هندوانه

هندوانه یکی از میوه های پرطرفدار است که با رسیدن فصل تابستان کاشت هندوانه انجام شده و همه مشتاق رسیدن این میوه به بازار هستند. پس در اینکه هندوانه یک میوه فصل گرم است شکی نیست. اما می دانید که چطور کشت می شود و برای تولید یک محصول با کیفیت به چه شرایطی نیاز دارد؟ ما می خواهیم در این مقاله نحوه کاشت، داشت و برداشت هندوانه را بررسی کنیم. پس تا انتها ما را همراهی کنید.

بیایید تا در ابتدا کمی در مورد خصوصیات و ویژگی های ظاهری هندوانه صحبت کنیم.

هندوانه یا Watermelon با نام علمی Citrullus Lanatus از تیره Curbitaceae گیاهی بزرگ، پهن و یک ساله و یک پایه است. ساقهٔ خزنده و برگ‌های پهن و کرک‌دار با بریدگی‌های ژرف و گل‌های سفید یا زرد دارد. پوست هندوانه، کلفت، صاف و سبزرنگ است و بیشتر خطوط راه‌راهی به رنگ سبزتیره یا نقاط زردرنگ دارد. گوشت آن شیرین و آبدار و کمابیش به رنگ سرخ پررنگ یا صورتی است. گاهی هم گوشت آن به رنگ نارنجی، زرد یا سفید است. دانه‌های زیادی دارد که ممکن اس سفید و نرم یا سیاه و سخت باشند.
چگونه می توان هندوانه ها را پرورش داد؟ در چه مکانی و چه زمانی می توان هندوانه پرورش داد؟ در مناطق گرمسیری خیلی گرم، فصول خنک بهترین فصل رشد هندوانه است. هندوانه به خوبی با گرمای شدید یا با شرایط مرطوب تابستان کنار نمی آید. بیماریهای قارچی و آفات را در هیچ زمان نمی تواند تحمل کند. بنابراین اگر در آب و هوای خنک تری زندگی می کنید، تابستان زمان کشت هندوانه است.

برای رشد و رسیدن یک هندوانه حداقل به ۳ ماه هوای صاف و آفتابی نیاز است. در این مدت حداکثر دمای روزانه حداقل باید در حدود ۲۰-۲۵ درجه سانتیگراد یا ۷۰-۸۰ درجه فارنهایت باشد. گرمتر هم باشد بهتر است. گونه های مختلف هندوانه وجود دارد، بنابراین اگر فرصت کمی دارید بدنبال کاشت ارقام زودرس باشید.
هندوانه ها را در آفتاب کامل پرورش دهید. همچنین برای کشت هندوانه به آب و مواد مغذی فراوان (خاک بسیار غنی) نیاز است.

مرحله کاشت هندوانه

نشاء

در آب و هوای خنک که دارای فصول کوتاه رشد است، ۲ تا ۳ هفته قبل از آخرین تاریخ یخبندان بذرها را در داخل گلخانه بصورت نشاء، می کارند. نشاء هندوانه به گیاه کوچک و سالم که دارای ۴ تا ۶ برگ است گفته می شود که در محیط مناسبی مثل گلخانه رشد کرده است. با مساعد شدن شرایط بیرون از گلخانه آن را به زمین اصلی منتقل می کنند. ۲ تا ۳ هفته قبل از اتمال آخرین یخبندان بذرها را داخل گلخانه می کارند تا با اتمام فصل سرما بتوانند نشاها را به زمین اصلی انتقال دهند.
در آب و هوای گرم با فصل رشد طولانی، بذرها را بطور مستقیم ۱ تا ۲ هفته بعد از آخرین تاریخ یخبندان در مزرعه کشت می کنند. زمانی که دمای خاک حداقل تا ۷۰ درجه فارنهایت (۲۱ درجه سانتیگراد) گرم شده باشد. خاک گرمتر به جوانه زنی سریعتر کمک می کند.

آماده سازی زمین کاشت هندوانه

قبل از کاشت، خاک را با کود دامی، جلبک دریایی و یا کمپوست اصلاح می کنند. هندوانه نیاز به خاک های غنی از مواد غذایی دارد. این گیاه در خاک لومی و تا حدودی شنی زهکشی شده، بهترین بازدهی را دارد. pH خاک بین ۶ و ۷ را ترجیح می دهد (کمی اسیدی).

نشاها را در ردیف هایی با فاصله ۸۰ تا ۱۲۰ سانتی متر و با فاصله ۵۰ تا ۸۰ سانتی متر می کارند. بذرها را در گودال هایی به عمق ۳ الی ۴ سانتی متر قرار می دهند. البته قبل از کاشت بهتر است بذرها ۲۴ ساعت در آب خیسانده شوند. اگر بذرها مستقیماً در زمین اصلی کاشته می شوند باید در هر گودال ۴ تا ۶ بذر قرار داده شود تا در نهایت ۲ تا ۳ نهال رشد کند.
توجه داشته باشید اگر بذرها در داخل گلدان کاشته می شوند برای رشد بیشتر ریشه باید از گلدان های بزرگتر استفاده شود. این کار خطر آسیب رساندن به ریشه های نهال را هنگام کاشت به حداقل می رساند. هنگام انتقال نهال به زمین اصلی احتیاط کنید. ریشه ها بسیار ظریف و شکننده هستند.

آبیاری

هندوانه از جمله میوه های آبدار است که درصد خیلی زیادی (بیشتر از ۹۰ درصد) از میوه را آب تشکیل می دهد. بنابراین برای تولید آن به آب زیادی نیاز است. آبیاری از زمان کاشت تا شروع شکل گیری میوه بسیار مهم است. خاک را مرطوب نگه دارید، اما آن را غرقاب نکنید. سعی کنید از خیس شدن برگ ها خودداری و از آبگرفتگی بوته ها جلوگیری کنید.
برای آبیاری هندوانه از آبیاری قطره ای استفاده می شود که آب فقط به ریشه گیاه برسد و از آبیاری های بارانی بدلیل خیس شدن بوته و بالا رفتن احتمال بیمار شدن بوته، خودداری می کنند. همچنین با آبیاری بارانی آب روی برگ های پهن بوته پاشیده می شود که هم درصد تبخیر آن بالا می رود و هم مانع از رسیدن آب کافی به ریشه می شود.

بوته هندوانه ریشه های عمیقی دارد، بنابراین باید خاک را تا عمق ۱۵ سانتی متری کاملاً مرطوب کنید. زمانی که گل تبدیل به میوه و میوه کال در حال رسیدن باشد، بوته نیاز به آب بیشتری دارد. در صورت نبود آب کافی، هندوانه به اندازه کافی رشد نمی کند و کیفیت آن کاهش پیدا می کند.
پس از رشد میوه، میزان آب را کاهش دهید. هوای خشک شیرین ترین هندوانه را تولید می کند.

داشت

داشت شامل عملیاتی است که شرایط را برای ادامه رشد بوته ها محیا می کند. این عملیات شامل مراحل زیر است:

• سله شکنی: از زمان جوانه زنی بذر هندوانه تا زمانی که ساقه های خزنده مانع از رفت و آمد ماشین آلات نشوند، باید سله شکنی در ۳ تا ۴ مرحله انجام شود. سله شکنی باید سطحی انجام شود.
• دفع علف های هرز: هندوانه بدلیل داشتن برگ های پهن و بزرگ و بوته های خزنده، مانع از رشد علف های هرز می شود. فقط در مراحل جوانه زنی و قبل از بزرگ شدن بوته ها نیاز به دفع علف های هرز دارد.
• هدایت بوته ها روی پشته ها: زمانی که طول بوته ها به ۳۰ سانتی متر رسید، باید آن ها را به روی پشته ها هدایت کرد تا مانع از حرکت آب در جوی ها نشوند. علاوه بر این خیس شدن بوته بستر مناسبی را برای رشد قارچ ها و بیماری ها فراهم می کند.
• آبیاری بوته ها بطور مرتب: میوه ها برای داشتن کیفیت بهتر نیاز به آب کافی دارند. در صورت کمبود آب، رشد طولی میوه متوقف و رشد قطری میوه افزایش می یابد. در زمان اتمام رشد میوه مقدار آب را کمتر می کنند تا میوه ها شیرین تر شوند. در مناطق گرم و خشک باید آب کافی در اختیار بوته ها قرار داد. در غیر اینصورت اندازه میوه ها کوچک می شود و دچار علائم سوختگی می شوند.
• کوددهی: کود سرک در ۲ تا ۳ نوبت داده شود.
• تنک کردن بوته: تعداد میوه ها اگر زیاد باشد باید تعدادی از آن ها را جدا کرد تا میوه های باقی مانده بتوانند در حد مطلوبی رشد کنند. پیشنهاد می شود تنک کردن در دو مرحله انجام شود. ابتدا میوه های بدشکل و بی کیفیت و در مرحله بعد میوه های اضافی حذف شوند. بهتر است روی ارقام با میوه بزرگ روی هر بوته ۲ میوه و برای ارقام با میوه های کوچک ۳ تا ۵ میوه باقی بماند.
• هرس: هرس هندوانه برای ساقه اصلی از برگ سوم و برای ساقه های فرعی از برگ پنجم انجام می شود.
• مبارزه با آفات و بیماری ها: استفاده از آفت کش ها و سموم برای از بین بردن آفات و بیماری ها ضروری است.

برداشت

مهمترین مرحله تولید هندوانه، مرحله برداشت هندوانه است. زیرا هندوانه بعد از جدا شدن از بوته نخواهد رسید و شیرینی میوه هم تغییری نخواهد کرد. باید زمانی اقدام به برداشت میوه کرد که شیرینی آن به حداکثر خود رسیده باشد و گوشت میوه هم رسیده باشد. ولی از کجا باید تشخیص داد میوه هندوانه رسیده و آماده برداشت است؟

در زیر یکسری از راهکارهای تشخیص میوه رسیده را برای شما شرح می دهیم:

• ضربه ای به محصول می زنند، میوه رسیده صدای آرام و میوه نارس صدای تیزی تولید می کند. البته میوه نارس و پلاسیده هم صدای آرامی دارد.
• قسمتی از هندوانه که در تماس با زمین رشد کرده و رنگ پریده است باید کرم رنگ باشد، اگر سفید بود میوه نارس است.
• در برخی ارقام خشک شدن و تغییر رنگ پیچک نزدیک محل اتصال میوه هندوانه، نشانه رسیدن میوه است.
• رنگ میوه رسیده روشن تر از میوه نارس است.

نکات مربوط به مراقبت های عمومی

• در مراحل رشد رویشی از فسفر و پتاس بیشتری استفاده کنید. زیرا باعث رشد برگ ها می شود. اما پس از شروع گلدهی از کودهای با نیتروژن کمتر استفاده کنید تا گل و میوه ترغیب به رشد شوند.
• مالچ کردن با پلاستیک سیاه و سفید در اطراف گیاهان باعث گرم شدن خاک، جلوگیری از رشد علف های هرز و ادامه رشد بهتر میوه ها می شود.
• هرس هندوانه به طور کلی ضروری نیست، اما اجازه ندهید که جوانه های جانبی رشد کنند. همچنین می توانید برخی از شکوفه ها را از بوته جدا کنید تا انرژی خود را روی تعداد کمی میوه متمرکز کند و میوه های تشکیل شده از کیفیت بهتری برخوردار شوند. زمان برداشت هندوانه بسیار مهم است. زیرا هندوانه ها پس از برداشت شیرین نمی شوند.
• هندوانه برای رشد بهینه خود نیاز به فضای زیاد، مقدار زیادی نور خورشید، آب زیاد و مواد مغذی فراوان دارد. توصیه می کنیم اگر دارای فضای محدود با خاک های متوسط هستید از کاشت هندوانه صرف نظر کنید.

آفات و بیماری های هندوانه

هندوانه هم مثل سایر گیاهان مورد حمله آفات و بیماری ها قرار می گیرد. از جمله مهمترین آفات و بیماری های هندوانه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شته ها
• سوسک خیار
• بیماری لکه قهوه ای هندوانه
• بیماری آنتراکنوز هندوانه
• سفیدک داخلی
• سفیدک پودری یا سطحی
• لکه برگی آلترناریایی
• بیماری موزاییک برگی
• پژمردگی فوزاریومی