(عناصر اولیه ی پر مصرف گیاه – عنصر نیتروژن – عنصر فسفر – عنصر پتاسیم)
عناصر اولیه ی پر مصرف گیاه:
گیاهان جهت رشد و نمو خود، نیازمند مواد غذایی هستند، شایان ذکر است میزان عناصر برای انواع مختلف گیاهان متفاوت می باشد. دراکثر خاک ها میزان نسبی این عناصر، برابر نیازهای طبیعی گیاه نبوده و زمین نیز نمی تواند این گونه مواد را به اندازه کافی تولید کند و آن مقداری هم که در خاک وجود دارد، به مرور به وسیله گیاه جذب می شود. از جمله عناصر اولیه ی پر مصرف گیاه می توان عنصر نیتروژن، عنصر فسفر، عنصر پتاسیم را نام برد. عناصر اولیه ی پر مصرف گیاه جهت تکامل سیکل زندگی گیاه لازم است، همچنین عناصر اولیه ی پر مصرف گیاه نقش مستقیم در تغذیه گیاه داشته، نقش ضروری عناصر اولیه ی پر مصرف گیاه در تغذیه گیاه خاص و ویژه است و عنصر دیگری توانایی جایگزینی آن را ندارد.
عنصر نیتروژن:
عنصر نیتروژن در گیاه به شکل نیترید و نیترات دیده می شود. عنصر نیتروژن برای تولید اسیدهای آمینه و پروتئین ضروری است و اساسی ترین عامل رشد به حساب می آید. عنصر نیتروژن به رشد سریع شاخ و برگ کمک کرده، همچنین در تولید بذر گیاه و افزایش میوه موثره می باشد. عنصر نیتروژن سبب افزایش فتوسنتز و بالابردن کیفیت بهتر محصول می شود. عنصر نیتروژن در ساختمان سلول گیاه به شکل پروتئین، اسید های نوکلییک، کلروفیل، آنزیم ها، هورمون ها شرکت دارد.
کود ازته به دو صورت زیر وجود دارد:
- آلی
- معدنی
وجود نیتروزن در گیاه سبب : بالابردن رشد سبزینه ای گیاه، توسعه متعادل اندام ها گیاه، بالا بردن تولید پروتیین های گیاهی، افزایش تولید میوه و دانه در گیاه، تیره رنگ شدن برگ ها به دلیل افزایش کلروفیل می شود. اولین علایم کمبود ازت، رنگ پریدگی برگ های است. برگ ها معمولاً به رنگ سبز مایل به زرد و زرد روشن در آمده که در نتیجه ی عدم تشکیل کلروفیل می باشد.
به طور کلی عنصر نیتروژن دارای ویژگی های زیر می باشد:
- به شکل نیترید و نیترات
- ضروری جهت تولید اسیدهای آمینه و پروتئین
- اساسی ترین عامل رشد گیاه
- اولین علایم کمبود ، رنگ پریدگی برگ ها
- کود ها به دو صورت آلی ومعدنی
- کمک به رشد سریع شاخ و برگ
- موثر در تولید بذر گیاه و افزایش میوه
- سبب افزایش فتوسنتز
- بالابردن کیفیت بهتر محصول
- بالابردن رشد سبزینه ای گیاه
- توسعه متعادل اندام ها گیاه
- افزایش تولید میوه و دانه در گیاه
- تیره رنگ شدن برگ ها
عنصر فسفر:
عنصر فسفر در ساختمان سلولی و در بسیاری از فعالیت های حیاتی گیاه دخالت کرده و سبب تسریع در رشد و رسیدن محصول شده و موجب افزایش کیفیت محصول می شود. عنصر فسفر مهم‌ترین عنصر در روند صحیح فتوسنتز گیاه بوده و به فرآیند تبدیل انرژی خورشید به انرژی شیمیایی قابل استفاده است. فسفر سبب بالا بردن توانایی گیاه برای مقابله با استرس می شود. از دیگر فواید عنصر فسفر، ریشه‌زایی بهتر وافزایش شکوفه در گیاهان است. عنصر فسفر در تلقیح گل ها، رشد ریشه و همچنین تنظیم خواص ژنتیکی گیاه نقش بسزایی داشته. شایان ذکر است در بعضی جهات کمبود ازت و فسفر دارای شباهت می باشند.
به طور کلی عنصر فسفر دارای ویژگی های زیر می باشد:
- دخالت در ساختمان سلولی و فعالیت های حیاتی گیاه
- تسریع در رشد و رسیدن محصول
- افزایش کیفیت محصول
- مهم‌ترین عنصر در روند صحیح فتوسنتز
- سبب بالا بردن توانایی گیاه برای مقابله با استرس
- ریشه‌زایی بهتر
- افزایش شکوفه در گیاه
- کمک به رشد ریشه
- تنظیم خواص ژنتیکی گیاه
- در بعضی جهات کمبود ازت و فسفر دارای شباهت اند
- کمبود در یک لپه ای به صورت نقاط قرمز رنگ یا ارغوانی بر روی سطح برگ
- کمبود در دو لپه ای سبب قرمز یا ارغوانی شدن رگبرگ های مسن
- کمبود موجب کوتولگی و کوتاه ماندن گیاه شده
- کمبود عنصر فسفر می توان به نرم شدن گوشت میوه و ترش شدن شیره میوه و در نتیجه کاهش خاصیت انبارداری
عنصر پتاسیم:
عنصر پتاسیم در ساختمان گیاه وجود ندارد ولی وجودش به دلیل ساختن بعضی اسید امینه ها ضروری می باشد. عنصر پتاسیم موثر درسنتز و انتقال کربو هیدرات ها و مصرف دی اکسید کربن است همچنین وجود عنصر پتاسیم در تشکیل دیواره سلول بسیار مهم است. عنصر پتاسیم به کیفیت میوه و تشکیل پروتئین در میوه کمک خواهد کرد. عنصر پتاسیم سبب کاهش بیماری‌ها می شود. عنصر پتاسیم در گیاهان زینتی جهت گلدهی و در درختان میوه به درشت‌شدن میوه و رنگ‌انداختن میوه کمک می‌کند. عنصر پتاسیم سبب افزایش مقاومت گیاهان را در برابر کم آبی و خطرات سرمازدگی شده و مقاومت گیاهان را در برابر آفات و بیماری ها را افزایش می دهد ، عنصر پتاسیم موجب افزایش کیفیت و خاصیت انبارداری محصولات باغی نیز شده و شدت نور را کنترل و راندمان آب آبیاری را بالا می برد.
از علائم کمبود عنصر پتاسیم در گیاه می توان بهموارد زیر اشاره کرد:
- ضعیف ، کوتاه و کوچک شدن گیاه
- متوقف شدن رشد ساقه اصلی و شاخه ها
- کوتاه شدن فاصله میان گره ها
- در صورت شدت کمبود شاخه ها از انتها شروع به خشک شدن
- برگ ها به رنگ سبز تیره مایل به خاکستری در آمده و شفافیت خود را از دست می دهند
به طور کلی عنصر پتاسیم دارای ویژگی های زیر می باشد:
- در ساختمان گیاه وجود ندارد
- وجودش در گیاه ضروری است
- موثر درسنتز و مصرف دی اکسید کربن
- ضروری در تشکیل دیواره سلول گیاه
- افزایش کیفیت میوه
- در گیاهان زینتی کمک به گلدهی
- درختان میوه به درشت‌شدن میوه و رنگ‌انداختن میوه کمک می‌کند
- سبب افزایش مقاومت گیاهان را در برابر کم آبی و سرمازدگی
- مقاومت گیاهان را در برابر آفات و بیماری ها
- افزایش کیفیت و خاصیت انبارداری محصولات باغی
- کنترل شدت نور
- افزایش راندمان آب آبیاری
کمبود عنصر پتاسیم سبب :
- کوچک شدن گیاه، متوقف شدن رشد ساقه اصلی و شاخه ها
- کوتاه شدن فاصله میان گره ها
- کمبود موجب کاهش شفافیت برگ می شود
(عناصر اولیه ی پر مصرف گیاه – عنصر نیتروژن – عنصر فسفر – عنصر پتاسیم)
(فروشگاه آنلاین بهرویش همیار کشاورزان)
