی یا سردی می رود عموماً چغندرقند کشت می شود. امروزه با پیشرفت سریع سیستم حمل و نقل محصول بلافاصله پس از برداشت به کارخانه تحویل داده شده و در آنجا در گودال های روباز سیمانی وسیعی و تا سازمان فرآیند سازی نگهداری میشوند.
ذخیره محصولات زراعی غدهای(سیب زمینی)
در نواحی بسیار سرد در پاییز و زمستان غده سیب زمینی را درون کیسه گونی قرار داده و در اتاق هایی تحت عنوان انبار نگهداری می کنند. در نواحی معتدل تر انبارها را به هواکش های برقی مجهز می کنند. در مواقعی که هوا سرد و مرطوب است این هواکش ها هوای انبار را تهویه می نمایند تا از افزایش حرارت انبار جلوگیری کنند .
برای ذخیره محصولات زراعی غدهای (سیب زمینی) در سردخانه باید غده ها پس از برداشت به مدت دو هفته در حرارت ۱۵ درجه و رطوبت نسبی ۸۵ درصد نگهداری شوند. پس از آن غده سیب زمینی را باید در دمای ۳ تا ۵ درجه سانتیگراد نگهداری کرد. سیب زمینی در این حالت برای سه تا پنج ماه به حالت خواب باقی می ماند.
جوانه زدن غده سیب زمینی را میتوان با پاشیدن مواد شیمیایی کنترل کننده رشد روی غده سیب زمینی به تاخیر انداخت. در نواحی معتدل تر انبارها را به هواکش های برقی مجهز می کنند.
در فصل زمستان برای نگهداری مقادیر کم سیب زمینی در منزل میتوان غدد سیب زمینی را با چند عدد سیب درختی درون جعبه یا کیسه گونی ذخیره نمود و آنها را در مکانی خنک مانند زیرزمین منزل نگهداری نمود. اتیلن آزاد شده از سیب درختی از جوانه زدن و رشد جوانه های سیب زمینی جلوگیری می کند.
آمادهسازی و ذخیره توتون
خشک کردن توتون در شرایط خاص تأثیر زیادی بر کیفیت آن می گذرد. لذا توتون را قبل از فروش و مصرف یا نگه داری باید در شرایط خاصی خشک نمود.
خشک کردن توتون به نوبه خود به عوامل زیر بستگی دارد:
- خصوصیات کیفیت مطلوب بازار
- میزان یکنواختی و رسیدگی محصول برداشت شده
- ضخامت برگ ها هنگام برداشت
- شرایطی که توتون در آن رشد کرده و برداشت شده است
- نحوه برداشت و موقعیت برگ های برداشت شده روی بوته فواصل دسته های توتون در انبار
- خصوصیات ارقام
برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب باید توتون رسیده و یک دستی برداشت نمود و تحت شرایط دقیق و مناسبی آن را خشک نمود. توتون در هنگام خشک شدن مقدار زیادی آب از دست می دهد. پس از خشک شدن کامل توتون آن را در انبار ذخیره کرده و یا به کارخانه سیگار سازی عرضه می کنند . پس از خشک شدن کامل توتون آن را در انبار ذخیره کرده و یا به کارخانه سیگار سازی عرضه می کنند .
ذخیره محصولات علوفه ای
ذخیره محصولات علوفه ای به حالت تر و تازه در سیلو انجام می شود یا پس از خشک کردن در انبار ذخیره می کنند . چنانچه رطوبت علوفه در زمان قرار دادن در انبارها زیاد باشد علوفه در معرض حمله میکروارگانیسم ها قرار می گیرند و فاسد می شود که در این صورت رنگ آن قهوهای یا سیاه می شود و همچنین ارزش غذایی علوفه کاهش می یابد. همچنین در اثر ایجاد گازهای قابل اشتعال خطر آتش سوزی در انبار وجود دارد .
برای ذخیره محصولات علوفه ای خشک نیاز به انبار خاصی وجود ندارد. همان قدر که علوفه از آفتاب، باد و باران در امان باشند کافی می باشد.
برای نگهداری علوفه به صورت مرطوب آنان را سیلو می کنند . محصولات برای سیلو شدن باید دارای مقدار زیادی کربوهیدرات باشند. نسبت کربوهیدرات به پروتئین در محصولات علوفه ای باید بیش از ۲ به ۱ باشد. محصولاتی که عموماً سیلو می شوند عبارتند از ذرت علوفه ای، ذرت خوشهای علوفه ای، علف سودان و تفاله تر چغندر قند.
علفهای خانواده بقولات مانند یونجه و شبدر را هنگامی برای سیلو کردن برداشت می کنند که در اوایل گلدهی باشند. بقولات دانه ای را با پیدایش اولین لکه های زردی روی نیام ها برای سیلو کردن برداشت می کنند.علفهای خانواده گندمیان را زمانی جهت سیلو برداشت می کنند که خوشه ها ظاهر شده باشند. محصولات علوفه ای خانواده گندمیان مانند ذرت علوفه ای، ذرت خوشه ای علوفه ای و علف سودان را هنگامی برداشت می کنند که دانه ها خمیری شده باشند.
(ذخیره محصولات کشاورزی – فساد محصولات کشاورزی – ذخیره محصولات دانهای – ذخیره محصولات زراعی غدهای – ذخیره محصولات علوفه ای)
(فروشگاه آنلاین بهرویش همیار کشاورزان)