باغبانی و گیاهان زینتی, مطالب

بازار زعفران ایران

اگر به زعفران علاقه مندید می توانید در این مقاله اطلاعاتی در مورد بازار زعفران که در حال حاضر چگونه می باشد و همچنین زعفران ایران بدست آورید.

زعفران با نام علمی Crocus sativus گیاهی کوچک و چندساله از تیره زنبقیان به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر است. از وسط پیاز یا قاعده‌یِ ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج می‌شوند. از وسط برگ‌ها، ساقه‌ای گلدار بیرون‌ می‌آید که به یک تا سه گل منتهی می‌شود.گل‌ها دارای ۶ گلبرگ بنفش‌رنگ هستند که ممکن است در بعضی واریته‌ها به رنگ گلی یا ارغوانی باشند. دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلاله ی سه‌شاخه ای به رنگ قرمز متمایل به نارنجی هستند. قسمت مورد استفاده این گیاه انتهای خامه و کلاله سه‌شاخه ای است که به نام زعفران مشهور و معطر و کمی تلخ است. بازار زعفران بسیار بازار پر زرق و برقیست باهم در این مقاله این بازار را تحلیل می کنیم.
ایران با تولید سالانه ۳۳۰ تن و صادرات ۲۸۰ تن از این محصول، بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در دنیا است. استان‌های خراسان رضوی و جنوبی با سهمی ۸۵ درصدی بیشترین سهم در تولید زعفران ایران را دارند. در دیگر استان های کشور نیز زعفران کشت می شود که در مجموع کمتر از ۱۰ درصد تولید زعفران را در اختیار دارند. طبق آمارها سال گذشته حدود ۴۰۰ تن زعفران در سطح زیر كشت ۱۲۳ هزار هكتار از اراضی در سراسر كشور تولید شد و نزدیك به ۲۵۲ تن از این محصول به ۴۷ كشور هدف در دنیا صادر شد.
مصرف زعفران در كشور ما به گونه ای است كه سالانه ۲۰ درصد مصرف خوراكی و سوپرماركتی داشته و مابقی صادر می شود. در دنیا نیز ۸۰ درصد این محصول به مصارف صنعتی، دارویی، صنایع آرایشی و بهداشتی ، رنگ، صنعت غذایی و نوشیدنی ها، شیرینی و شكلات می رسد.

بازار زعفران ایران در خطر نابود شدن

ايران بزرگ ترين توليدکننده زعفران در جهان است که مي تواند نقش مهمي را در بازار جهاني زعفران ايفا کند. اما با این وجود دچار مشکل بزرگی به نام قاچاق است. قاچاقچیان بیشتر از تجار واقعی در بخش صادرات زعفران فعال هستند. به دلیل شیوع کرونا و نیمه تعطیل شدن بازار و کاهش تقاضا، زعفران کاران برای فروش زعفران خود قاچاقچیان را ناجی خود می دانند که آن ها را از کسادی بازار نجات می دهند.
قاچاقچیان زعفران را با قیمت و کیفیت پایین به بازار عرضه می کنند که می تواند آینده بازار زعفران را به خطر بیندازد. همچنین، این محصول ارزشمند را به کشورهایی همچون امارات، چین و هند قاچاق می کنند و این کشورها زعفران ایرانی را با نام خود به بازارهای جهانی عرضه می کنند. با این کار نه تنها سرمایه کشور خارج می شود، بلکه بازار زعفران ایرانی که با زحمت فراوان بدست آمده است و می تواند پشتوانه تولید و اقتصاد کشور باشد، نابود می کنند.
امروزه کشورهاي توليدکننده زعفران در جهان، تلاش مي کنند با شيوه هاي نوين بازاريابي، سهم خود را از عرضه جهاني اين محصول افزايش دهند و جايگاه مناسبي را در بازار جهاني زعفران به دست آورند.
کشور اسپانيا بزرگترين رقيب ايران در بازار جهاني است. در سال هاي اخير با فعاليت هاي گسترده خود توانسته بخشي از سهم ايران را در بازار جهاني زعفران در تصاحب خود در آورد و باعث کاهش سهم ايران در اين بازار شوند.

کشورهای متقاضي زعفران ايران

کشورهای عمده متقاضي زعفران صادراتي ايران شامل امارات، اسپانيا، ترکمنستان، ايتاليا، روسيه، فرانسه، آلمان، سوئيس و سوئد است که بيش از ۸۰ درصد بازار صادرات زعفران ايران را در انحصار دارند. البته در طي دوره مورد مطالعه تعداد کشورهاي متقاضي زعفران صادراتي ايران در نوسان بوده است. اما شاخص هاي هرفيندال و نسبت هاي تمرکز در بازار صادراتي افزايش يافته و اين امر بيانگر آن است که بازار صادراتي زعفران ايران در انحصار چند کشور واردکننده تمرکز يافته است.
ایران با وجود داشتن عنوان بزرگترین صادرکننده زعفران در جهان، برخلاف عرصه تولید، در زمنیه صادارت جایگاه واقعی خود را بدست نیاورده است. علاوه بر این با در اختیار گذاشتن پیاز زعفران ایرانی به کشور افغانستان، این کشور یکی از رقیبان ایران در تولید و عرصه زعفران تبدیل شده است. هر چند تولیدات زعفران در افغانستان به دلیل شرایط آب و هوایی در حد ناچیزی است، اما این کشور در آینده می تواند خطر بزرگی برای بازار زعفران ایران باشد.
متاسفانه ایران تا به حال نتوانسته است این محصول استراتژیک را به ثبت جهانی برساند و مالکیت آن را برای خود حفظ کند. رقیبان جدیدی از جمله افغانستان، یونان، مراکش، ترکیه و هند در زمینه تولید و تجارت زعفران شروع به فعالیت کرده اند. حتی در چین به روش گلخانه ای اقدام به تولید زعفران کرده اند.
ثبت جهانی میراث یک کشور تنها توسط دولت ها صورت می گیرد. بنابراین انتظار می رود دولت در خصوص ثبت جهانی این کالای مهم تدابیری بیندیشد. در غیر اینصورت این کالا نیز توسط کشورهای دیگر به ثبت جهانی خواهد رسید.

کلمات کلیدی: ( بازار زعفران ، زعفران ایران )

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

چهارده + 15 =