(گیاهان پوششی – زمین پوش ها – خاکپوش – گیاه پوششی)

گیاهان پوششی

زمین پوش ها تنوع زیادی دارند و می توانند در موقعیت ها و شرایط مختلف آب و هوایی رشد کنند. یکی از ویژگی های آن ها رشد نسبتا کوتاه و فشرده آن هاست، اگرچه شامل:

درختچه های چوبی خزنده
تا پیچ ها
و نیز چند ساله های پهن شونده
تا برخی از گیاهان سوخ وار را شامل می شوند.

در میان این مجموعه می توان گیاهانی را یافت که جایگزین چمن باشند و در مکان هایی که رشد چمن با مشکل مواجه شده و یا نگهداری از آن دردسرساز بوده استفاده شوند.

مزیت های زمین پوش ها

این گیاهان مانند یک پتوی بزرگ سطح زمین را با مقداری از آبیاری و کمترین مراقبت ممکن می پوشانند، همین طور با انتخاب آن ها می توان در محل هایی که امکان استفاده از چمن وجود ندارد و یا چمن ها به خوبی رشد نمی کنند محل را پوشش داد.

مزیت های گیاه پوششی:

روی شیب رشد می کنند
کمک در کنترل فرسایش و آبشویی
رشد در سایه سنگین
رشد در خاک های خیلی مرطوب یا خیلی خشک
برای کاشت در فاصله بین سنگفرش ها و پله ها
طراحی با استفاده از گیاهان پوششی

گیاهان پوششی علاوه بر این که جنبه کاربردی دارند دارای ویژگی های هنری هم هستند و می توان آن ها رابه صورت ویژه برای ایجاد طرح های فضای سبز به کار برد. رنگ و بافت در آن ها انتخاب های بیشتری را فراهم می کند، مانند:

بافت برگساره از حالت چمنی تا بافت خشن
رنگ از دامنه طیف خاکستری تا سبز ملایم و سبز چمنی، برنزه تا ارغوانی
ترکیبات ابلق سبز و خاکستری یا زرد و یا سفید

از آن جایی که آن ها رشد کمی دارند می توان بدون آن که به حجمی که اشغال می کنند توجهی کنیم آن ها را برای ایجاد تنوع در فضای سبز به کار برد. یکی از مزیت هایی که دارند این است که گاها مانعی برای رفت و آمد هستنند و آن گونه که مردم به راحتی بر روی چمن ها راه می روند کمتر پیش می آید که روی زمین پوش ها راه روند.

کاشت گیاهان پوششی

بهترین موقع برای کاشت آن ها زمانی است که بیشترین فرصت برای استقرار گیاهان قبل از ایجاد تنش در اثر عوامل آب و هوایی نامطلوب فراهم باشد.

در نواحی با زمستان معتدل(بهترین فصل برای کشت پاییز و زمستان است)
در مناطق پست و یا با ارتفاع متوسط بیابانی(بلافاصله با شروع خنک شدن هوا کشت می شوند)
در نواحی با زمستان سرد(گیاهان د ر اوایل بهار کشت می شوند)

نکته مهم این است که تابستان بدترین زمان برای کاشت است مگر در مناطقی که تابستان های خنکی داشته باشند، زیرا گیاهان زمانی که با تنش گرمایی مواجه می شوند به کندی مستقر می شوند و برای جلوگیری از این اتفاق لازم است که با فواصل نزدیک آبیاری شوند.

بهترین فاصله برای کاشت این گونه گیاهان بستگی به:

نوع گیاه
اندازه گیاه
سرعتی که قرار است محل پوشانده شود، دارد.

همین طور برای آبیاری این گونه گیاهان ۲ روش وجود دارد:

استفاده از سرآب پاش متصل به لوله(آب پاش سرشلنگی)
استفاده از ایستگاه های ثابت توزیع آب(آبیاری زیرزمینی، آبیاری بارانی)

آب پاش سرشلنگی

آب پاش های سرشلنگی اندازه های مختلف با شکل های متنوع پراکنده کردن قطرات آب دارند، در صورتی که سطح کار کم باشد می توان آبیاری را به صورت دستی انجام داد اما در سطح وسیع جابه جا کردن آب پاش ها مشکل ساز است. نکته مهمی که در این جا مطرح می شود این است که آب پاش ها با هم همپوشانی داشته و تمام گیاهان به طور یکنواخت آبیاری شوند.

هدر رفتن آب یکی از نتایج استفاده از آب پاش سرشلنگی است، و در این حالت حجم آبی که تحویل می شود اغلب بیشتر از مقدار آبی است که به وسیله خاک جذب شده و در خاک های سنگین معمولا باعث گل مال شدن(روان آب سطحی) می شود. همین طور اگر آب پاش در محل درستی نصب نشود موقع آبیاری مقدار زیادی از آب در روی سنگفرش ها به هدر می رود.

برای سیستم توزیع آب ثابت دو روش وجود دارد:

استفاده از لوله های سخت در سیستم زمینی با آب پاش
آبیاری قطره ای

مراقبت از گیاه پوششی

مراقبت و نگهداری از زمین پوش ها شامل:

خاکپوش دادن
کوددهی
کوتاه کردن
کنترل آفات و بیماری ها

می باشد که انجام آن ها برای شخصی که از چمن نگهداری کرده است کاری بسیار آسان می باشد. البته انتخاب مناسب این گیاهان بسته به شرایط محیطی و آب و هوایی می تواند باعث کاهش نیازهای مراقبتی تا حد یک بار در سال و یا کمتر شود.

استفاده از خاکپوش ها به منظور دستیابی به پوشش مناسب در ابتدای کاشت گیاهان جدید باعث می شود زمین لخت، پوشانده شود و همین طوردر زیبایی تاثیر به سزایی دارد. خاکپوش ها مواد آلی با بافت درشت هستند که به قطر ۲٫۵ و گاهی ۱۰ سانتی متر بر روی زمین ریخته می شوند تا رطوبت ناحیه ریشه حفظ شود و در انتها هم، از دست دهی رطوبت خاک را کند کرده.

یکی دیگر از مزایای خاکپوش مخصوصا در نواحی دارای آب و هوای گرم، کاهش دمای خاک است. همین طور رشد علف های هرز را کاهش می دهد و اگر علفی سبز شود به دلیل شل بودن بافت خاکپوش می توان به راحتی آن را بیرون کشید. یک خاکپوش آلی در زمان پوسیدن باعث بهبود چند سانتی متر بالای خاک می شود، و به جلوگیری از فرسایش و آبشویی کمک می کند.

خاکپوش دهی

از جمله موادی که برای خاکپوش دهی استفاده می شود می توان به مواد با بافت درشت تا بافت نرم و از مواد با عمر طولانی تا عمر کوتاه اشاره کرد، عوامل تاثیرگذار دیگر:

شکل ظاهری
قیمت
در دسترس بودن، است.

رایج ترین موادی که به عنوان خاکپوش استفاده می شود، شامل:

مواد حاصل از چوب
کاه
کود دامی
محصولات جانبی کشاورزی
برگ کاج
چمن های زده شده
برگ درختان

کوددهی

گیاه پوششی چوبی و درختچه ای نسبت به علفی های چندساله عناصر غذایی کمتری نیاز دارند در نتیجه بدون مصرف کود هم می توانند به رشد خود ادامه دهند.خاک های رسی با توجه به این که جزو خاک های سنگین هستند عناصر غذایی بیشتری دارند و در نتیجه عناصر غذایی حاصل از کودها را به مدت طولانی تری در خود نگه می دارند. نتیجه گیری آن که زمین پوش ها در خاک های سبک تر نیاز به کوددهی بیشتری دارند. برای این گونه گیاهان می توان از پودرهای خشک یا محلول های آماده برای کوددهی استفاده کرد.

بهترین زمان برای کوددهی لحظه ای است که خاک برای کاشت آماده می شود این مناسب ترین وقت برای افزودن فسفر و پتاسیم است، در گیاهان استقرار یافته هم درست قبل از فصل رشد یا زمان شروع رشد می باشد. اگر گیاهان از نظر رشد ضعیف و کم رنگ هستند ممکن است ناشی از کمبود عناصر غذایی(اغلب نیتروژن) باشد، و در این حالت استفاده از کود مایع می تواند نتیجه بهتری داشته باشد.

در انتها بد نیست بدانیم که گیاه پوششی با این که نیاز کمی به مراقبت دارد ولی تیمارهایی همچون: