عنصر کلسیم یک عنصر بسیار ضروری برای گیاه و نیز انسان به حساب می آید، عنصر کلسیم نقش بسیار مهمی در ساختمان دیواره گیاهی و همچنین اعضای سلولی دارد( مانند انسان که در استحکام استخوان ها نقش بسیار مهمی دارد). علت کمبود کلسیم در گیاهان را در این مطلب برایتان شرح می دهیم.
عموما مردم اهمیت عنصر کلسیم در گیاه را نادیده می گیرند. در صورتی که کلسیم برای رشد گیاه وسالم ماندن آن بسیار مهم و ضروری است.
گیاهان جهت سالم و شاداب ماندن، به مواد مغذی خاصی نیاز دارند از جمله مهم ترین این مواد مغذی،عنصر کلسیم است.
چند وظیفه ی مهم عنصر کلسیم در گیاه
در ابتدا به چند وظیفه ی مهم عنصر کلسیم در گیاه می پردازیم تا به اهمیت آن پی ببریم.
• سبب استحکام دیواره ی سلولی
• نقش اساسی در تقسیمات سلولی
• کاهش میزان نرمی بافت محصول
• حفاظت از سفتی و تردی بافت محصول
• افزایش کیفیت محصول
• افزایش قدرت بافت گیاه
• مانع بسیاری از بیماری های فیزیولوژیکی
• افزایش طول انبارداری
در گیاهان کمبود کلسیم به‌ندرت بروز می دهد و این اتفاق اکثرا در خاک‌های شنی و در زمان خشک سالی به وجود می آید.
علت کمبود کلسیم در گیاه:
عموما علائم کمبود عنصر کلسیم به علت ناتوانی جذب عنصر توسط گیاه است و کمبود این عنصر در خاک به ندرت اتفاق می افتد. عنصر کلسیم توسط آب در گیاه انتقال می یابد انتقال این عنصر بسیار وابسته به مقدار آب در گیاه است.
با توجه به توضیحات داده شده مشخص می شود چرا ابتدا برگ های جوان دچار علائم کمبود کلسیم می شودند.
خاک سنگین و خاک‌هایی که قبلاً در آن ها آبیاری نشده است عنصر کلسیم را به‌خوبی در خود حل می‌کنند و در معرض گیاه قرارمی‌دهند.
خاک‌های شنی، به دلیل ظرفیت نگهداری کم آب، در معرض خشکی هستند و در نتیجه سبب کاهش جذب این ماده را می شوند.
حتی یکی از موارد که برای علت کمبود کلسیم در گیاه می توان اشاره کرد، فاصله بین دو آبیاری زیاد و خشک شدن بیش از حد خاک است.
علت دیگر شوری بیش از حد خاک می باشد.
كاهش تعرق به دلیل استرس گیاه
حال باید در نظر گرفت رطوبت بالای هوا یا حتی غرقابی‌شدن خاک می‌تواند سرعت انتقال آب به بافت‌های گیاه را به شدت کاهش دهد
اقدامات پیشگیرانه کمبود کلسیم:
در هر زمان و موقعیتی پیشگیری بهتر از درمان است در این قسمت در مقاله مهم ترین اقدامات پیشگیرانه کمبود کلسیم را می خواهیم با شما عزیزان به اشتراک بگذاریم.
استفاده از واریته هایی که قدرت بیشتری در استخراج کلسیم دارن.
میزان آهک در خاک را اندازه گیری و بررسی کنید.
کاهش استفاده از کود های پایه آمونیوم.
از وازد کزدن کلسیم بیش از حد در خاک جلوگیری کنید.
نیتروژن از کودهای حاوی نیتروژن در اوایل فصل رویش استفاده نکنید.
چنانچه در مجاورت گیاه، عملیات کشاورزی انجام می‌دهید مراقب ریشه‌ها باشید تا آسیبی نبینند.
در آبیاری افراط نکنید اما به صورت منظم آبیاری انجام دهید.
چنانچه در مزرعه میوه ای با علائم کمبود کلسیم دیدید از مزرعه سریعا خارج کنید.
توسط کودها، مالچ‌های ارگانیک و همچنین کمپوست به محتوای گانیک به خاک اضافه نمایید.
علائم کمبود کلسیم در گیاه:
نشانه های کمبود کلسیم در گیاهان
جالب است بدانید هر زمان مقدار کلسیم محصول کمتر از ۲/۰ در صد باشد , پوسیدگی گلگاه بوجود خواهد آمد.
۱٫ بزرگی گُلگاه میوه:
کلسیم هم از طریق آوندهای آبکش و هم از طرق آوندهای چوبی به قسمت های مختلف گیاه منتقل می شود. در آوندهای آبکش حرکت کندی داشته و در نتیجه کمتر وارد میوه ها می گردد.
عنصر کلسیمی که در آوندهای چوبی انتقال پیدا می کند به سمت نواحی از گیاه حرکت می کند که تعرق بیشتری دارند.در نتیجه قسمت هایی از گیاه مانند میوه ها که تعرق کمتری دارند به خصوص میوه های گوشتی همچون سیب گلاب، گوجه فرنگی، هندوانه و فلفل جذب کلسیم در آنها کمتر اتفاق می افتد.
نکته ی مثبت آن تشخیص سریع علائم این کمبود است که عموما در هندوانه و گوجه فرنگی و فلفل، ته میوه ها حالت گندیده می شود و در سیب گلاب، لکه های تلخی ایجاد می شود.
در برخی میوه ها نظیر از میوه ها سیب زمینی و بادام زمینی، به دلیل این که مستقیماً خود میوه، کلسیم را از خاک جذب می کند کمبود کلسیم رویت نمی شود.
جهت درمان کمبود کلسیم می توان از کودهای کلسیم دار مانند کلرید کلسیم، به طور مستقیم بر روی میوه ها بپاشید.
۲٫ نابودی انتهای ریشه، ساقه و برگ گیاه:
کمبود کلسیم سبب از بین رفتن انتهای ریشه، ساقه و برگ خواهد شد. برگ های جوان بدشکل ، چروکیده و نوک برگ های بالایی ، به طرف بالا دیده می شود
همچنین حاشیه برگ ها به طرف بالا یا پایین لوله، نامنظم و پاره پاره می شود خواهد شد. حاشیه برگ نامنظم و پاره پاره می شود.
لکه های قهوه ای یا مرده روی ریشه مشاهده می شود.
۳٫ کمبود کلسیم موجب نرم شدن دیواره ی سلولی و ساقه ی گیاه نیز می شود.