از قدیم ایام گفته اند پیشگیری بهتر از درمان است.گیاهان نیز مثل انسان ها زندگی می کنند. به صورتی که اگر شرایط نور، رطوبت، آبیاری مناسب و تغذیه آن کافی باشد می تواند در برابر آفات جالیز مقاومت را بالا ببرد. در این مقاله سعی در شناسایی و نیز مقابله با انواع آفات جالیز داریم.
مهمترین آفات جالیزعبارتند از:
۱٫شته سیاه باقلا:
این شته به برگ، ساقه و گل حمله می کندو شیره گیاه را می مکد و در نتیجه گیاه ضعیف و زرد می شود.این شته بیماری ویروسی را انتقال می دهد. این آفت بر روی باقلا، سیب زمینی، توتون، اسفناج، خیار، بادمجان و … دیده می شود.
این شته دو میزبانه استکه در زمستان به صورتتخم روی میزبان اول یعنی شمشاد زینتی به سر می برد و در بهار زمانی که تخم ها به صورت شته های بالدار زنده زا در می آیند بر روی میزبان دوم یعنی گیاهان پهن برگ از قبیل حبوبات و صیفی جات می رود.
۲٫ مگس پیاز:
مگس پیاز یکی دیگر از آفات جالیز می باشد که لارو این شته که سفید و کوچک است ساقه های زیرزمینی و پیاز را سوراخ کرده و موجب می شود گیاه زرد و پژمرده شود.
این شته در زمستان به صورت شفیره در خاک می ماند و حشره کامل در اردیبهشت بیرون می آید و جفت گیری می کندو حشره ماده تخم هایش را روی خاک و روی برگ و بر روی غده پیاز می ریزد.
از دیگر آفات جالیز میتوان به مگس خربزه، شته جالیز، عروسک خربزه، کفشدوزک خربزه، شته مومی کلم، سفیده بزرگ کلم، شته سبز هلو(شته اسفناج)، کک چلیپاییان، کرم میوه گوجه فرنگی( کرم غوزه)، کرم مفتولی ریشه اشاره کرد.
زیست شناسی آفات جالیز:
دوره زندگی این شته درمناطق سردسیر holocyclic و در مناطق گرمسیر Anholocyclic گفته می شود و طول عمر این شته یک ماه می باشد.
زیست شناسی مگس خربزه:
شفیره این شته در عمق ۸ تا ۱۰ سانتی متری خاک قرار دارد و در بهار مگس ها خارج می شوند و بر روی میوه هایی که تازه گل داده اند تخم ریزی کرده و آن را سوراخ می کنند و شیره آن را می مکند و پس از ۷ تا ۱۰ روز جفت گیری کرده و تخم ها را درون پوست میوه قرار می دهد و بعد از ۳ الی ۶ روز لاروهایی که ریز و سفید رنگ است از تخم خارج می شود و قسمت گوشتی میوه را می خورد. این لاروها زمانی که رشد کافی کردند روی خاک افتاده و به شفیره تبدیل می شود و آن دسته از لاروهایی که بر روی میوه باقی می مانند نیز تبدیل به شفیره می شوند و میوه را فاسد می کند.
زیست شناسی مگس جالیز:
شفیره این شته در زمستان درون خاک می ماند و در ماه خرداد از شفیره خارج می شود و بعد از ۱ تا ۳ روز جفت گیری می کند و ۲ تا ۳ روز بعد از جفت گیری زیر پوست میوه های تازه رشد کرده تخم ریزی می کند وس از ۲ تا ۳ روز این تخم ها تبدیل به لارو شده و به سمت میوه می رود و پس از آنکه کامل شدند و معمولا در عمق تقریبا ۵ سانتی متری خاک به شفیره تبدیل می شود.
زیست شناسی کفشدوزک خربزه:
این شته به صورت کامل و در زمستان در شکاف های زمین و در زیر علف های هرز به سر می برد و زمانی که در بهار هوا گرم تر می شود از این محل ها خارج شده و غذای خود را از گیاهان خانواده کدوییان تامین می کند و به این صورت به جالیز کارها خسارت وارد می کند. تخم های این شته در زیر برگ ها قرار دارد که پس از ۳ تا ۱۳ روز به لارو تبدیل می شود و لاروها پس از ۳ مرحله تغییر جلد پس از یک ماه بر روی برگ به شفیره تبدیل می شود.
زیست شناسی عروسک خربزه:
این شته در زمستان به حالت یک حشره کامل زیر برگ های خشک شده و علف های هرز ودر زیر شکاف های درختان و یا زمین زندگی می کند و از نیمه دوم فرورذین تا نیمه اردیبهشت بیرون می آید و در زمانی که هوا گرم است پرواز می کند و غذای خود را از برگ های گیاهان تامین می کند. تخم ریزی این شته در ماه خرداد است که به صورت تک روی بوته خربزه و یا درون خاک می گذارد. این تخم ها پس از دو هفته کامل شده و بعد از آنکه خارج می شوند به داخل خاک رفته و از ریشه تغذیه می کند و یک تونل داخل ساقه به وجود می آورد و پس از ۳۰ تا ۴۰ روز سه بار جلد عوض کرده و و تبدیل به شفیره می شود و پس از ۱۰ روز حشرات کامل نسل دوم به وجود می آید که این حشرات به پناهگاهی میروند تا زمستان تمام شود.
مبارزه زراعی با آفات جالیز:
مهم ترین اقدامات مبارزه زراعی با آفات جالیز عارتد از:
۱٫ گردش زراعی مناسب
۲٫ ایجاد شخم عمیق برای از بین بردن حشرات و آفات
۳٫ رعایت کردن زمان کاشت و برداشت
۴٫ انتخاب کردن بذر و نهال سالم و مقاوم که حداقل ۹۰ درصد بذرها باید قوه نامیه بالایی داشته باشد.
۵٫ استفاده مناسب از کود و آب
این موارد از مهمترین اقدامات مبارزه زراعی با آفات جالیز است .
همچنین استفاده کردن از گیاهان تله در بین ریف هایی که کشت انجام شده و یا در اطراف مزرعه یکی دیگر از اقدامات مبارزه زراعی با آفات جالیز می باشد.
سموم شیمیایی مبارزه با آفات :
یکی از سموم شیمیایی مبارزه از آفات سموم گوارشی می باشد همچنین سموم تماسی یکی دیگر از سموم مبارزه با آفات است و نیز سموم تدخینی هم یکی دیگر از سموم شیمیایی مبارزه با آفات است که به صورت گاز آفت را از بین می برد.
کلمات کلیدی: ( آفات جالیز ، زیست شناسی آفات جالیز ، مبارزه زراعی با آفات جالیز ، سموم شیمیایی آفات جالیز )
