عوامل موثر در ریشه و پراکنش ریشه

به طور کلی از جمله بارزترین عوامل موثر در ریش آب، خاک و نیز دما می باشد. در این محتوا کودهای محرک ریشه زایی را بیشتر بشناسیم.
گیاهان به دو نوع سخت ریشه زا و آسان ریشه زا تقسیم می شود.

عوامل فیزیولوژیکی موثر در ریشه زایی:

مواد قابل حمل:

موادی مانند اکسین، ترکیب های نیتروژینه، مواد قندی و ویتامین ها و… که در برگ و جوانه های گیاهان ساخته شده و عمل پیام رسانی را برعهده دارند از جمله عوامل فیزیولوژیکی موثر در ریشه زایی هستند. این پیام رسان ها معمولا از هرمون های شیمیایی هستند که در نتیجه ی آن ها ریشه ها به صورت افشان، سطحی و… پراکنده می شود.

میزان اکسین:

میزان اکسین رابطه ی مستقیم با ریشه دهی در ساقه دار، در نتیجه با افزایش میزان اکسین تولید ریشه رات تر است البته در این موضوع استثنایی نیز وجود دارد مثلا در سخت ریشه ها تنها کاربرد اکسین برای برای رشد ریشه کفایت نمی کند، در بعضی از گیاهان تحرک عوامل فیزیولوژیکی موثر در ریشه زایی از طریق برگ و جوانه ها می باشد، بدین طریق که با چیدن برگ انرژی کمتری به ریشه رسیده و باعث کاهش ریشه زایی می شود.

مواد غذایی موجود در گیاه:

مقدار مواد غذایی موجود در گیاه در پراکنش و تحرک ریشه زایی بی تاثیر نیست و این موضوع را باید مورد توجه قرار گیرد مکان و جای ساقه روی گیاه، یعنی به طور کلی شاخه ها جانبی از شاخه های انتهایی ریشه بهتر می دهد.
شایان ذکر است قلمه های چوب نرم بهتر از قلمه هایی با چوب سخت ریشه زایی می کنند.
فصل و زمان قلمه زانی در این مبحث مهم و اساسی است و براساس هر گیاه این موضوع متفاوت می باشد.

عوامل محیطی موثر در ریشه زایی:

رطوبت:

از مهم ترین عوامل محیطی موثر در ریشه زایی رطوبت موجود در خاک است در صورتی که مقدار رطوبت خاک کاهش یابد گیاه قادر به ریشه زایی مناسب نمی باشد در نتیجه در این زمان با کاهش مقدار برگ های گیاه رطوبت خاک حفظ خواهد شد.

دما:

از عامل دوم محیطی موثر در ریشه زایی دما می باشد: با افزایش بی رویه ی دمای گیاه در گیاه شاهد افزایش تعرق و در نتیجه آن کاهش رطوبت خاک را، به دنبال خواهیم داشت، همچنین در اثر کاهش بی رویه ی دما گیاه دچار سرمازدگی خواهد شد.

رقابت گیاهان:

هر گیاهی جهت حفظ و تقویت جذب آب و مود غذایی ناچار دارد مبحث رقابت گیاهان می شود در نتیجه گیاهانی که دارای ریشه قوی تر هستند ریشه ضعیف تر را تحت تاثیر خود قرار می دهند.

حاصل خیزی خاک:

جهت افزایش حاصل خیزی خاک باید میزان نیتروژن خاک را به مقدار مطلوبی افزایش داد به این صورت که با دادن کود های نیتروژن سبب افزایش نسبت ریشه و ساقه می گردد.

کودهای ان پی کا (NPK):

از جمله مهمترین کود های محرک ریشه زایی کودهای ان پی کا (NPK) که از عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم تشکیل شده است.
حتما برای استفاده از کودهای محرک ریشه زایی ، باید به میزان و مقدار توصیه شده توسط شرکت های تولید کننده توجه کرد. استفاده بیش از حد کود NPK سبب خسارت به گیاه می شود.

فسفر:

عنصر فسفر توانایی گیاه جهت مقابله با استرس رو بالا می برد و موجب تقویت ریشه گیاه می شود، ازجمله دیگر مزایای فسفر در کود NPK، ریشه زایی بهتر و زیاد شدن شکوفه در گیاهان رو می توان اشاره کرد. در نتیجه در زمان های شوک گیاه بنا به هر دلیلی از کودهای فسفر بالا استفاده کرده می شود تا گیاه از استرس به راحتی خارج شود.

مواد آلی:

جهت تقویت ریشه گیاه می توان از مواد آلی نیز استفاده کرد هوموس یا کمپوست خود نیز سبب تقویت گیاه و در نتیجه ی آن افزایش رشد ریشه را شاهد خواهیم بود.
هوموس یا گیاه‌خاک لایه‌ای است ارگانیک و غیرزنده در خاک که در بخش‌های بالایی قرارگرفته است. هوموس در حقیقت محصول دومی از تجزیه بقایای جانوری و گیاهی می باشد، هوموس ماده‌ای تیرای است که رنگ آن از قهوه‌ای تا سیاه متغییر می‌ باشد. زمان تشکیل این ماده بیشتر بقایای ارگانیک، تجزیه شوند فعایت می کنند. فعالیت موجوداتی مانند کرم‌ها که در خاک زندگی می‌کنند، با تشکیل

هوموس:

هوموس به تقویت خاک بسیار کمک می‌کند. زمانی فایده هوموس بیشتر مشخص می‌شود که با تجزیه آن، گیاهان توانایی استفاده از آن را دارند. هوموس در واقع نوعی کودرسانی به خاک است که سبب تقویت خاک و در نتیجه تقویت ریشه و گیاه می گردد.

کلمات کلیدی: کودهای محرک ریشه زایی ، تقویت ریشه گیاه، عوامل محیطی موثر در ریشه زایی ، عوامل فیزیولوژیکی موثر در ریشه زایی