همه ما می دانیم که گیاهان برای رشد به خاک نیاز دارند. خاک، بستری است که مواد مغذی را برای رشد گیاهان فراهم می آورد. آب از طریق حرکت در خاک می تواند، مواد مغذی را به ریشه گیاه منتقل می کند. در کشاورزی بدون خاک، مانند هیدروپونیک، مواد مغذی از قبل مخلوط شده، توسط یک مخزن آب همراه با میزان اکسیژن زیاد، به طور موثر به ریشه گیاه منتقل می شود. بنابراین این مقاله بطور عمده روش های کشت هیدروپونیک در خانه ، گلدان هیدروپونیک و سطل هیدوپونیک را برای شما توضیح می دهد. پس همراه ما باشید تا با این نوع از روش کشت آشنا شوید.
تاریخچه کشت هیدروپونیک
شاید اسم این روش را برای اولین بار است که می شنوید و یا با نحوه کشت آن اصلا آشنایی نداشته باشید. اما باید بگوییم این روش کشت اختراع جدیدی نیست، بلکه در طول تاریخ بشریت هزاران سال مورد استفاده قرار گرفته است. نمونه های ابتدایی تکنیک بدون خاک در باغ های شناور در چین و در باغ های معلق بابل کشف شده است. این تمدن ها در بسیاری از موارد از آبزیان نیز جهت این نوع کشت استفاده می کرده اند. در واقع در این روش کشت، ماهی کود گیاهان را تامین می کرد و آب را برای ریشه گیاه فیلتر می کرد.
روش های کشت هیدروپونیک در خانه :
همانگونه که قبلا بیان کردیم، هیدورپونیک نوعی از کشت بدون خاک است که از آب و مواد مغذی جهت پرورش استفاده می کنند. سیستم هیدروپونیک، می تواند گیاهان و سبزیجات را سریعتر و در تمام طول سال پرورش دهد. این روش کشت علاه بر این که میزان تولید محصول را افزایش می دهد، به فضای کمتری احتیاج داشته و در مصرف آب و خاک صرفه جویی می کند.
سیستم کشت هیدروپونیک برای کسانی که ساکن آپارتمان و خانه هستند و به کشاورزی علاقه دارند، یک روش ایده آل به حساب می آید. بهترین و ساده ترین گیاهانی که می توانید به روش هیدروپونیک در خانه کشت نمایید: کاهو، اسفناج، ریحان، جعفری، پونه، نعناع و میوه هایی از قبیل گوجه فرنگی، توت فرنگی و فلفل هستند.
ابتدا لازم است تعریفی از لوازمی که در همه روش های کشت هیدروپونیک در خانه ، نیاز است داشته باشیم:
• سطل هیدروپونیک یا مخزن:
سطل هیدروپونیک یا مخزن وسیله ای است که در درون آن آب و مواد مغذی قرار می گیرند. برروی سطل هیدروپونیک، سینی های نشاء مستقر می شوند.
• گلدان هیدروپونیک:
به گلدان هایی که نشاء درون آن ها قرار می گیرد گلدان هیدروپونیک گفته می شود. این گلدان ها به دلیل حفره ها و سوراخ های بزرگی که دارد ریشه ها کاملا از آن ها بیرون قرار گرفته و درون آب غوطه ور می شوند.
سه سیستمی که برای کشت هیدروپونیک در خانه و برای مبتدیان مناسب است، عبارتند از:
۱- یکی از روش های کشت هیدروپونیک در خانه سیستم WICK یا مکنده:
ساده ترین سیستم مکانیکی کشت هیدروپونیک، سیستم مکنده است. در این سیستم هیچ قسمت متحرک و یا قطعات الکتریکی وجود ندارد. برای کشت گیاهانی مانند کاهو و گوجه فرنگی اصلا روش ایده آلی نیست. اما برای پرورش فلفل، بهترین کارآیی را دارد.
زمان کار: ۳۰ دقیقه
ابزارهای مورد نیاز:
سطل هیدروپونیک
آب
کود هیدروپونیک (مایع یا خشک)
نشاء گیاه مورد نیاز
سینی
ابتدا یک مخزن آب یا سطل هیدروپونیک راه اندازی کنید.
این مخزن را از آب و مواد مغذی پر نمایید و سپس زیر سینی که گیاه شما در آن است، قرار دهید. سپس یک یا دو عدد فیتیله شمع یا فانوس به سوراخ های پایینی سینی متصل نمایید. این نوع از فتیله ها یک راه اتصالی بین مخزن و سینی ایجاد کرده و آب را به سینی می رساند. اگر ساده تر بخواهیم بیان کنیم محلول غذایی با مکیده شدن به ریشه منتقل می شود. در صورتی که از نور طبیعی استفاده نمی کنید، باید توسط لامپ، روشنایی را تنظیم کنید.
۲-یکی دیگر از روش های کشت هیدروپونیک در خانه سیستم کشت شناور:
سیستم کشت شناور سیستم ساده دیگری برای راه اندازی کشت هیدروپونیک است. در این سیستم، گیاهان در یک سکوی استروفی یا گلدان هیدروپونیک قرار داده می شوند و در بالای مخزن با آب غنی شده از مواد مغذی شناور می مانند. بر خلاف سیستم مکنده، نیاز به هوا دهی در این سیستم لازم است.
زمان کار: ۴۵ دقیقه
ابزارهای مورد نیاز:
سطل یا حوضچه برای مخزن آب
آب
کود هیدروپونیک (خشک یا مایع)
نهال در گلدان هیدروپونیک
نحوه کار:
- ابتدا مخزن آب را راه‌اندازی کنید.
این مخزن، زیرگیاهان شناور خواهد بود. همچنین این سیستم برای گیاهانی با میزان گرمازدگی بالا مانند کاهو مناسب است، اما برای گیاهانی مانند گوجه فرنگی توصیه نمی شود. - آب را هوادهی کنید.
رایج ترین و ارزان ترین سیستم هوا دهی، سنگ هوا و پمپ هوا است. سنگ هوا، همان سنگ هایی است که در آکواریوم های خانگی یافت می شود، که به پمپ هوای خارج از مخزن وصل می شود. پمپ، هوا را از درون سنگ پرتاب می کند، که حباب های ریز و درشتی در اثر پخش اکسیژن بوجود می آید. - نشاء را تنظیم کنید.
برای قرار دادن نشاءها در قسمت بالای مخزن، برروی سکوی استروفیوم سوراخ را ایجاد کنید. سپس گلدان هایی که کف سوراخ دار هستند و حاوی یک محیط در حال رشد ( پوسته نارگیل، پرلیت، توپ های رس) و نشاء هستند را درون این سوراخ ها قرار دهید. ریشه ها باید در تماس با آب مخزن باشند. - در صورت لزوم یک لامپ روشنایی تنظیم کنید.
اگر از نور طبیعی استفاده می کنید ، که از این مرحله گذر کنید. در غیر این صورت ، یک لامپ روشنایی بالاتر از سینی در حال رشد تنظیم کنید.
۳-از دیگر روش های کشت هیدروپونیک در خانه سیستم سیلاب و تخلیه یا جذر و مد (Ebb & FLOW):
سیستم سرریز و جریان ، که سیستم سیلاب و تخلیه نیز نامیده می شود، در طراحی کمی پیچیده به نظر می رسد، اما بسیار متنوع است. در سیستم جزر و مد از یک پمپ درون مخزن استفاده می شود. زمانی که پمپ روشن می شود محلول مواد غذایی به سینی پمپ شده و به سیستم ریشه گیاه منتقل می شود.
زمان کار: ۱ ساعت
ابزار مورد نیاز:
سطل هیدروپونیک
اب
کود هیدروپونیک (خشک یا مایع)
سینی در حال رشد
نهال در گلدان هیدروپونیک
نحوه کار:
- مخزن آب را راه اندازی کنید.
این مخزن مستقیماً زیر پایه سینی سیل با آب و مواد مغذی قرار می گیرد. شما می توانید به مدت یک هفته به طور همزمان از همان آب استفاده کنید ، و اطمینان حاصل کنید که هر بار که آب را عوض کنید ، مواد مغذی را تجدید کرده اید. - لوله پر و لوله تخلیه را وصل کنید.
مخزن را از طریق یک لوله پر و یک لوله تخلیه به سینی وصل کنید. لوله پر کننده با یک تایمر به پمپ غوطه وری متصل می شود، که جریان آب را به داخل سینی سیل کنترل می کند. لوله تخلیه اجازه می دهد تا جاذبه بتواند آب را پس از طغیان به داخل مخزن برگرداند تا بتوان از آب استفاده مجدد نمود. - پمپ و تایمر را به یکدیگر وصل کنید.
یک پمپ زیر آب با یک تایمر، امکان کنترل زیادی بر نحوه عملکرد این نوع سیستم را فراهم می کند. شما می توانید طول و فرکانس آبیاری را بر اساس نیاز گیاه خود تنظیم کنید. - سینی سیل را تنظیم کنید.
سینی گیاه یا سینی سیل یک ظرف بزرگ و کم عمق در یک پایه بلند است. نشاء های خود را در گلدان هیدروپونیک قرار دهید. گلدان هایی که نشاء در آن قرار دارند باید تقریباً دو برابر عمق سیل باشد.
نکات یکی از روش های کشت هیدروپونیک در خانه:
- بیشتر گیاهان خوراکی حداقل در روز به ۶ ساعت نور خورشید نیاز دارند. حتماً سیستم روشنایی را بر روی تایمر قرار دهید و هرروز در زمان های مشخص لامپ را روشن و خاموش نمایید. بهترین نور برای سیستم هیدروپونیک، لامپهایی با تخلیه بالا است که می تواند شامل لامپهای سدیم با فشار بالا یا لامپهای هالید فلزی باشد. لامپهای هالیدی، نور قرمز و رنگ نارنجی ساطع می کنند که برای گیاهان در مرحله رشد رویشی بسیار مناسب است.
- دمای ایده آل بین ۲۰ الی ۲۲ درجه سانتی گراد است. درجه حرارت بالا ممکن است باعث ریزش گیاهان شود و اگر دمای آب بیش از حد زیاد شود ، ممکن است منجر به پوسیدگی ریشه شود.
- رطوبت ایده آل برای یک اتاق رشد هیدروپونیک از ۴۰ تا ۶۰ درصد رطوبت نسبی است. سطح رطوبت بالاتر، خصوصاً در اتاق هایی که گردش هوا ضعیفی دارند، می تواند منجر به کپک پودری و سایر مشکلات قارچی شود. برای تنظیم رطوبت نسبی، یک مرطوب کننده یا رطوبت ساز تعبیه نمایید.
- اتاق رشد نیز باید از دی اکسید کربن کافی برخوردار باشد. بهترین راه برای رسیدن دی اکسید کربن به گیاهان، اطمینان از این است که اتاق دارای جریان ثابت هوا باشد. در صورت لزوم، برای بهبود جریان هوا از یک فن یا تجهیزات گردش هوا استفاده نمایید.
- سطح pH ایده آل برای آب مورد استفاده در یک سیستم هیدروپونیک بین ۵٫۸ تا ۶٫۲ (کمی اسیدی) است. اگر آب با این سطح مطابقت نداشته باشد ، می توان از مواد شیمیایی برای تنظیم pH در محدوده ایده آل استفاده کرد.
- مواد مغذی (یا کودهای مورد استفاده در سیستم های هیدروپونیک) به دو صورت مایع و خشک و همچنین ارگانیک و مصنوعی موجود است. از کودهایی استفاده کنید که برای باغبانی هیدروپونیک طراحی شده اند. این کودها باید مواد مغذی اصلی شامل نیتروژن ، پتاسیم ، فسفر ، کلسیم و منیزیم و همچنین عناصر ریز مغذی آهن ، منگنز ، بور ، روی ، مس ، مولیبدن و کلر را داشته باشند.
جمع بندی
آب، نور و عشق تمام چیزی است که گیاهان می خواهند. اگر شما به کشاورزی و زراعت علاقه دارید ولی زمین زراعی ندارید می توانید گیاهان مورد علاقه خود را در خانه کشت نمایید. در شیوه کشت گیاه بدون خاک، متخصصان نیازهای غذایی گیاه را اندازه گیری می کنند و به جای خاک از آبی که با عناصر ریز مغذی و درشت مغذی غنی شده است استفاده می کنند.
روش های کشت هیدروپونیک در خانه نسبت به روش های سنتی در آب صرفه جویی کرده و کاملا استریل هستند. گلدان هیدروپونیک و سطل هیدروپونیک از ملزومات کشت هیدروپونیک در خانه است. پس با خیال راحت به دنبال کشت محصول مورد علاقه در خانه خود باشید.
