وظيفه هواشناسی در كشاورزی ، بالا بردن توليدات و محصولات كشاورزی و… جهت انطباق پذیری كليه عمليات زراعی با ويژگی و شرايط جوی و استفاده از منابع اقليمی به بهترين روش ممکن است، البته این نکته زمانی کاربردی است که کشاورز به طور کامل به نکات توجه کند تا گیاه دچار مشکل نشود.
از جمله علوم مرتبط با هواشناسي عبارتند از:
- علم فنولوژی: به عبارت ساده به واکنش و عكس العمل گياهان نسبت به شرايط فيزيكي محيط گفته می شود.
- علم آگرونومی: اصلاح شرایط رویشی و اکولوژی توسط فنون مختلف کشاورزی.
- علم پدولوژی: عبارت است از رژيم (آبی -حرارتی)خاك.
- علم جغرافيای كشاورزی: نقش بسیار مهم ناحیه بندی اقليمی را در بردارد.به عبارتی هر ناحیه بر اساس آب و هوا و جو آن منطقه توصیه های هواشناسی کشاورزی مختص به خود را دارد.
جایگاه هواشناسی کشاورزی در تعيين نيازهای آبياری:
تعدد آبياری و ميزان آبیاری محصولات بستگی به نيازهای اكولوژی و فيزيولوژيكی آن دارد. به عبارتی کشاورز بر اساس نیاز اكولوژی و فیزیولوژی گیاه اقدام به آبیاری گیاه می کند البته لازم به ذکر است آبیاری و سایر اقدامات کشاورزی به آب و هوای منطقه نیز بسیار بستگی دارد و این نکته را نباید نادیده گرفت. نيازهای آبياری محصولات مختلف در فصل های متفاوت سال با توجه به تبخیر و تعرق و هم چنین نیازهای گیاه تعیین می شود. آبياری جهت تعادل دمای سطح خاك و دمای هوای بالای خاک و جهت دوری از گرم شدن بيش از حد ريشه ها و برگ ها انجام می شود و این موضوع برای گیاه بسیار حیاتی می باشد.
توصیه های هواشناسی کشاورزی
به عنوان مثال:
در امور باغبانی:
در روزهایی که دارای بارش پراکنده هستیم احتیاط در انجام عملیات محلول پاشی و سم پاشی بسیار حائز اهمیت می باشد. همچنین قابل ذکر است استفاده از کودهای فسفات و پتاس و حیوانی پوسیده در باغات در روزهای آفتابی صورت پذیر است. در زمان کاهش دما تنظیم دما و تهویه گلخانهها و سالن های پرورش قارچ اهمیت فراوانی داشته زیرا در صورت اهمیت ندادن به این موضوع محصولات گلخانه ای و … یخ زده و غیر قابل استفاده است. منتقل کردن بذرها و کودهای شیمیایی جامد و… به مکان های مسقف قبل از شروع بارش. پاک سازی راه آب مزارع و باغات قبل از بارش جهت جلوگیری از گرفتگی در آبرا ه ها است. برداشت و جمعآوری میوههای ریخته شده پایین درختان جهت رعایت بهداشت باغها.
در امور زراعی:
- برداشت بهنگام و تحویل محصول و نیز اجرای عملیات ذخیره سازی رطوبت در زمین های دیمی با استفاده از گاوآهن بعد از گاورو شدن زمین ها
- مصرف کود سرک و کودهای مغذی به روش محلولپاشی در مزارع در زمان بارندگی
- کنترل علفهای هرز و آفات در جهت جلوگیری از شیوع آفات و علف های هرز در سایر مزارع توسط آب جاری باران
- احداث زهکش جهت خروج آب های اضافه در مزرعه پس از باران
- بازدیدهای منظم از مزارع در صورت مشاهده آفت و آثار خسارت به منظورجلوگیری از خسارت های ممکنه و اقدامات لازم جهت از بین بردن آفات و…
در امور دام داری و طیور:
- تنظیم و تهویه دما و رطوبت در مرغداری ها و… در زمان کاهش دما
- همچنین جلوگیری از استفاده دام از آب یخ زده در در زمان یخبندان برای ممانعت از استرس و بیماری
- نکته بسیار مهم ممانعت از تردد و رد شدن دام و … در مسیر مسیل ها و رودخانه ها در زمان سیلابی شدن رودخانه ها
در امور ماشین آلات کشاورزی:
- قرار دادن و نگهداری ادوات و دنباله بندها و ماشین آلات کشاورزی در محل سرپوشیده و اضافه کردن ضدیخ در زمان کاهش دما و بارش بارندگی
- همچنین خالی کردن آب سیستم های تحت فشار و سم پاش ها
جایگاه هواشناسی کشاورزی
- جلوگیری از روشن کردن آتش و خاموش کردن آتش در صورت نیاز با توجه به وقوع باد گرم.
هواشناسی در کشاورزی بیان می کند که آبیاری زمانی انجام شود كه هوا نسبتا آرام و اکثرا در هنگام شب انجام شود دلیل این موضوع این است که هواي گرم و حركت شديد و متلاطم هوا و تشعشع شديد، اتلاف آب را از طريق تبخير تشديد می کند. پارامترهای هواشناسی در دوره های قبل از آبياری و در فواصل بين آبياری ها ثبت می گردد. وظیفه هواشناسی کشاورزی توصیه ی لازم به کشاورزان مناطق مختلف کشور به صورت جداگانه نسبت به هر منطقه می باشد.
(هواشناسی در کشاورزی – توصیه های هواشناسی کشاورزی – جایگاه هواشناسی کشاورزی)