آیا میدانید بیماری طوقه مرکبات یا همان گموز مرکبات، چیست؟
با ما همراه شوید تا در این مقاله در مورد این بیماری گیاهی در مرکبات اطلاعات مفیدی را در اختیارتان قرار دهیم.
بیماری این روزهای مرکباتی که هنوز به روش های غرقابی آبیاری می شوند و یا آب هنگام آبیاری به طریقی به طوقه درخت می رسد. قارچی که بعد از بیماری آتشک بلای جان این روزهای درختان مرکبات در ایران شده و هنوز عامل مهمی در کاهش تولید مرکبات محسوب می شود.
اغلب این پوسیدگی ها را قارچی به نام “فایتوفتورا” باعث می شود. قارچی که کم کم با از بین بردن آوند ها در گیاه باعث نرسیدن آب و مواد غذایی شده و کار به جایی می رسد که درخت کم کم از بین رفته و مرده تلقی می شود. در چنین شرایطی نزدیک ترین راه حل کف بر کردن درخت است.
اما بیایید نگاهی بهتر به این بیماری بیاندازیم جایی که رطوبت به طریقی به طوقه درختان مرکبات رسیده و باعث انتشار بیماری می گردد:
مراحل شروع بیماری:
در مرکباتی که پیوند زده می شوند در محل پیوند، قارچ باعث ایجاد بیماری و آلودگی می کند.
در نهال های مرکبات نیز بیماری معمولا از طوقه شروع شده و تا ریشه ها ادامه پیدا می نماید.در مراحل ابتدایی پوسیدگی طوقه مرکبات با ظهور لکه هایی به شکل خیس شدگی روی طوقه وساقه اصلی درختانی نظیر پرتقال مواجهیم. همچنین در مراحل شدید بیماری شاهد ترشح صمغی بی رنگ هستیم که کم کم به رنگ قهوه ای روشن درمیآید.
در این مرحله از مبارزه با بیماری طوقه مرکبات ، صمغ ترشح شده ناشی از بیماری بوی ترشی خاصی به مشام می رسد که حاصل پوسیدگی بافت چوبی درخت مرکبات است. در مراحل میانه تا شدید بیماری برگها به علت نرسیدن مواد غذایی رنگ پریده شده و به تریج زرد و سپس خشکیده می شوند.
مناسب ترین شرایط تولید و تکثیر قارچ عامل بیماری پوسیدگی طوقه مرکبات بین ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد و همچنین رطوبت بالا در خاک خصوصا خاکهای رسی که از قابلیت نگهداری آب بالاتری برخوردارند می باشد.
مراحل کنترل بیماری:
بهترین کنترل بیماری طوقه مرکبات ، پیشگیری کردن از بیماری است. ابتدا استفاده از نهال هایی که نسبت به این بیماری مقاوم ترند پیشنهاد می شود. سپس بایستی تمهیداتی اندیشیده شود تا در صورت سابقه این بیماری در منطقه، کاشت نهال ها روی پشته ها انجام شود. همچنین اصلاح وضعیت فیزیکی خاکها در سایه انداز درخت، بطوریکه بایستی با در نظر گرفتن نوارهایی که در سایه انداز درختان مرکبات قرار می گیرد اقدام به کشیدن نوارهای خاکی اطراف درخت نمود. به شکلی که پشته های خاکی حاصل از این نوارها مانع از تماس مستقیم آب به تنه اصلی(طوقه) گردد.
استفاده از سیستم های زهکشی نیز مزید بر علت شده و از پیشروی بیشتر بیماری جلوگیری می نماید. در انتها نیز با تنظیم دور آبیاری به طوری که آب به میزان کمتری در خاک تجمع پیدا نماید از راه های کنترل و پیشگیری این بیماری می باشند. در صورت بروز بیماری به صورت شدید بایستی با تراشیدن محل های بیماری و انتقال این تراشه ها از باغ اقدام به معدوم کردن این تراشه ها بنماییم. در مرحله بعد نیز اقدام به مخلوط کردن محلول های مسی قوی نظیر بردوفیکس و چسب باغبانی به نسبت ۱ به ۱ نماییم. مالیدن این محلول بر روی زخم هایی که دراثر این تراشیدن ها بوجود آمده است باعث نگه داری محلول سم به مدت طولانی می گردد. به این عملیات به اختصار پانسمان هم می گویند. عملیات پاکسازی زخم ها باید انقدر ادامه پیدا کند تا به پوست سالم درخت رسیده و سپس محلول را روی طوقه بمالیم. همچنین بعد از این مرحله بایستی تنه درختان را برای هفته بعد با محلول بردو به میزان ۱۰ در هزار محلول پاشی و در صورت لزوم تمام باغ را با نسبت ۵ در هزار محلول پاشی نمود.
در صورت داشتن حشراتی نظیر کنه، مورچه، حلزون و یا حشراتی که قدرت جابه جایی و انتقال روی درختان مرکبات دارند بایستی از حشره کش تماسی گوارشی نظیر دلتامترین، برای مورچه ها و یا طعمه های حلزون کش متاآلدهید برای از بین بردن این موجودات استفاده نمود چرا که این موجودات در انتقال این بیماری یعنی بیماری طوقه مرکبات بسیار موثر عمل کرده و باعث انتشار این بیماری می شوند.
توصیه اکید کارشناسان و متخصصان باغبانی و گیاهپزشکی اینست که با علامت گذاری روی تنه درختان نیز نسبت به وضعیت گسترش بیماری توجه داشته و در صورت گسترش بیماری با کارشناسان مربوطه در منطقه خود مشاوره نمایند.
