نکات فنی برای احداث گلخانه

(نکات فنی برای احداث گلخانه – موارد فنی قبل از ساخت گلخانه – شرایط احداث گلخانه)

گلخانه بخش محدودی از فضاست که در آن کلیه عوامل محیطی قابل‌کنترل بوده و برای کشت های متراکم و تولید محصولات خارج فصل و یا خارج از محیط طبیعی گیاه مناسب است.

گلخانه‌ها بر اساس نوع استفاده و کاربرد آن به چهار دسته تقسیم می شوند:

گلخانه آموزشی (Teaching Greenhouse)
گلخانه تحقیقاتی (Research Greenhouse)
گلخانه تفریحی و سرگرمی (Hobby Greenhouse )
گلخانه تجارتی (Commercial Greenhouse)

از نکات فنی برای احداث گلخانه می توان موارد زیر را ذکر کرد:

مرحله نخست: گلخانه؛ واحدی تولیدی و تجاری

اولین و یکی از مهمترین شرایط احداث گلخانه توجه به این نکته است که گلخانه یک واحد تولیدی و تجاری است. در نتیجه احداث چنین مکانی نیازمند دوره ی کارآموزی ۱ الی ۲ ساله برای آشنایی افراد تازه وارد است، زیرا هیچ عملیات تجاری را صرفا با تکیه بر اطلاعات تئوری به نتیجه ی مطلوب و دلخواه نمی رسد.

مرحله دوم: مطالعات کافی جهت احداث گلخانه

برای سرمایه گذاری در هر کار تجاری مطالعات اقتصادی و فنی الزامی است نتایج مطالعات موردنظر میتواند راهنمای مناسبی برای سرمایه گذار باشد.

از موارد فنی قبل از ساخت گلخانه، نیاز به سرمایه هایی است،از جمله:

منابع بانکی و شخصی
مهارت های مدیریتی
آموزش های فردی
دسترسی به نیروی انسانی کارآمد
مطالعات صحرایی
نقشه برداری و مطالعات توپوگرافی، هواشناسی، خاک، آب
دسترسی به سوخت مطمئن
دسترسی به جاده های اصلی

ارزشمندی هر طرح به تخمین صحیح وقت و هزینه ها و منطبق واقع شدن آن بر واقعیت است.

مرحله سوم: توجه به سازه گلخانه

سازه گلخانه ها معیارها و استانداردهای مشخصی دارند که کلیه ی سازندگان در کشورهای پیشرفته ملزم به رعایت آن می باشد. سازه های گلخانه ای در هر اقلیم تفاوت‌هایی دارند که به طور مستقیم برموارد زیر تاثیرگذار است:

عملکرد محصول
هزینه های تولید
مدیریت گلخانه

از آنجا که گلخانه یک موجود زنده محسوب می‌گردد و نمی‌توان صرفاً از دیدگاه معماری به آن نگاه کرد، بررسی و تحقیق در این خصوص نیازمند یک کار گروهی بین متخصصین در رشته های مختلف از جمله کشاورزی، عمران مکانیک و کامپیوتر است. به هر حال مرحله ساخت سازه نیازمند مطالعه و مشاوره تخصصی با صاحب نظران از جمله متخصصین در رشته هایی همچون کشاورزی، شیمی، مکانیک، عمران و کامپیوتر می باشد. باید توجه داشت که در یک گلخانه ی مطلوب و استاندارد مشکلاتی از قبیل شیوع بیماری های قارچی، افت کیفیت و کمیت محصول و کنترل آفات قابل حل خواهد بود ولی در یک سازه غیر استاندارد در صورت برخورد با چنین مواردی با مشکلات فراوانی رو به رو خواهیم شد.

مرحله چهارم: تجهیز گلخانه

تجهیز گلخانه شامل سیستم‌های مختلف حرارتی، برودتی، آبیاری، تغذیه گیاهی و کنترل است. در صورت انتخاب یک سیستم گرمایشی بدون محاسبات ممکن است مصرف سوخت تا ۴۰ درصد افزایش یابد همچنین می تواند با انتشار گازهای سمی خطرات مشکلات جدی ای را برای محصول ایجاد نماید. همچنین برای جلوگیری از اتلاف سرمایه و ایجاد هزینه های اضافی باید موارد فنی قبل از ساخت گلخانه، سیستم تهویه و سرمایشی را رعایت کنیم. از طرفی برای کاهش خطاهای انسانی و هم چنین هزینه ها، تجهیزات و تأسیسات مورد نظر نیازمند یک سیستم کنترل خودکار مناسب می باشد. بنابراین به طور خلاصه می‌توان عنوان کرد گلخانه یک سازه با ابعاد مختلف و زنده محسوب می گردد که هر جزء آن اثرات مستقیمی بر رشد محصول و نهایتاً کیفیت جمعیت و مدیریت محصول دارد چه در پایان اثر خود را در افزایش سود و کاهش هزینه ها نشان خواهد داد.

جهت ساخت گلخانه ای استاندارد باید به موارد زیر توجه کرد:

حداقل مساحت پروژه سه هزار متر مربع
احداث سازه های لازم به هم پیوسته با ارتفاع حداقل ۴ متر با دریچه های سقفی و کناری به جای تونل های کوانست
سیستم گرمایشی از نوع آب گرم به جای هوای گرم و …

موارد فنی قبل از ساخت گلخانه

تامین نور: از موارد فنی قبل از ساخت گلخانه جهت رشد گیاهان در گلخانه، نور است. تأمین نور برای گیاهان گلخانه‌ای بسیار مهم است. در روزهای ابری و زمستانی و در مناطقی كه مقدار نور كمتر است باید از نورهای مصنوعی استفاده کنیم. همچنین گلخانه‌‌ها باید در جهتی ساخته شوند كه نورگیر باشند.
تأمین حرارت: تأمین دمای مناسب برای رشد و نمو گیاه به خصوص در روزهای سرد و ابری زمستان بسیار لازم است. جنس پوشش گلخانه باید به گونه ای انتخاب شود که کمترین تلفات گرما را داشته باشد. برای کاهش اتفاف گرما می توان از پوشش‌های دو لایه استفاده کرد. تامین حرارت از موارد فنی قبل از ساخت گلخانه به شمار می آید. البته در مواقعی از سال (روزهای گرم تابستان) باید عملیات خنک‌سازی را انجام داد که بهترین نوع سوخت برای وسایل گرمازا و سرمازا، گاز است. برخی افراد از گازوئیل و نفت استفاده می‌كنند اما باید توجه داشت تمیزترین سوخت، گاز است.
تأمین دی‌اکسیدکربن(CO2): دی‌اکسید‌کربن یکی از فاکتورهای مهم و لازم در عمل فتوسنتز است به عبارتی افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن به صورت مصنوعی در محیط گلخانه باعث رشد مطلوب گیاه، زودرسی محصول مورد نظر و افزایش کیفیت و کمیت آن می‌شود.
تأمین رطوبت كافی: هوای گلخانه باید متعادل باشد که در حالت خشک باید آن را مرطوب کرده(با تجهیزات رطوبت‌ساز) و در حالت خیلی مرطوب باید عملیات رطوبت‌زدایی را انجام دهیم (با انجام عمل تهویه).

شرایط احداث گلخانه

شرایط احداث هر گلخانه شامل موارد زیر می باشد:

محل مناسب جهت احداث گلخانه
خاک محل احداث گلخانه باید دارای بافتی متوسط، زهکشی مناسب، دارای ph مناسب، فاقد شوری،آهک و گچ باشد.
ابعاد زمین باید طوری انتخاب شود که بتوان گلخانه ها را در جهت شمال – جنوب در آن احداث نمود.
توجه داشته باشیم شیب های تند و محل های بادگیر مکان مناسبی برای احداث گلخانه نیستند.
وجود آب کافی با کیفیت مناسب
حداقل آب مورد نیاز برای ۱۰۰۰مترمربع گلخانه در هر شبانروز در فصل تابستان که پیک مصرف است ۱۰-۸ مترمکعب است.
علاوه بر مقدار آب، باید به کیفیت آب نیز توجه داشت چرا که عاملی مهم در تولید محصولات گلخانه ای است.

همانطور که میدانید تحمّل گیاهان نسبت به املاح موجود در آب آبیاری متفاوت است. مهمترین عامل محدود کننده در شرایط احداث گلخانه شوری یا EC آب است. به عبارتی اگر میزان EC از مقادیر مجاز اعلام شده بیشتر شود عملکرد و رشد صحیح محصول کاهش می یابد. علاوه بر EC، میزان سدیم قابل جذب(S.A.R)، کلر، بیکربنات موجود در آب هم در عملکرد محصول مؤثرند به همین جهت قبل از احداث گلخانه لازم است از آب مورد استفاده آزمایش کامل گرفته شود.

تجهیزات موردنیاز در گلخانه ها

از تجهیزات و وسایل موردنیاز در ساخت گلخانه ها می‌توان به سیستم گرمایشی, سرمایشی, ژنراتور و……. اشاره نمود.

انواع سیستم گرمایشی:

سیستم مرکزی: سیستم شوفاژ(برای گلخانه‌های بالای ۰/۴هکتار) در این سیستم از بخارآب یا آب داغ استفاده می‌شود.
سیستم موضعی: بخاری شامل سه دسته, بخاری‌های منفرد یا تراکمی، بخاری‌های کنوکسیونی یا همرفتی و بخاری‌های تابشی با انرژی پایین

انواع سیستم سرمایشی:

سیستم خنک‌کننده تابستانه که خود شامل
دستگاه و سیستم خنک‌کننده فن و پد(Fan and pad evaporative coding)
دستگاه و سیستم خنک‌کننده تبخیری (Fog evaporating cooling)
سیستم خنک‌کننده زمستانه سیستم تیوپ پنکه (fan tube ventilation)

سایر تجهیزات موردنیاز گلخانه شامل ژنراتور، ترموستات،سیستم آبیاری تحت‌فشار و… می باشد. شرکت بهرویش یکی از بزرگترین شرکت های کشاورزی است که سال هاست در این عرصه خدمات بسیاری را به مراجعه کنندگان خویش ارائه داده است جهت کسب اطلاعات بیشتر برای ساخت و طراحی گلخانه به سایت behrooyesh.ir مراجعه فرمایید.

(نکات فنی برای احداث گلخانه – موارد فنی قبل از ساخت گلخانه – شرایط احداث گلخانه)

(فروشگاه آنلاین بهرویش همیار کشاورزان)