نشا و کاشت گلخانه (قسمت دوم)

(روش تولید نشاء گلخانه ای – مرحله تولید نشاء و کاشت در گلخانه – روش تولید نشاء صیفی و سبزی)

روش تولید نشاء صیفی و سبزی:

محصولات حاصل از نشاء را می توان زودتر از محصولاتی که از دانه روییده اند برداشت نمود. نشاءهایی که در گلخانه پرورش می یابند را می توان در برابر تنش های محیطی، عوامل بیماری زا و آفات حشره ای به طور موثر محافظت کرد. نشاءها می توانند به پرورش دهندگان این امکان را دهد که ملاک های نزدیک به واقعیت، شکل دهی مطلوب و سن فیزیولوژیکی یکسان گیاهان را در داخل بلوک های مزرعه ای ایجاد نمایند. به طوری که قیمت دانه بالا باشد، ممکن است استفاده از نشاء، هزینه یک کشت سبزی را کاهش دهد، به این علت که بذر کم تری استفاده شده در نتیجه نیاز به تنگ کردن و وجین زود هنگام را برطرف می کند. همچنین نشاء این امکان را می دهند که در طول مراحل اولیه ی رشد گیاه از کود و آب آبیاری استفاده موثرتری شود.

شایان ذکر است که تولید موفق نشاء در مرحله تولید نشاء و کاشت در گلخانه نیازمند:

• ابزار پرورشی ضدعفونی شده
• کنترل دما
• کنترل نور
• مدیریت کارآمد آفات و امراض
• اقدامات بهداشتی مناسب

سه روش جهت توليد نشاء مورد استفاده ی پرورش دهندگان سبزی قرار مي گيرد که عبارت ند از:

• نشاهای مظروف پرورش گلخانه ای
• توليد زمينی نشاء با پوشش های رديفی و بسترهای گرم
• توليد مزرعه ای نشاء در زمين باز

نشاءهای مظروف پرورش گلخانه ای:

توليد نشاءهای مظروف گلخانه ای از متداول و موفق ترين روش نشا كاری مورد استفاده می باشد. اين روش معمولاً شامل استفاده از ريل های T آلومينيمي بوده (شكل آنها در برش عرضی، بصورت T معكوس است) که اين ريل ها به دقت فاصله گذاری شده تا لبه های سينی های نشاء را در گلخانه، نگه دارند. سينی ها به صورت ماشينی یا دستی با مخلوط كشت، پر می شوند. بذر ها به طور دستی يا توسط ماشين های بذر كار يک عدد بذر را در هر حجره ی سينی قرار می دهند. نکته ی قابل توجه این است که در تولید نشاء و کشت باید از تميزی دستان و ابزارآلات مورد استفاده اطمینان داشت. هم چنین از بسترهای گرم براي توليد نشاء (قلمه) های سيب زمينی شيرين استفاده می شد و از تونل های پلاستيكی جهت پوشاندن بسترها استفاده می شود.

تولید نشاء

توليد نشاء های ريشه لخت در توليد سبزيجات توصيه نمی شود. نشاءهای ريشه لخت توليد شده در زمين كم هزينه تر از نشاهای پرورش داده شده در ظرف هستند اما باید توجه داشت نشاءهای ريشه لخت، مجدد و به این خوبی تثبيت نمی شوند. توليد نشاءهای ريشه لخت نيازمند مکانی است كه به دور از بادهای زياد باشد و خاک به خوبی زهكشي شده و همچنین عاری از بيماری، نماتد و علف هرز باشد. بذر بر روي رديف هايی كشت مي شود كه ۶ تا ۱۲ اينچ از هم فاصله داشته و فاصله ی بين بذر ها بر روی رديف با توجه به نوع گياه از ۱ تا ۵ اينچ متغير است. آبياري بارانی و پوشش های رديفی شناور جهت حفظ سرمازدگی، مورد استفاده قرار می گيرند. نشاهای ريشه لخت قبل از برداشت از بسترهای خزانه زير برشی می شوند. زير برش كردن و جابجايي های زیاد، تارهای كشنده ی ريشه را پاره کرده و در نتیجه گياهان جوان را زخمی می كند و بیماری ها را گسترش می دهد.

به طور اجمالی می توان روش تولید نشاء گلخانه ای را اینگونه نام برد:

• نشاء ارگانیک
• نشاء در سیستم های تحت شرایط كنترل شده یا عبارتی همان گلخانه ها
• نشاء با استفاده از اندام های رویشی
• نشاء از طریق قلمه
• نشاء از طریق پیوند
• نشاء ازطریق كشت بافت به عنوان سیستم نوین تولید

از شرایط لازم برای مرحله تولید نشاء و کاشت در گلخانه می توان به موراد زیر اشاره کرد:

بستر کشت که انواع آن عبارتند از:

• بستر خاکی
• بستر غیر خاکی

استفاده از بستر خاکی در تولید نشاء مکانیزه توصیه نمی شود.

بسترهای غیر خاکی مانند:

• کوکوپیت
• پرلیت
• پیت ماس
• انواع کمپوست های آلی

را می توان نام برد که هم به صورت تکی و هم ترکیبی استفاده می شود. نکته مهم در بستر کشت نشاء، استریل و عاری از آلودگی و بیماری، بذر علف های هرز و حشرات، نماتدها بودن آن است.

برای بستر کشت از ترکیب موادی که نام بردیم استفاده می شود که باید توجه داشت ترکیبی انتخاب شود که موارد زیر را در محیط ریشه را فراهم کند:

• نگه دارنده رطوبت
• زهکشی مناسب
• تهویه خوب

• ظروف کشت:

سینی های نشاء ظروفی هستند که شامل حفره هایی جداگانه است و هر بذر در یکی از این حفره ها قرار می گیرد. بذر ها جدا از هم رشد و نمو کرده و نشاء حاصله را نشاء توپی می نامند. این سینی ها در بازار با جنس های متفاوتی وجود دارند از جمله پلاستیکی (پلی استایرن)، یونولیتی و … شایان ذکر است روش تولید نشاء گلخانه‌ای با استفاده از سینی‌های توپی یکی از مهم‌ترین و اقتصادی‌ترین روش‌های تولید نشاء گلخانه‌ای است. این ظروف داری قیمتی ارزان تر و البته دوام کم تری هستند. باید توجه داشت قبل از کشت بذر سینی ها ضد عفونی شده و عاری از هرگونه آلودگی باشند. معمولا این سینی ها یکبار مصرف بوده و با توجه به ضخامت سینی، دارای قیمت های مختلفی هستند. شکل حفره ها و حجم آنها متفاوت بوده و با توجه به نوع بذر انتخاب می شوند. به عبارتی گیاهانی که ریشه عمیق تری دارند نیازمند حفره با حجم بزرگ تری هستند.

(روش تولید نشاء گلخانه ای – مرحله تولید نشاء و کاشت در گلخانه – روش تولید نشاء صیفی و سبزی) 

(فروشگاه آنلاین بهرویش همیار کشاورزان)