کود شیمیایی

کود شیمیایی چیست؟

کود شیمیایی به هر نوع ماده طبیعی یا غیرطبیعی  که به خاک یا بافت گیاهان افزوده شود تا یک یا چند ماده مغذی لازمه ی رشد گیاه فراهم شود گفته می شود. به این خاطر که خاک از نظر مواد غذایی گوناگون کمبود نداشته باشد مصرف کود شیمیایی کاربردی است. انواع گوناگون کود شیمیایی با بنیان طبیعی و یا آماده شده به شیوه صنعتی موجود است.
کوددهی با کود شیمیایی (fertilizer) برای دستیابی به عملکرد مطلوب در محصولات کشاورزی راه کار مناسبی برای کشاورزان این حوزه می باشد. مدیریت آفات، بیماری ها و علف های هرز،مدیریت سیستم آبیاری، عملیات خاک ورزی، استفاده صحیح از ماشین آلات کشاورزی و موارد بسیاری که به طور مفصل به آن پرداخته می شود. در این نوشتار کوتاه به طور اجمالی به بحث تغذیه و کوددهی محصولات کشاورزی جهت حصول عملکرد مطلوب می پردازیم.

انسان در نخستین گام های خود در تولید غذا اقدام به کشاورزی کرد و از این طریق توانست جوامع موفق تری را تشکیل دهد. به مرور زمان متوجه نیاز گیاهان به کوددهی شد و این نیاز اساسی را با استفاده از کودهای حیوانی و… که امروزه به اصطلاح کود آلی نامیده می شوند برطرف کرد. به مرور زمان و شناخت بیشتر از شرایط خاک و علوم گیاهی و نیازهای مختلف گیاهان به عناصر معدنی، استفاده از کودهای شیمیایی رواج پیدا کرد.

امروزه به کارگیری فرمول های مختلف کود شیمیایی برای کوددهی محصولات کشاورزی به طور گسترده مورد توجه قرار گرفته است، یکی از موضوعاتی که در استفاده از عناصر معدنی باید مورد توجه تولیدکنندگان، کشاورزان و کارشناسان قرار بگیرد استفاده در زمین های کشاورزی می باشد.

به طور کلی باید به طریقی عنصر مورد نظر در دسترس ریشه قرار بگیرد که این موضوع وابستگی بالایی به امکانات موجود در مزرعه از قبیل سیستم آبیاری، ماشین آلات کشاورزی، نیروی کارگری و… دارد. از طرفی نحوه کوددهی در باغات، زراعت ها و گلخانه ها نیز به جهت تفاوت های بنیادین در ساختار این گونه کشاورزی ها به اشکال مختلفی و گاها به روش های مشابه انجام می گردد.

در سال های گذشته و پیش از آن که فرم های کاملا محلول کود شیمیایی وارد بازار گردد اضافه کردن عناصر مورد نیاز گیاه قبل از کاشت و همراه عملیات آماده کردن زمین انجام میگرفت و میزان های مورد نیاز از عناصر مختلف پیش بینی می گردید و پیش از آنکه گیاه در زمین مستقر شود (کاشت بذر یا انتقال نشاء، نهال) این عناصر در محدوده ریشه قرار می گرفت بدین ترتیب سعی می شد که خاک از نظر تغذیه ایی بستری مناسب برای رشد گیاه تبدیل شود.
بنابراین رشد گیاهان با کود بهتر می شود. این کار به دو شیوه انجام می شود: شیوه سنتی که مواد مغذی اضافه می گردد و راه دوم که بعضی از کودها اعمال می‌کنند بهتر کردن عملکرد خاک با تحول در نگهداری شرایط آب و هوای آن است. کودها در بردارنده ماکرو مواد مغذی و میکرو مواد مغذی هستند، که خود ماکرو مواد ها به دو دسته اصلی و ثانویه تقسیم می شوند. ماکرو مواد مغذی اصلی شامل :

– نیتروژن برای رشد بهتر برگ‌ها
– فسفر برای رشد بهتر ریشه‌ها، گل‌ها، دانه‌ها و میوه‌ها
– پتاسیم برای رشد بهتر ساقه، حرکت آب در گیاه، بهبود کار گل دهی و میوه دهی
و ماکرو مواد مغذی ثانویه شامل کلسیم ،منیزیم ، گوگرد هستند.
میکرومواد مغذی موجود در کود ها هم شامل : مس، آهن، منگنز، مولیبدن، روی و بور. در برخی موارد سیلیکن، کبالت و وانادیم هم وجود دارند.

دسته بندی کود ها

کودها به طرق گوناگون دسته بندی می‌شوند. به طور مثال می شود آن ها را بر مبنای وجود تنها یک ماده مغذی دسته بندی کنیم که در این حالت کود مستقیم به آن ها گفته می شود. اما کودهای مجتمع حاوی دو یا چند ماده مغذی گوناگون می باشند . برخی مواقع کودها بر مبنای طبیعی (ارگانیک) و شیمیایی (غیر ارگانیک) بودن دسته بندی می‌شوند. کودهای طبیعی یا ارگانیک اصولا گیاهان بازیافت شده می باشند یا از فضولات حیوانات تشکیل شده اند. به کودهای غیرارگانیک کود شیمیایی می گویند به این خاطر که جهت آماده سازی آن ها فرایند های شیمیایی صورت می گیرد. در ادامه انواع کود شیمیایی را برای شما شرح می دهیم.

یکی دیگر از انواع دسته بندی نیز دسته بندی بر اساس مایع و یا پودری پودن کود ها می باشد
برخی کود ها بنا با ماهیت و ترکیبات به کار رفته به صورت مایع و برخی به صورت پودری به بازار عرضه می گردد برای مثال کود های فروت ست، آمینو کلسیم، آهن و.. به دو شکل مایع و پودری به بازار عرضه میگردد با اینکه شکل مایع آنها طرفداران بیشتری دارد شایان ذکر می باشد که با توجه به نحوه مصرف و شکا مصرف نوع پودری و یا مایع کود ها تعیین میگردد.

کود های کود مایع آمیگرو، کود مایع آیرامین، کود مایع فروت ست، کود مایع آمینو کلسیم، کود مایع آمینو k40 و کود مایع کابو کود هایی هستند که به صورت مایع و در قوطی های ۱ لیتری به بازار عرضه میگردد.

کودهای ازت

ازت به شکل نیترات ،یون آمونیم و اوره امکان جذب شدن به گیاه را دارد . نیترات آمونیم ۳۳ درصد ازت دارد و هر دو شکل ازت آن امکان جذب شدن به گیاه را دارد . اوره متداول ترین کود ازت در ایران می باشد. اوره جز ترکیبات آلی محسوب می شود و به این شکل امکان جذب به گیاه را دارد . محلول اوره در محلول پاشی برگ گیاهان هم به کار برده می شود. اوره نیترات آمونیم را می شود پیش از کاشت گیاه و یا پس از آن که گیاه کمی رشد کرد به خاک داد. سولفات آمونیم به غیر از ازت حاوی ۲۴ درصد گوگرد است. هیدرات آمونیم را که از مخلوط شدن آمونیاک در آب درست می شود پیش از کاشت از طریق سرنگ های خاص در لایه ای از خاک جاگذاری می کنند.
نیترات کلسیم و نیترات پتاسیم مقدار کمی ازت دارد وکمتر می شود بعنوان کود ازت برای خاک استفاده شوند. این کود شیمیایی اصولا در محلول های غذائی بعنوان منابع کلسیم یا پتاسیم به کار برده می شوند .

کودهای پتاسیم

این نوع کود شیمیایی بیشتر در خاک های اسیدی و خاک های شنی مشاهده می شوند، اما نقصان آن در بقیه خاک ها در شرایط آبیاری و برداشت میزان بسیاری محصول بالاخص یونجه هم دیده می شود . بیشتر کودهای پتاسیم در آب محلول اند و شیوه افزودن آن ها به خاک تاثیر بسزایی در موثر بودن کود شیمیایی ندارد. کلرورپتاسیم بیشترین ترکیب پتاسیم در طبیعت است. کلرورپتاسیم حاوی میزان زیادی (۶۰ تا ۶۲ درصد) است .اما استفاده کلرورپتاسیم در شرایطی که به میزان زیادی پتاسیم احتیاج داریم کار درستی نیست، چرا که امکان دارد مسمومیت متاثر از زیادی کلر روی دهد . باید بدانید که مقدار کمی کلر برای محصولاتی مثل توتون و پنبه نیاز است، و زیادی کلر در خاک سبب آبدار شدن غده سیب زمینی و کم شدن کیفیت توتون می شود. نیترات پتاسیم حاوی ۴۴% اکسید پتاسیم است، اما کودی پر هزینه است . سولفات پتاسیم متداول ترین کود پتاسیم می باشد که در زراعت استفاده می شود . پتاسیم از تفکیک نخستین مانده های گیاهی به خاک افزوده می شود، اما هوموس خاک منبع مهم پتاسیم نیست ، چرا که پتاسیم از طریق مواد آلی ثابت نمی شود. خاک هائی که میزان زیادی رس از سبک ورمی کولایت و ایلیت دارند پتاسیم را مستقر می کنند. پتاسیم موجود در محلول خاک در حال تعادل است و ذخیره پتاسیم خاک به حساب می آید و اگر که شدت تثبیت بالا برود باید پتاسیم را به شکل نواری و پیش از کاشت در خاک گذاشت.

ویدئو کود نیترات پتاسیم مایسا را حتما مشاهده کنید.

 

 

کودهای فسفر

اکثر مواقع درصد فسفر کودهای شیمیایی را به شکل درصد اکسید فسفر می آورند. اسید فسفریک که از تفکیک مواد آلی خاک بدست می آید امکان جذب به گیاه را دارد ، اما به شکل کود شیمیایی استفاده نمی شود. بخش زیادی از کود فسفره ای که به خاک می دهیم از طریق کلسیم در خاک های قلیائی و از طریق آهن و آلومینیم در خاک های اسیدی ثابت می شود. اصولا کود فسفره ای که به خاک می دهیم در سال نخست به شکل قابل جذب گیاه به جا می ماند و قسمت کمی هم در سال های بعد امکان جذب به گیاه را پیدا می کند به این خاطر که مقدار محلول بودن و حرکت کود فسفره در خاک خیلی محدود است باید کودهای فسفره را پیش از کاشت به خاک بدهیم و آنها را به طور مستقیم در بخش ریشه قرار دهیم. بیشترین مقدار محلول فسفر در pH 6 تا ۵/۶ دیده می شود. پس رساندن pH خاک به این میزان این امکان را دارد که در تقویت محلول بودن و جذب فسفر تاثیر گذار باشد. تحول pH خاک در خاک های اسیدی با افزودن آهک و در خاک های قلیائی با افزودن گوگرد یا کودهای اسیدی صورت می گیرد. استفاده زیاد کود حیوانی هم می تواند در رفع کمبود pH خاک نافع باشد. مقدار محلول بودن کودهای فسفره هم ناپایدار است.

کودهای گوگرد

نقصان گوگرد در خاک هایی که شدیدا در خطر شستشو قرار دارند دیده می شود. در این حالت باید گوگرد را به شکل کود به خاک بیافزاییم. میزان گوگرد کودها را به شکل درصد عنصر گوگرد نام می برند . گزینش سبک کود گوگرد دار به pH خاک بسته است. در خاک های اسیدی می شود از سولفات کلسیم یا جیپس برای منبع گوگرد بهره مند شد . این مخلوط حاوی ۱۸ درصد گوگرد و ۲۲ درصد کلسیم می باشد. جیپس به غیر از فراهم کردن گوگرد و کلسیم سبب بالا رفتن pH خاک هم می شود.
از پودر گوگرد هم می شود بعنوان کود گوگرد بهره مند شد. عنصر گوگرد به خاطر فعالیت باکتری های اکسید کننده به شکل اسید سولفوریک و در انتها سولفات ها می شود . هر اندازه ذرات عنصر گوگرد کوچک تر و پراکندگی آن در خاک یکسان تر باشد، سرعت اکسیده شدن گوگرد زیادتر می شود. اکسیداسیون عنصر گوگرد سبب اسیدی شدن خاک می شود و به این خاطر از آن برای تصحیح خاک های قلیائی بهره مند می شوند. اکسیده شدن گوگرد در حرارت و رطوبت مطلوب تقریبا ۳ تا ۴ هفته زمان می برد . بعضی از کودهای گوگرد را مثل So2 و پلی سولفیدها در آب آبیاری مخلوط کرده و به خاک می افزایند.

انفجار مزرعه از پرباری محصولات با گوگرد مایسا

 

 

کودهای کلسیم و منیزیم

کلسیم و منیزیم را کمتر به عنوان کود شیمیایی استفاده می کنند ، چرا که نقصان آن ها در خیلی از خاک ها به جز خاک های مناطق مرطوب مشاهده نمی شود. خاک های مناطق مرطوب اسیدی است و جهت تصحیح آنها از کلسیم و منیزیم بهره مند می شوند. در خاک های اسیدی میزان زیادی کربنات کلسیم، کربنات مضاعف کلسیم و منیزیم و یا سولفات کلسیم جهت تصحیح استفاده می شود. در انتها نقصان گمان برانگیز کلسیم و منیزیم هم برطرف می شود . اگر که تحول pH خاک های اسیدی مد نظر نباشد و تنها برآورده کردن کلسیم لازمه ی گیاه مد نظر باشد می شود از کودهای فسفره در بردارنده کلسیم بهره مند شد. جهت برطرف کردن نقصان منیزیم ، سولفات منیزیم و یا سولفات مضاعف منیزیم و پتاسیم مصرف می گردد.

 

 

 

 

کودهای مخلوط

عناصر ازت، فسفر و پتاسیم بیشتر از بقیه عناصر بعنوان کود شیمیایی استفاده می شوند . برخی مواقع کودهای تجارتی را به شکل ترکیبی از عناصر ذکر شده آماده می کنند.درصد عناصر این کودها اصولا کمتر است و بخش زیادی از حجم را سایر مواد به جز عناصر بالا شکل می دهند.

کودهای عناصرکم استفاده

در خاک های مناطق خشک نقصان آهن، مس، منگنز و روی و در خاک های مناطق مرطوب نقصان مولیبدن، کلر و بر دیده می شود. برخی مواقع هم میزان زیادی کلر و بر در خاک ها و آب آبیاری مناطق خشک موجود است و امکان دارد سبب مسمومیت گیاه شوند. مورد با اهمیت در استفاده کودهای عناصر کم مصرف این است که مرز میان مقدار لازم و میزان مسموم کننده گیاه خیلی کم است. به این معنی که استفاده زیاد این کودهای شیمیایی سبب مسمومیت گیاه می شود.
در اکثر مواقع میزان عناصر مس، آهن، منگنز و روی در خاک زیاد تر از احتیاج گیاه است، اما به شکل قابل جذب برای گیاه نیستند. از سمتی هم به این خاطر که این عناصر بیشتر به شکل کاتیون به خاک افزوده می شوند، احتمال ثابت شدن آن ها از طریق خاک بالا است.مطلوب است که کاتیون ها را بر روی برگ ها محلول پاشی کنید.
اکر که این کاتیون ها شکل مخلوط معدنی به خاک داده شوند باید به شکل نواری در خاک جای گذاری شوند و یا با کودهای حاوی واکنش اسیدی به خاک افزوده شوند. در صنعت این کاتیون ها را با مواد کلات کننده مخلوط کرده و آن ها را به شکل تثبیت نشدنی تبدیل می کنند . کلات ها به راحتی در خاک حرکت می کنند و عنصر را به دست گیاه می دهند. اگر دسترسی به کلات ها وجود نداشته باشد ، از سولفات های کاتیون ها به جای کود شیمیایی بهره منده می شوند.
از دسته آنیون ها، کمبود کلر کمی دیده می شود. چرا که اصولا میزان لازم کلر همراه با آب باران مخصوصا در مناطق ساحلی، کودهای شیمیایی عناصر اصلی و آب آبیاری به خاک افزوده می شود. اگر لازم باشد می شود از کلرورپتاسیم جهت بر طرف کردن نقصان کلر بهره مند شد. جهت بر طرف کردن نقصان بر بورات سدیم یا بوراکس مصرف می شود. بوراکس در آب زیاد محلول بوده و در خاک به راحتی حرکت می کند و باید مراقب شسته شدن آن از خاک باشید. بوراکس را به طور مستقیم به خاک می افزایند .

جهت افزودن مولبیدن از مولیبدات سدیم یا مولیبدات آمونیم بهره مند می شود.این امکان وجود دارد که مولیبدات را با مواد دیگری ترکیب و به خاک افزود و یا آن را محلول پاشی اضافه کرد. اگر که عناصر کم استفاده به شکل نواری در خاک گذاشته شوند میزان استفاده آنها چند کیلوگرم (از هر یک) در هکتار می شود. اگر که این کودها را بر روی خاک می ریزند و با خاک ترکیب می کنند، مقدارش را چند برابر بر میدارند . در این شیوه سولفات کاتیون ها رابه مقدار ۳۰ تا ۵۰ کیلوگرم در هکتار پخش می کنند . میزان متداول استفاده بورات تقریبا ۵ کیلوگرم در هکتار است. مولیبدات به میزان ۱ تا ۲ کیلوگرم در هکتار پخش می شود. اگر که از شیوه محلول پاشی عناصر بر سطح برگ ها به کار برده می شود، باید به غلظت محلول توجه کنیم .
در صنعت ایران ترکیبی از کودهای عناصر کم استفاده به اسم های تجاری گوناگون موجود است. محلول آماده شده از این کودها را می شود بر برگ ها پاشید و یا با سموم گوناگون ترکیب کرد و در یک زمان با سمپاشی استفاده کرد.

کود های شیمیایی سبب بهتر شدن رشد گیاه شده و از راه فرایند های شیمیایی این کود ها ساخته می شوند. کود های شیمیایی در قیاس با کود های آلی مقدار کمتری دارند. گونه های مختلف کود های شیمیایی موجود است که به فرم های پودی , گرانوله , مایع و گاز آماده می شوند.

مزایای کود npk 12-12-36

کود npk 12-12-36 در مراحل باردهی و گلدهی گیاهان استفاده می شود و موجب:

• افزایش رشد
• عملکرد گیاه
• گلدهی

می شود. به طوری که در زمره ی کودهای کامل قرار می گیرد و می تواند تمامی احتیاجات گیاه را بر طرف نماید.

مزایای کود npk 12-12-36 شامل موارد زیر می باشد:

• کود زایشی npk 12-12-36 به بالا بردن عملکرد گیاه و باردهی بیشتر منجر می شود.
• کیفیت و میزان ماندگاری محصول را افزایش داده.
• ترکیبات npk 12-12-36 به گونه ای است که پسماند گیاهانی که از این کود استفاده می نمایند منجربه شوری خاک نمی شوند.
• دارای قدرت انحلال بالایی می باشد.
• ترکیبات npk 12-12-36 به گونه ای است که منجر به کاهش نیاز آبی گیاه می شود.
• به افزایش مقاومت گیاه در برابر سرما، خوابیدگی و رس کمک بسیاری می کند.
• کود زایشی npk 12-12-36 به افزایش مدت زمان گلدهی منجر می گردد.
• به رشد ریشه ی گیاه منجر می شود.
• استفاده به دو روش محلول پاشی برگی و کود خاکی ممکن می باشد.
• به دلیل عدم وجود کلر در این کود مناسب برای خاک های شور می باشد و از احتمال بروز سمیت و برگسوزی کلره جلوگیری می نماید.

ویژگی های کود npk 12-12-36

از جمله ویژگی های کود npk 12-12-36 این مورد را می توان ذکر نمود که مواد اولیه ی بکار رفته در این کود به صورت کامل می باشد که منجر به کامل بودن هر ذره از این کود می شود. از دیگر ویژگی های کود NPK 12-12-36 نتیجه گیری بسیار سریع از این کود به نسبت دیگر کود های مشابه می باشد.

نحوه ی مصرف npk 12-12-36 به شرح زیر است:

• به منظور استفاده از کود npk 12-12-36 در باغ ها با در نظر گرفتن سن گیاه و البته دیگر موارد در هر هکتار بین ۷ تا ۱۲ کیلوگرم از کود استفاده شود.
• به منظور استفاده کود در محصولات زراعی در هر هکتار بین ۵ تا ۷ کیلوگرم از کود استفاده می شود.
• به منظور مصرف کود در مصارف خانگی در هر ۱ لیتر آب یک قاشق چای خوری کود استفاده می گردد.
• برای استفاده از کود به صورت محلول پاشی در هر ۱۰۰۰ لیتر آب از ۲تا ۳ کیلوگرم از کود استفاده می شود.
• در مصرف به صورت خاکی در هر ۱۰۰۰ متر از ۵ تا ۱۲ کیلوگرم استفاده می شود.

زمان مصرف npk 12-12-36

در مورد زمان مصرف npk 12-12-36 باید این مساله را در نظر داشت که بعد از آغاز باردهی و یا گلدهی گیاه باید از کود مصرف گردد. در نظر گرفتن زمان مصرف npk 12-12-36 و توجه به آن می تواند به بالا بردن هر چه بیشتر راندمان محصول و البته افزایش اندازه ی محصولات و خوش رنگ کردن آن منجر گردد که همه ی این مسائل موجب افزایش بازار پسندی محصول و البته افزایش سود حاصله برای کشاورز می گردد.

 

کود ۲۰-۲۰-۲۰

کود NPK یا کود کامل مجموع عناصر پر مصرف را به نسبت متناسب با یکدیگر دارند که می توانند کمبود عناصر غذایی گیاه  را جبران کنند.

توسعه کشاورزی تا حد زیادی به مصرف کود های NPK بستگی دارد.

گیاهان برای رشد رویشی و زایشی خود به عناصر غذایی مختلفی نیاز دارند :

ـ عناصر ماکرو (نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم ، سیلیسیم ، کلسیم ، منیزیم)

ـ عناصر میکرو (آهن ، روی ، منگنز ، مس ، بر ، مولیبدن)

در میان این عناصر گیاه بیش از هر چیزی به سه عنصر نیتروژن ، فسفر و پتاسیم احتیاج دارد که کمبود آن به وسیله ی کود های NPK جبران می شود.

کود ۲۰-۲۰-۲۰ از سه عنصر اصلی نیتروژن ، فسفر و پتاسیم به نسبت مساوی ، هر کدام با غلظت ۲۰ درصد تشکیل شده است.

کود سه بیست

کود سه بیست عنوان عامیانه ای است که کشاورزان برای NPK 20-20-20 استفاده می کنند.

کود سه بیست بهترین انتخاب برای رفع کمبود های گیاهان است.

از مزایای استفاده از کود سه بیست می توان به موارد زیر اشاره کرد :

۱ ـ بهبود مقاومت در برابر آفات و بیماری ها

۲ ـ افزایش جذب نور و فتوسنتز بیشتر

۳ ـ رشد و توسعه سبزینه گیاه

کود سه بیست برای گیاهان گل دار پیش از گلدهی و برای گیاهان فاقد گل در تمام دوران رشد استفاده می شود.

با این توضیحات کود سه بیست را در تمامی مراحل رشد خیار نیز می توان استفاده نمود.

این کود فاقد فلزات سنگین مثل سدیم است.

عناصر در گیاهان به دو دسته تقسیم می شوند :

۱ ـ عناصر متحرک

۲ ـ عناصر غیر متحرک

عناصر متحرک (نیتروژن، فسفر ، پتاسیم ،کلر و منیزیم) قادر به حرکت در بافت های گیاهان هستند به همین دلیل کمبود آن ها در برگ های پایینی تاثیر گذار است. عناصر غیر متحرک (کلسیم ، مس ، روی ، منگنز ، گوگرد ، آهن) که توانایی حرکت در داخل گیاه را نداشته و اثر علائم کمبود در قسمت های بالایی و برگ های تازه و جوان نشان داده می شود.

NPK 20-20-20 شرکت بهرویش با نام تجاری مایسا به دلیل کلوخه نشدن و قابلیت انحلال کامل در آب از NPK های پرطرفدار در میان کشاورزان می باشد.

همچنین مایسا به دلیل پایین بودن میزان کلر ( زیر ۱ درصد) قابلیت استفاده در تمام محصولات کشاورزی در کشور دارد و همچنین موجب بهبود عملکرد گیاهان می شود.

کود۲۰-۲۰-۲۰ مایسا از نظر فیزیکی پودری بوده و دانه بندی یکنواخت و مناسبی دارد و فاقد گرد و غبار است. این کود علاوه بر سه عنصر اصلی دارای عناصر میکرو به شکل کلات EDTA نیز هست و هم به صورت آبیاری و هم به صورت محلول پاشی در تمام مراحل رشد گیاه به ویژه در زمان رشد رویشی قابل استفاده است.

شرکت بهرویش با تولید کلیه ی کود های شیمیایی (از نظر تعداد عناصر) از شرکت های پیشگام در کمک به رفع نگرانی کشاورزان برای تولید محصولات با کیفیت و مرغوب است.

محلول پاشی اوره

کودهای شیمیایی به طور گسترده ای در صنایع کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند. توجه ویژه به نحوه کاربرد و روش استفاده از انواع مختلف کودهای شیمیایی یکی از مهمترین اقدامات در یک کشاورزی موفق می باشد. یکی از پرکاربردترین راه های استفاده از کودهای شیمیایی اضافه کردن آن ها به محلول خاک(بخشی از خاک که در تماس با ریشه گیاه) می باشد. جذب عناصر معدنی در کودهای شیمیایی از طریق ریشه و در حقیقت از ذخیره موجود در خاک در بسیاری از موارد دچار مشکل شده و گیاه را علی رغم وجود عنصر خالص در محلول خاک دچار بروز علائم کمبود می کند.

شرایط متعددی باعث عدم جذب کودهای شیمیایی از طریق ریشه می شود، عواملی از جمله بافت نامناسب خاک، رطوبت بیش از اندازه خاک، باند شدن یا واکنش سایر عناصر با یک دیگر و عوامل نامساعد بسیار که تبخیر نهایی عدم جذب عنصر مورد نظر از طریق ریشه است. محلول پاشی کودهای شیمیایی یکی از کارهای تغذیه یا کوددهی محصولات کشاورزی می باشد و به شکل ساده می توان از آن تحت عنوان تغذیه برگی یاد کرد.

تغذیه برگی

در این روش(محلول پاشی کودهای شیمیایی) کود شیمیایی مورد نظر که:

• حاوی عنصر یا عناصر خاصی می باشد
• با آب مخلوط شده
• با کمک ابزار سمپاشی روی سطح برگ اسپری می شود و در اصطلاح عامیانه سمپاشی می گردد.

نکته بسیار مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که نیاز گیاه به بسیاری از عناصر اصلی بیش از مقادیری می باشد که از طریق محلول پاشی کودهای شیمیایی در دسترس گیاه قرار می گیرد ولی در مواردی که گیاه در جذب ریشه ای عنصر خاص دچار مشکل است می توان گفت استفاده از روش محلول پاشی کودهای شیمیایی بهترین راه کار است.

محلول پاشی

در آزمایشات بسیار ثابت گردیده محلول پاشی عناصر غذایی تاثیر معنی داری در افزایش رشد و عملکرد محصولات کشاورزی داشته است. یکی از کودهای شیمیایی که تحقیقات گسترده ای بر روی محلول پاشی آن صورت گرفته است کود شیمیایی اوره می باشد که حاوی نیتروژن است. در حقیقت اوره یکی از فرم های نیتروژن می باشد که از جذب برگی بالایی برخوردار است.

چگونه کود شیمیایی مناسبی انتخاب نماییم؟

اکثر کودهای شیمیایی که در بازار موجود هستند حاوی سه عنصر ضروری نیتروژن، پتاسیم و فسفر هستند. که اصطلاحا به این قبیل کودها NPK یا کود کامل گفته می شود. که غالبا با سه عدد همراه هستند، حال این اعداد بیانگر چه چیزهایی هستند؟ این اعداد میزان ترکیب این سه عنصر را در کود نشان می دهند. که شما با توجه به نیاز گیاه می توانید کود شیمیایی مناسب را انتخاب نمایید.

همه گیاهان، به عناصری نیاز دارند که بتوانند برای رشد مناسب از خاک دریافت کنند. اگر برخی از عناصر کم باشند، گیاهان دچار مشکل شده و نمی توانند به خوبی رشد کرده و به بار بنشینند. پس لازم است ابتدا کشاورز کمبودهای گیاه خود را بشناسد و با استفاده از یک کود شیمیایی مناسب و کامل گیاه خود را درمان نماید.

محلول پاشی اوره

محلول پاشی کودهای شیمیایی اوره در دوز یا نسبت یا غلظت های متفاوتی انجام می شود که تعیین نسبت مناسب با توجه به:

• نوع گیاه(محصول کشاورزی)
• شرایط اقلیمی صورت می گیرد.

ارزیابی های متعددی نشان داده است که برای مثال محلول پاشی کودهای شیمیایی اوره با نسبت %۱در باغات مرکبات باعث افزایش عملکرد در مقایسه با تیمار شاهد معنی داری بوده است. همچنین محلول پاشی کودهای شیمیایی اوره در مزارع برنج با نسبت %۲ باعث افزایش معنی دار عملکرد گردیده است. به طور کلی نیتروژن به عنوان یکی از اصلی ترین عناصر مورد نیاز گیاه نقش کلیدی را در افزایش رشد و عملکرد ایفا می کند و متاسفانه در جذب ریشه ای این عنصر محدودیت های بسیاری وجود دارد و بدون تردید انجام ۳-۲ مرحله محلول پاشی کودهای شیمیایی اوره با غلظت مناسب می تواند تاثیر قابل توجه و معنی داری در عملکرد نهایی محصول داشته باشد.

کود شیمیایی

با توجه با این که انجام عملیات محلول پاشی کودهای شیمیایی برای:

• کشاورزان
• باغداران
• گلخانه داران

هزینه هایی را در بر دارد باید در انجام آن نکات بسیاری را مورد توجه قرار داد.

یکی از مواردی که باید مورد توجه قرار بگیرد رعایت زمان مناسب محلول پاشی کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی می باشد منظور از زمان، مرحله رشدی از گیاه می باشد که بالاترین یا به عبارتی حساس ترین مرحله برای تامین نیتروژن(اگر محلول پاشی کود اوره(نورگ پلاس) مدنظر باشد) است محلول پاشی در این زمان می تواند بالاترین راندمان را دربرداشته باشد. به طور کلی محلول پاشی صحیح از نظر زمان مناسب در طول روز، نوع سمپاش، روش محلول پاشی، ترکیبات همراه در تانک یا مخزن سم پاش قابلیت اختلاط بین عناصر و سموم و نکات بسیار دیگر از اهمیت بالایی برخوردار است که در زمان مناسب در مطالب آتی به آن پرداخته می شود.

 

تفاوت کود آلی و کود شیمیایی

کودهای آلی

کودهای ارگانیک موادی هستند که از بقایای گیاهان و موجودات زنده حاصل می شوند. کودهای آلی به میکروارگانیسم های موجود در خاک برای تجزیه و آزاد کردن مواد مغذی آنها، نیاز ضروری دارند. کودهای آلی به نسبت نابرابر سرشار از فسفر، نیتروژن و پتاسیم هستند. نمونه هایی از کودهای آلی عبارتند از: کنجاله پنبه، امولسیون ماهی و کود و لجن فاضلاب.
کودهای ارگانیک در دو نوع موجود هستند: نوع مصنوعی که ترکیبات آلی هستند که به صورت مصنوعی تولید می شود، مثل اوره که یک کود آلی معمولی است. نوع دیگر، کودهای آلی طبیعی هستند که ۱۰۰٪ از مواد طبیعی تولید می شوند، مانند عصاره ماهی، جلبک دریایی و مواد کمپوست.

کودهای شیمیایی

کود شیمیایی به عنوان هر ماده معدنی با منشا کاملاً مصنوعی که برای حفظ رشد گیاه به خاک اضافه می شود، تعریف می شود. کودهای شیمیایی بصورت مصنوعی از مواد معدنی تولید می شوند و ممکن است اسیدهای مضر داشته باشند که میکروارگانیسم های موجود در خاک را با مشکل مواجه کنند. آنها سرشار از سه ماده مغذی ضروری NPK برای رشد گیاه هستند. برخی از نمونه های کودهای شیمیایی عبارتند از: سولفات آمونیوم، آمونیوم فسفات، نیترات آمونیوم، اوره، کلرید آمونیوم و موارد مشابه.
کودهای شیمیایی یا معدنی به طور گسترده ای در دسترس هستند و بیشتر از کودهای آلی استفاده می شوند. مواد معمول مورد استفاده در تهیه این کودها، فرآورده های نفتی و سنگ ها هستند، اما از منابع ارگانیک نیز در بسیاری موارد استفاده می شود. اگر چه ممکن است در تولید این کودها از منابع ارگانیک استفاده شود، اما به دلیل اینکه مواد به حالت خالص و طبیعی استفاده نمی شوند، ارگانیک به حساب نمی آیند.

مقايسه كودهاي آلي و شيميايي

– توزیع مواد مغذی

کودها برای تأمین مواد مغذی گیاهان و بهبود رشد آنها استفاده می شود. کمبود مواد مغذی خاک یکی از مشکلات شایع در زمین های زراعی و باغی است. تفاوت كود آلي و شيميايی در میزان مواد مغذی این است که کودهای شیمیایی به میزان مساوی از سه ماده مغذی ازت، فسفر و پتاسیم دارا هستند. در حالیکه کودهای آلی نسبت نامساوی از این مواد مغذی اصلی را دارند. کود آلی ممکن است از نظر یکی از مواد مغذی سرشار باشد و در بقیه موارد سطح کمی داشته باشد. یکی از عوامل برای مقايسه كودهاي آلي و شيميايي را میتوان توزیع مواد غذایی نام برد.

– هزینه

از دیگر تفاوت های كود آلي و شيميايی می توان به قیمت آنها اشاره کرد. کودهای آلی معمولاً بسیار گرانتر از کودهای شیمیایی هستند. بیشتر به این دلیل که کودهای شیمیایی نسبت به کودهای آلی دارای غلظت بیشتری از مواد مغذی در هر وزن از محصول هستند.
برای تأمین مقدار مواد مغذی که یک کیلو کود شیمیایی فراهم می کند، به چندین کیلو کود آلی نیاز است. هزینه بالاتر کود آلی یکی از بزرگترین دلایل گران بودن محصولات ارگانیک نسبت به غیر ارگانیک است. (دلیل عمده دیگر این که به طور متوسط عملکرد محصولات ارگانیک پایین است.) اگرچه می توان کودهای ارگانیک زیادی را نیز تهیه کرد. ولی بدلیل استفاده از نیروی کار، زمان بیشتر و منابع دیگر کود آلی معمولاً گران تر است.

– تأمین مواد مغذی

یکی از جنبه های کودهای آلی قابلیت تجزیه و رهایی آهسته آنهاست. تجزیه کند کودهای ارگانیک دارای مزایا و معایبی است. از جمله، کاهش آهسته به معنی کاهش خطر آلودگی کوددهی بیش از حد است. اما گاهی اوقات این کندی تجزیه، کودهای آلی قادر به تأمین منابع مورد نیاز مواد مغذی در زمانی که گیاه نیاز دارد، نیست. برخلاف کودهای آلی، کودهای شیمیایی همیشه در صورت نیاز، مواد مغذی گیاهان را تأمین می کنند.

– محتوای اسید

میزان اسید موجود در کودها یکی دیگر از تفاوت های كود آلي و شيميايی است. کودهای شیمیایی برخلاف کودهای آلی، از میزان بالای اسیدهایی همچون اسید سولفوریک و اسید هیدروکلریک برخوردارند. این مقدار زیاد اسید منجر به از بین رفتن باکتری های نیتروژن که در تأمین نیتروژن یک گیاه در حال رشد مفید است، می شود. در مقابل، کودهای آلی از رشد باکتری های تثبیت کننده نیتروژن پشتیبانی می کنند.

– نسبت NPK

کودهای شیمیایی همیشه دارای NPK بالایی هستند (ازت: فسفر: پتاسیم) از ۲۰ تا ۶۰ درصد یا بیشتر. میزان کل NPK برای کودهای آلی همیشه کم است.

– سابقه تاریخی

کودهای طبیعی قرنهاست که مورد استفاده قرار می گیرند. زیرا اینها تنها نوع تغذیه ای بودند که می توان قبل از اختراع کودهای شیمیایی به محصولات زراعی تهیه کرد. مواد شیمیایی پس از جنگ جهانی دوم به کودهای طبیعی اضافه شدند. پس از جنگ، با پیشرفت فناوری، انفجاری در استفاده از کودهای مصنوعی به دلیل بهبود بهره وری رخ داد. اما طی دهه های اخیر، برای حفاظت از محیط زیست، استفاده از کودهای آلی دوباره مرسوم شده است.

 

کود ارگانیک گیاهی

کودهای ارگانیک گیاهی معمولاً از زباله های گیاهی یا حیوانات یا مواد معدنی پودر شده ساخته می شوند. آنها معمولاً بیشتر به عنوان کود “خاک ساز” به فروش می رسند. چون باعث بهبود ساختار خاک می شوند.
کودهای ارگانیک گیاهی شامل چند نوع هستند که مهمترین آن ها عبارتند از :
• کود سبز که گیاه بعد از رشد کافی داخل خاک شخم زده می شود.
• کمپوست عبارتند از بقایای گیاهی و حیوانی، زباله های شهری و یا لجن فاضلاب که تحت شرایط پوسیدگی قرار گرفته باشند. بطوری که مواد سمی آنها از بین رفته، مواد پودر شده و فرم اولیه خود را از دست داده بدهند.
• پیت یا تورب عبارت از بقایای گیاهان آبزی، باتلاق ها و مردابهاست که زیر آب به حالت نیمه پوسیده هستند. خرد شده آن ها پس از استخراج در ترکیبات خاکی بکار برده می شوند.
• خاکبرگ که از پوسیده شدن موادی مانند برگ و دمبرگ درختان، چمن های قیچی شده و غیره حاصل می شود. ارزش غذایی چندانی ندارند و تنها به منظور سبک و قابل نفوذ کردن خاک مورد استفاده قرار می گیرند.

تفاوت بین کود ارگانیک و کود شیمیایی

۱- کودهای ارگانیک حاوی مواد آلی زیادی هستند، در بهبود ساختمان خاک نقش مهمی دارند. کودهای شیمیایی معدنی فقط مواد مغذی گیاهان را تأمین می کنند.
۲- کودهای آلی حاوی مواد مغذی متنوع، جامع و متعادل هستند. مواد مغذی موجود در کود شیمیایی در کاربردهای طولانی مدت، باعث عدم تعادل در مواد مغذی خاک می شود.
۳- کودهای آلی به مقدار زیاد استفاده می شوند. کودهای شیمایی باید به میزان کم استفاده شوند.
۴- مواد غذایی کودهای آلی در طولانی مدت آزاد می شود و آسیب زیست محیطی ندارند. کودهای شیمیایی باعث از بین رفتن مواد مغذی خاک و آلودگی محیط زیست می شوند.
۵- کودهای آلی از مواد طبیعی و بدون مواد شیمیایی و مصنوعی هستند و می توانند کیفیت محصولات کشاورزی را بهبود بخشند. کود شیمیایی یک ماده مصنوعی خالص است و مصرف نادرست می تواند کیفیت محصولات کشاورزی را کاهش دهد.
۶- کود آلی می تواند با مقاومت در برابر خشکسالی، بیماری و حشرات، تولید محصول را افزایش دهد و استفاده از سموم دفع آفات را کاهش دهد. استفاده طولانی مدت از کودهای شیمیایی، بدلیل کاهش ایمنی گیاهان، اغلب برای حفظ رشد محصول نیاز به مقدار زیادی سموم دفع آفات شیمیایی دارند. باعث افزایش مواد مضر می شوند.
۷- کودهای ارگانیک حاوی میکروب های مفیدی هستند، فرآیند تجزیه بیولوژیکی خاک را ترویج می دهند و به بهبود باروری خاک کمک می کنند. مقادیر زیاد کودهای شیمیایی فعالیت میکروارگانیسم های خاک را مهار می کند و منجر به کاهش ظرفیت خاک می شوند.

فواید استفاده از کودهای ارگانیک

• تجزیه کودهای آلی، علاوه بر آزاد کردن مواد مغذی، ساختار خاک را بهبود می بخشد و توانایی آن در نگهداری آب و مواد مغذی را افزایش می دهد. با گذشت زمان، کودهای ارگانیک باعث می شوند خاک و گیاهان سالم و قوی باشند.
• از آنجا که به آهستگی تجزیه و در اختیار گیاه قرار داده می شوند، به گیاهان آسیبی وارد نمی کنند.
• برخلاف کودهای شیمیایی حاوی مواد سمی و خطرناک برای گیاهان نیستند و شوری خاک را بالا نمی برند.
• کودهای آلی تجدیدپذیر و سازگار با محیط زیست هستند.
• یکی دیگر از فواید استفاده از کودهای ارگانیک این است که شما می توانید کود ارگانیک را با کمپوست منابع ارزان قیمت تهیه کنید.

معایب استفاده از کودهای ارگانیک

• میکروارگانیسم ها برای تجزیه و رهاسازی مواد مغذی موجود در خاک نیاز به گرما و رطوبت دارند. اثر کود آلی به صورت فصلی محدود است. این میکروارگانیسم ها از گرمای حاصل از پوسیدگی گیاهان و مواد حیوانی استفاده و عمل تجزیه را انجام می دهند. در صورت سرد بودن محیط عمل تجزیه متوقف یا با سرعت کمی ادامه پیدا می کند.
• کودهای ارگانیک طبق قوانین طبیعت تجزیه می شوند. بنابراین ممکن است به محض نیاز به آنها مواد مغذی رها نشود. در حقیقت ممکن است در طول دو ماه اول تا زمانی که تجزیه صورت گیرد، گیاهان دچار کمبود مواد غذایی شوند.
• نسبت های غذایی کودهای ارگانیک اغلب ناشناخته است و درصد کلی آن کمتر از کودهای شیمیایی است. با این حال، برخی از محصولات ارگانیک در برخی از مواد مغذی نسبت بالاتری دارند.

 

زمان کوددهی به گیاهان

دانستن زمان کوددهی به گیاهان به اندازه استفاده از کود مناسب مهم است. اگر کود را در زمانی که گیاه بتواند از آن استفاده کند استفاده نکنید، مفید واقع نمی شود. از کود دادن قبل از باران های بهاری خودداری، زیرا مواد مغذی به راحتی از خاک شسته می شوند. بسته به نوع گیاهان و نیازهای کودی گیاهان زمان کوددهی متفاوت است.
زمان کوددهی به گیاهان تأثیر معنی داری بر عملکرد محصول دارد. زمان مناسب استفاده از کود باعث افزایش بازده، کاهش تلفات مواد مغذی، افزایش راندمان مصرف مواد مغذی و جلوگیری از آسیب دیدن محیط زیست می شود.
استفاده از کودهای شیمیایی در زمان نامناسب، ممکن است باعث از بین رفتن مواد مغذی، هدر رفتن کود و حتی آسیب رساندن به محصول شود. گیاهان در مراحل مختلف رشد به نسبت و میزان مواد مغذی متفاوتی نیاز دارند. برای اینکه مواد مغذی در هنگام نیاز گیاه در دسترس باشد، باید کوددهی به گیاهان در زمان مناسب انجام شود. بنابراین بهینه سازی زمان برای استفاده از کود توسط الگوی جذب مواد مغذی گیاه تعیین می شود.
به طور كلی، زمان کوددهی به گیاهان در مورد كودهای شيميايی، قبل يا همزمان با كاشت (کود پايه) و پس از رويش (کود سرك) است. زمان کوددهی بستگی به نوع گیاه و مرحله رشدی آن و اقلیم منطقه دارد. کودهای آلی و معدنی قبل از شخم، کودهای پایه قبل یا همزمان با کشت و کودهای سرک پس از کشت در اختیار گیاه قرار داده می شوند.
کودی که پیش از کاشت به خاک اضافه می کنند، کود پیش کاشتی می گویند. همچنین کودی که بعد از کاشت به خاک می دهند کود سرک می گویند. این نحوه کوددهی به گیاهان بستگی به میزان حلالیت کود در آب دارد. در صورتیکه کود در خاک حرکت نکند و نتوان آن را به نحوی در آب حل کرد و به خاک اضافه نمود، حتما باید آن کود را قبل از کاشت به خاک داد. به طور کلی کودهایی که به میزان کمی در آب محلول هستند را نمی توان پس از کاشت به خاک داد.
به عنوان مثال کودهای فسفره در خاک حرکت نمی کنند و به سرعت در خاک تثبیت می شوند. کودهای فسفره را نباید در سطح خاک پاشید. در این صورت فسفر در خاک سطحی تثبیت می شود و در دسترس ریشه قرار نمی گیرد. چون میزان محلول بودن و حرکت کود فسفره در خاک بسیار کم است. می بایستی کودهای فسفره را قبل از کاشت به خاک داد و آنها را مستقیماً در ناحیه توسعه ریشه قرار داد.
دادن کود سرک در مواردی انجام می شود که کود به سرعت از خاک شسته می شود. چنانچه کود سرک قبل از کاشت به خاک اضافه شود، بخش زیادی از آن توسط آب آبیاری شسته می شود. در این شرایط قسمتی از کود را قبل از کاشت و بقیه را در نیمه اول فصل رشد، مخصوصاً در زمان شروع رشد سریع گیاه به محصول می دهند. به عنوان مثال کود نیتروژن براحتی شسته می شود و یا در خطر دنیتریفیکاسیون قرار می گیرد. بنابراین حدود نیمی از نیتروژن را قبل از کاشت و بصورت پایه مصرف می کنند و بقیه آن را بصورت سرک در اختیار گیاه قرار می دهند.

کودهای ماکرو و میکرو

بطور کلی گیاهان به گروهی از عناصر خاص در جدول تناوبی برای رشد نیازمندند که در دوره های مختلف رشد گیاهی به مصرف گیاه می رسند. میزان مورد نیاز این عناصر در گیاهان مختلف متفاوت است، اما به طور کلی از نظر میزان استفاده گیاهان از این عناصر، به دو دسته ماکروالمنت( عناصر پر مصرف) و میکرو المنت( الیگو المنت یا عناصر کم مصرف) تقسیم بندی می شوند.
کودهای کامل “ماکرو و میکرو”با دارا بودن عناصر اصلی مانند ازت N، فسفر P و پتاسیم K باعث رشد و توسعه ریشه گیاهان می شوند. نقش کود های ماکرو و میکرو در کشاورزی را در اینجا تشریح می کنیم.
دارا بودن این عناصر موجب سلامت و شادابی و مقاومت در برابر آفات و بیماری‌ها می گردد همچنین ماندگاری میوه را افزایش داده و زودرسی و مقاومت در برابر تنش های محیطی را به دنبال دارد.

تفاوت کود ماکرو و میکرو

تفاوت عناصر کم مصرف و پرمصرف نه در تعداد دفعات مصرف ,بلکه در میزان مصرف آنهاست. بسیاری تصور می کنند، عنصر کم مصرف را باید به دفعات کم ولی به مقدار زیاد استفاده کرد، در صورتی که عکس این موضوع صادق است و این تصوری کاملا اشتباه است به عبارتی هر وقت ازت یا فسفر به عنوان تغذیه به گیاهی داده شد، لازم است از کود آهن Fe هم استفاده شود ولی به مقدار بسیار کمتر (کشت هیدروپونیک)

کود های ماکرو عبارتند از:

•ازت N
در رشد رویشی گیاه موثر است البته توجه داشته باشید ازدیاد کود ازت موجب کاهش رشد زایشی گیاه و ریزش گل می شود.

•فسفرP
در ریشه زایی و توسعه ریشه نقش عمده دارد

•پتاسیم K
این عنصر باعث گلدهی تلقیح گل و میوه دهی،و مقاومت در برابر بیماری ها می شود.

• گوگرد S
نقش اصلی گوگرد تنظیم PH خاک و اسیدی کردن آن است. این عنصر می تواند به صورت گاز SO2 توسط گیاه جذب گردد،هم چنین میتوان از این عنصر در خاکهای آهکی به منظور کم کردن PHخاک استفاده کرد. عنصر گوگرد با عنصر (میکرو) مولیبدن رقابت دارد.

•منیزیمMg
در ساختار کلروفیل حضور دارد،همچنین توانایی انتقال انرژی را دارد.

عناصر میکرو عبارتند از:

• کلسیمCa
کلسیم نقش مهمی در ساختار دیواره سلولی گیاه دارد اما با شست و شوی زیاد از دسترس گیاه خارج میشود،بنابراین در خاکهای شنی کمبود بیشتری دیده میشود.

•آهنFe
نقش مهمی را در متابولیسم،فتوسنتز و تنفس ایفا می کند،آهن با منگنزMn اثر جذب رقابتی دارد.

•منگنزMn
نقش این عنصر در فتوسنتز و تبادل هیدروکربن ها و ازت میباشد،در PHپایین جذب می گردد.

•رویZn
در تبادل انرژِ و مواد مختلف و هیدروکربن ها نقش دارد

•مولیبدنMo
این عنصر در تبادل مواد نقش دارد،با کاهش PH خاک جذب آن افزایش می یابد ،همچنین وجود عنصر فسفر جذب مولیبدن را زیاد میکند.

•مسCu
در تولید پروتئین گیاهی نقش دارد.

•بورB
در تلقیح گل و رشد ریشه تاثیر بسزایی دارد

کلمات کلیدی: نقش کود های ماکرو و میکرو در کشاورزی – تفاوت کود ماکرو و میکرو – زمان مصرف کود ماکرو و میکرو – مزایای استفاده از کود های ماکرو و میکرو

 

کود دهی در باغات

به طور کلی برای کود دهی در باغات باید ترکیبی از کود های شیمیایی و دامی با یکدیگر مورد استفاده قرارگیرند. شرایط جذب عناصر شیمیایی در درختان توسط کودهای حیوانی فراهم می‌شود. نکته قابل ذکر در کود دهی باغات این است که تمام نیاز گیاه توسط کود حیوانی برطرف نشده و این کمبود باید توسط کودهای شیمیایی برطرف گردد. استفاده از کودهای شیمیایی به تنهایی حاصلخیزی خاک را از بین برده وخاک دیگر حالت اسفنجی نخواهد داشت و شرایط جذب در خاک نیز مختل می شود. میزان استفاده از کودهای شیمیایی و حیوانی مورد نیاز برای هر درخت باید توسط کارشناسان مربوطه تعیین گردد. بنا به توصیه کارشناسان هر سه سال یک بار باید از کود حیوانی به میزان ۲۰ تا ۳۰ تن در هکتار استفاده شود.

پخش سطحی کود

روش پخش سطحی کود روشی مناسب بوده و دارای هزینه کمی می باشد. برای پخش سطحی کود در ناحیه آبچکان درخت به صورت نواری دور تا دور درخت را پابیل کرده و خاک آن برگردانده می شود. سپس ترکیبی از کودهای دامی و شیمیایی در ناحیه آبچکان درخت قرار داده می شود و با خاک مخلوط می گیرد.

لازم به ذکر است که روش پخش سطحی کود دارای معایبی نیز بوده که به صورت زیر می باشد:

• عناصری مانند فسفر در خاک تثبیت شده و گیاه نمی‌تواند از آن استفاده نماید.
• بر اثر بارندگی های شدید روان آب‌های ایجاد می شود. کودی که توسط این روان آبها به درختان داده می‌شود از دسترس گیاه خارج می شود و مورد استفاده گیاه قرار نگرفته و وارد آبهای زیرزمینی می‌شود.
• در جاهایی که فاصله درختان زیاد باشد، علفهای هرز زیادی بین درختان رشد می کنند. در نتیجه کود داده شده صرف تغذیه علف های هرز نیز می شود وعلفهای هرز می‌توانند با درختان برای جذب مواد غذایی به رقابت بپردازند.

بر اساس موارد گفته شده در بالا می توان نتیجه گرفت که روش چال کود مناسب تر از روش پخش سطحی می باشد.

روش چال کود

روش چال کود در مورد عناصر غذایی غیر متحرک مانند کودهای محتوای فسفر و عناصر کم مصرف مهم می‌باشد. در روش چال کود بسته به اندازه درخت تعدادی چاله (بین ۲ تا ۴ چاله) در اطراف درخت حفر کرده و با ترکیبی از کودهای دامی و شیمیایی پر می گردد. لازم به ذکر است که کود دامی باید از پوسیدگی مناسبی برخوردار باشد.

روش چال کود دارای ویژگی های زیر می باشد:

• بالا رفتن کارایی کودها
• کاهش مقدار مصرف کودها
• افزایش بازده اقتصادی در مصرف کود

تاثیر جایگذاری صحیح کود (چال کود) به دو عامل زیر بستگی دارد:

• عکس العمل گیاه
• برهم کنش کود

غلظت موضعی عناصر غذایی در روش چال کود نسبت به روش پخش سطحی بیشتر می باشد. در روش چال کود کود با حجم کمی از خاک مخلوط می شود در حالی که در روش‌های دیگر کود با تمام خاک مخلوط می‌شود. در نتیجه در روش چال کود سطح تماس کم ریشه‌های توسعه نیافته گیاه با غلظت موضعی زیاد عناصرغذایی جبران می‌شود. به طور کلی برای ایجاد شرایط مناسب در جذب کود بهتر است پس از پر کردن چال کود ها یک نوبت آبیاری صورت گیرد.

محلول پاشی زمستانه باغات

مهم ترین زمان برای محلول پاشی باغات در اواخر اسفند ماه یعنی همزمان با مرحله تورم جوانه ها می باشد. به طور کلی عناصر ضروری برای محلول پاشی زمستانه باغات عناصری هستند که در گرده افشانی و عمل تلقیح تأثیر مستقیم و تعیین کننده‌ای دارند.

 

خواص کود اوره برای گیاهان و درختان

اوره به طور طبیعی در بدن انسانها و حیوانات موجود می باشد ولی اوره مصنوعی بوسیله آمونیوم غیرهیدرات تولید میشود.اوره مصنوعی بوسیله واکنش بین دی اکسید کربن و آمونیوم غیر هیدرات به وجود آمده که این چرخه در دمای ۱۸۰ درجه و تحت فشار قوی تولید می شود که به اشکال توپک های جامد و یا دانه ایی وجود دارند. این کود می تواند بیشترین مقدار نیتروژن را با کمترین قیمت در اختیار کشاورزان و مصرف کنندگان قرار دهد. همچنین برای تامین ازت مورد نیار خاک و گیاهان می توان از کود اوره استفاده کرد .باید بدانیم که نحوه مصرف كود اوره چگونه است. کود اوره به دلیل ابعاد ریز تر نسبت به کوهای دیگر میزان آبشویی آن بالاتر است و همچنین بدلیل بالا بودن محلولیت آنها باید با روش های مناست از آن استفاده کرد.همچنین این کودها به همان دلیل ریز نقش بودنشان از طریق شاخ و برگ گیاهان نیز قابلیت جذب دارند.
کود اوره دارای مشخصات منحصر به فردیست که آن را از باقی کودها جدا می سازد که در صورت استفاده صحیح میتوان از آن در جهت تامین مواد لازم برای رشد گیاه استفاده کرد

مشخصات کود اوره :

۱- این کود را میتوان جایگزین آمونیوم نیترات کرد
۲- دارای ۴۶ درصد نیتروژن می باشد
۳- برای افزودنی های خوراک دام ها و حیوانات و کود ها استفاده می شود
۴- یکی از پر مصرفترین کوهای موجود در جهان است
۵- از واکنش بین آمونیاک مایع و کربن دی اکسید استفاده می شود.
این نوع کود بدلیل مزارع زیاد برنج و شالیزارها در ایران کارایی بالایی دارد .

نحوه مصرف كود اوره

۱- این ماده مبتواند به هر دانه کوچکی مانند گندم و یا ذرت اعمال شود که البته باید در فصول سرد سال صورت گیرد .زیرا فصول گرم سال باعث تبدیل آن به آمونیاک و بخار شدن اوره می شود
۲- اگر برای چمن استفاده می شود باید در فصولی از آن استفاده کرد که میزان بارش باران در آن زیاد است
۳- هنگام استفاده مقدار مصرف نیتروژن نباید بیشتر از ۲۰کیلوگرم درهکتار استفاده کرد
۴- برای گیاهانی که خاک اسیدی دارند یکی از بهترین کودهاست
۵- برای محصولاتی از جمله توت فرنگی، زغال اخته و و ذرت بسیار مناسب است.
کود اوره با عنوان کود ازته نیز میتواند برای مرکبات و زعفران و همچنین کشت سایر گیاهانی که نیاز به نیتروژن دارند استفاده کرد.اما باید در تاثير كود اوره بر گياهان را مد نظر قرار داد که هنگام استفاده و همچنین درمورد هنگام استفاده از این کود باید فاکتورهایی چون نوع خاک،آب و هوا، نوع درخت و … را بررسی کرد تا نتیجه مطلوبی حاصل شود.پس باید به تاثير كود اوره بر درختان و تاثير كود اوره بر گیاهان توجه لازم را مبذول داشت.

زمان مصرف کود اوره

زمان استفاده از این کود عموما با توجه به نوع خاک و نوع گیاه مورد نظر برای کشت مشخص می شود.مثلا برای کاشت پنبه این کود هنگام کشت به خاک اضافه میشود اما هنگام کشت سبزیجات باید هنگام رشد و برای استفاده در کشت گندم بهترین زمان هنگام جوانه زنی گندم میباشد.
همانطور که میدانیم کود اوره به خودی خود و در خالت عادی فاقد هرگونه خطر برای انسانها حیوانات و محیط زیست می باشند و خطراتی که در برای آن ذکر شه بدلیل واکنش هاییست که بر روی آن انجام می گیرد.
در این زمینه باید نکاتی را در نظر گرفت که در اینجا به بیان و تشریح آن می پردازیم.
۱- اوره همیشه نمیتواند به عنوان منبع اصلی تامین نیتروژن گیاه باشد.
۲- استفاده نادرست از این کود میتواند خطرات و خساراتی برای گیاه بوجود آورد.
۳- ناخالصی ایی بنام بورت در کود اوره وجود دارد که باعث تخریب در ساختار گیاه میشود اما در صورت استفاده درست از این کود میتوان استفاده لازم را از آن برد.
۴- باکتری هایی در خاک وجود دارند که به تجزیه کود اوره پرداخته و جذب اوره را برای گیاه سهل و آسان می کند.
۵- رشد گیاهان و درختان به کیفیت مواد و کودهای استفاده شده برای رشد آنها بستگی داردو تنها کمیت مواد استفاده شده، کارساز نیست.
۶- کود اوره باعث می شود ph خاک تغییر کند . حاک را اسیدی می کند که باید از مواد دیگری برای خنثی کردن خاک استفاده کرد.