کنترل علف های هرز مزارع زعفران

زعفران از با اهمیت ترین گیاهانی بوده که از قدیم تولید و کشت آن در ایران رایج بوده و سابقه ای طولانی کشت و پرورش در ایران دارد.
طبق تحقیقات منشا اصلی این گیاه با ارزش، متعلق به کشورمان ایران است و از آن به عنوان طلای سرخ نیز یاد شده است.

علف های هرز مزارع زعفران

به طور کلی هر گیاهی که به صورت ناخواسته رشد کرده و ایجاد مزاحمت کند، علف هرز نام دارد.
علف های هرز، یکی از مهم ترین ترین عامل کاهش دهنده عملکرد زعفران بوده و باعث کاهش قابل توجه عملکرد این گیاه می شوند.

ویژگی های علف های هرز مزارع زعفران به شرح زیر میباشد:

١- رقابت با سایر گیاهان زراعی از لحاظ غذا، نور، رطوبت، گرما، گاز کربنیک، اکسیژن، جا و ترشح بیان سمی توسط ریشه ها Allelopathy که باعث محدودیت و کاهش رشد گیاه اصلی و عملکرد محصول می شود.
۲- پایداری نسبت به جلوگیری یا نابودی، با تولید بذر فراوان، تشکیل ریزم، استولن، داشتن پیاز، رویش زیاد به تعداد بسیار و یا مجموعه ای از این ها.
۳- زیان آور برای انسان و حیوان ازقبیل ایجاد حساسیت و آلرژی، به دلیل داشتن بذر، ساقه، برگ و یا میوه های سمی، داشتن بویی نامطلوب و طعمی ناخوشایند نسبت به سایر غذاها و محصولات دامی
۴- پیدایش چشم اندازی ناخوشایند و بدمنظر و مزاحمت در مراحل کاشت و برداشت گیاهان و همچنین باعث افزایش هزینه تولید خواهد شد
۵- میزبان نماتد ها، ویروس ها، بیماری ها، باکتری ها و حشرات زیان آور در مزارع زعفران

انتشار بذر علف های هرز زعفران

انتشار علف های هرز از راه های زیر از نقطه ای به نقطهای دیگر انتقال مییابد:

• باد
• آب
• حیوانات
• انسان

که حال به توضیح به یک میپردازیم:

باد

بعضی از بذرها و میوه ها به علت سبک بودنشان راحت توسط باد قابل انتقال هستند. به طور کلی بذرهای مودار، چترمانند، بالدار، پر مانند و سبک به راحتی با باد منتقل می گردند. برای مثال میتوان به بذر گیاه قاصدک اشاره کرد که توسط باد به سبب شکل خاص خود، ده ها کیلومتر جابه جا می شود.

آب

آب روش دیگر انتقال و جابه جایی بذرها میباشد. به ویژه آب رودخانه ها که از ذوب برف و یخ تشکیل میشوند. این آب در مسیر عبور خود از مزارع و زمین های کشاورزی و کوهستانی و تپه ها، بذرهای علف هرز را با خود به مناطق دور دست منتقل می کند.

حیوانات

حیوانات توسط بدن خود باعث جابجایی بذر علف های هرز می شوند. همچنین با خوردن بذرها (البته بدون آسیب رساندن به قوه رویشی آن ها) از راه دفع، در جابجایی بذر ها نقش مهمی دارند.
در مدفوع پرندگان نیز بذرهای بسیاری که هضم نشده دیده می شود.
پرنده ها پس از خوردن میوه های آب دار، ممکن است نوک آن ها به دانه ی گیاهی بچسبد که پرنده با تمیز کردن نوک خود در محل دیگر، باعث میشود تخم گیاهی را در آن محل بکارد.

انسان

انسان از راه هایی همچون
• جابه جایی بذر های آلوده به تخم انواع علف های هرز
• جابه جایی علف های مخلوط با علف های هرز
• انتقال کودهای حیوانی خام
• رهانیدن علف های هرز حوالی جوی ها، مزرعه ها
• زیر و رو کردن سطح خاک
• تمیز نبودن ماشین آلات کشاورزی (خصوصا ماشین های برداشت مثل کمباین و دستگاه های بوجاری)
• روش آبیاری اشتباه و همراه با فاضلاب
باعث جابه جایی و نشر تخم علف های هرز میشود.

بهتر است بدانیم در پیدایش چنین آلودگی هایی، حمل خاک و ماسه و مصالح ساختمانی از یک ناحیه به ناحیه ای دیگر نیز مؤثر است.

روش هایی که برای جلوگیری از رشد علف های هرز مزارع زعفران می توان به کار برد به شرح زیر می باشد:

١- استفاده از زمینی که طی یک سال تحت آیش باشد و نسبت به ازبین بردن علف های هرز در فصل های زمستان، بهار و تابستان با شخم عمیق و دیسک اقدام شده باشد.
۲- استفاده از کودهای حیوانی پوسیده.
٣- رعایت بهداشت و تمیز نگه داشتن کانال های آب رسانی روستا.
۴- ساقط کردن علف های هرز در سال آیش و در سال کشت در زمان ۸-۶ برگه شدن علف ها.
۵ – بهره گیری از وسایل حمل و نقل تمیز که تخم علف هرز در آن ها نباشد.
۶- نظارت بر علف های هرز حاشیه مزارع.
در حقیقت کار مبارزه با علف های هرز یک کار همگانی در روستا است. چون با یک سهل انگاری ممکن است تخم علف های هرز آن مزرعه در نقاط دیگر مزارع پخش شود.
۷- بعضی از کشاورزان برای گوسفندانشان، علاقهمند به علف های هرز هستند، که باید به آن ها آموزش داد که خسارت ناشی از آن ها چند برابر سود آن ها است.
۸- به روش های مختلف باید با علف های هرز مبارزه و از انتشار آن ها جلوگیری کرد.
شایان ذکر است که طبق تحقیقات ثبت نشده کاشت زعفران همراه با گیاهانی همچون جو، به حذف علف های هرز کمک قابل توجهی خواهد کرد.

روش های مبارزه با علف های هرز مزارع زعفران

روش های گوناگونی جهت مبارزه با علف های هرز وجود دارد. اما اغلب ترکیب دو یا چند روش اطمینان بخش تر است. با علف های هرز از سه روش زیر می توان مبارزه کرد:

• زراعی (تهیه زمین به روش مناسب)
• مکانیکی (وجین دستی، پوشش زمین با مالچ به میزان کافی)
• شیمیایی (با علف کش های انتخابی قبل از کشت و بعد از کشت)

به طور خلاصه برای جلوگیری از افزایش علف های هرز در مزرعه باید به نکات زیر توجه کرد:

۱- جهت جلوگیری از ازدیاد علف های هرز در مزرعه، لازم است از کود دامی کاملا پوسیده شده گاوی استفاده کرد (از کود گوسفندی به جهت وجود بذر علف های هرز در آن ، در صورت امکان استفاده نکنید)
۲- پرهیز از آتش زدن بقایای علف های هرز
۳- انجام چهار مرحله وجین مزرعه زعفران که به ترتیب عبارت است از:

• پس از گل (آبیاری دوم)
• یک ماه پس از وجین اول
• وجین بهاره
• وجین تابستانه

۴- درصورت لزوم جهت جلوگیری از افزایش شدید علف های هرز در مزرعه های مدیریت نشده،

استفاده از روش های تلفیقی مبارزه با علف های هرز لازم است
بنابراین برای انتخاب مناسب ترین علف کش برای مزرعه زعفرانتان، به کارشناس گیاهپزشکی در ناحیه ی خود مراجعه کرده تا بر اساس شناسایی نوع علف های هرز مزرعه ی شما، علف کش مناسب را تجویز کنند.
دقت داشته باشید که هرگز از یک علف کش خاص نمیتوان برای تمام مزارع بصورت عمومی استفاده کرد!
باید بدانیم که بر اساس تحقیقات انجام گرفته و نظرات اکثر کارشناسان، نابودی کامل علف های هرز در مزارع فعال، کاری ناممکن بوده و در بهترین شرایط، فقط می توان آن ها را مدریت و کنترل کرد.
شرکت بهرویش یکی از بزرگترین تولید و توزیع کننده های نهاده های کشاورزی در ایران و حومه بوده که دارای کادری مجرب از متخصصین علم کشاورزی ست، همواره میتوانید جهت کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان با از طریق پایگاه اینترنتی behrooyesh.ir در ارتباط باشید.

علف کش ها:

انتخاب یک علف کش مطلوب و مناسب بستگی به موارد زیر دارد:
• نوع علف هرز
• تراکم علف هرز
• مراحل رشد و رویش علف هرز
• میزان تاثیر علف کش
• نوع خاک
• دوام علف کش در محیط
• روش آبیاری
• مقدار رطوبت خاک
• شرایط منطقه
• تجهیزات قابل دسترس
• مناسب از نظر اقتصادی

بنابراین انتخاب علف کش از مزرعه ای به مزرعه دیگر ناهمتا است و یک علف کش خاص را نمی شود برای تمامی مزارع زعفران (بصورت عمومی) جایز شمرد.
قطعا مقاومت علف کش ها در خاک هایی با بافت سنگین، نسبت به خاک هایی با بافت سبک، بیشتر است.
در نتیجه وجود علف کش ها در خاک برای گیاه زعفران می تواند آسیب زا باشد که این یکی از تأثیرات منفی استفاده از سم های شیمیایی در مزارع زعفران می باشد.
کلمات کلیدی: (زعفران _ علف های هرز _ علف کش ها)