(رشد خیار – تشنگی دادن به بوته خیار – داشت خیار – هرس خیار)
رشد خیار
پس از کاشت مراحل رشد، داشت و بعد از آن برداشت محصول را داریم. خیار جز آن دسته از گیاهانی است که می تواند تمام مراحل رشدی از قبیل رویش و زایش را با هم در یک زمان داشته باشد. یعنی همزمان با رشد خیار، بوته مراحل گلدهی، تولید و رسیدگی میوه را نیز دارد. در چنین گیاهانی پایان عمر بوته با توجه به کاهش راندمان تولید و کاهش کیفیت میوه مشخص می شود. در اکثر گیاهان یکساله مرحله رویشی تکمیل و پس از آن گیاه وارد مرحله زایش شده به گل می رود و پس از آن میوه تولید شده و بعد از برداشت محصول، عمر بوته تمام می شود. اگرچه خیار به عنوان یکی از آسان ترین محصولات برای کشت به حساب می آید اما این همزمانی مراحل رشدی نیاز و حساسیت گیاه به تغذیه مناسب را نشان می دهد.
داشت خیار
نگهداری و تغذیه گیاه بعد از کاشت و رشد که به اصطلاح به آن داشت گفته می شود، داشت خیار شامل مراحل زیر می باشد:
- تنک کردن
- هرس کردن
- کوددهی
- سم پاشی
مراحلی از قبیل پایین کشی در محصولات گلخانه ای به دلیل اینکه دارای رشد نامحدود هستند و تشنگی دادن به بوته خیار جز مراحل داشت به حساب می آید.
تشنگی دادن به بوته خیار
پس از انتقال نشا خیار به زمین اصلی پس از گذشت دو هفته جهت افزایش و بهبود سیستم ریشه، کشاورزان گیاه را وارد مرحله تشنگی می کنند. بعد از مستقر شدن نشا خیار داخل زمین تا چند روز آبیاری به صورت منظم انجام می گیرد و بعد از آن به مدت ۲ هفته میزان آبیاری کاهش می یابد.در این مرحله گیاه دارای ۴-۵ برگ می باشد. در این هنگام گلخانه داران یک آبیاری سنگین انجام داده و گیاه را وارد مرحله تشنگی می کنند. پس از گذشت زمان ۱۵-۳۰ روزه با توجه به فصل کشت و نوع خاک، گیاه در ابتدای صبح و یا هنگام غروب آفتاب علائم پژمردگی را نشان می دهد. این علائم بیان کننده این است که ریشه گیاه تا جایی که آب در زمین نفوذ کرده و قابل جذب بوده است رشد کرده و نیاز به آب دارد.
بیماری های مهم خیار گلخانه ای
- بیماری سفیدک دروغی(درونی)
- سفیدک سطحی (پودری،حقیقی،آشکار)
- ویروس موزاییک خیار
هرس خیار
هرس خیار و تربیت بوته یکی از موارد مهم در رشد گیاه به شمار می رود. در بوته خیار هرس شاخه های جانبی به دلیل اینکه تولید میوه هایی با کیفیت کمتری می کنند انجام می گیرد. هرس کردن به عوامل مختلفی وابسته است این موارد شامل:
- نوع رقم
- فصل کشت
- نور و روشنایی
- فاصله بوته ها از یکدیگر
در کشت های متراکم که فاصله بوته های از یکدیگر کمتر از ۴۰ سانتی متر باشد در هر شاخه جانبی یک گره که شامل یک برگ و یک میوه می باشد نگه اشته شده و مابقی حذف می شوند. در فاصله ۵۰ سانیت متری دو گره از شاخه جانبی که شامل دو برگ و دو گل هستند نگه داشته می شود.
هرس عمومی خیار به این صورت است که در ۳ (سه) بند اول تمامی شاخه جانبی و برگ و گل را حذف می کنند تا تهویه بهتر صورت گیرد. از این فاصله تا ۵۰ سانتی متری ساقه اصلی تمامی شاخه های جانبی تا بند اول نگه داشته شده و از ۵۰ سانت دوم به بعد شاخه های جانبی تا ۲ بند نگه داشته می شود.
توصیه می شود برای کود دهی و سمپاشی به گیاه، نیاز بوته و آفات و بیماری های موجود در گلخانه و با نظر کارشناسان انجام پذیرد.
مطلب مرتبط : اهمیت استفاده از کود شیمیایی
اهداف هرس خیار
- کمک به بهبود ریشههای آسیبدیده
- حذف بخشهای خشکشده و صدمهدیده، بیمصرف و غیرمفید گیاه
- محدود کردن رشد ناخواسته گیاه
- تقویت و نگهداری بخشهایی از گیاه که از وضعیت خوبی برخوردارند.
- جوانسازی گیاهان مسن و تناسب بین شاخ و برگ و میوه
- تسریع و افزایش در تولید و رشد گل و میوه و بالا بردن کیفیت میوهها و عملکرد بوتهها.
- آسان کردن نفوذ بهتر نور در سرتاسر تاج گیاه.
- عبور و مرور و انجام عملیات داشت و برداشت و سمپاشی راحتتر بوده و آلودگی بوتهها به آفات و بیماریها کاهش مییابد.
پایین کشی
پس از رشد بوته خیار و رسیدن شاخه اصلی به سیم های کشیده شده در گلخانه مرحله پایین کشی صورت می گیرد. در این مرحله بوته با احتیاط از طنابی که دور بوته پیچیده شده (به عنوان قیم) باز کرده و روی زمین میخوابانیم. در این مرحله مراقبت بسیار لازم است تا به بوته آسیبی وارد نشود.
بوته خیار در زمانی که دارای رشد رویشی و گلدهی است میوه قابل برداشت نیز دارد. در ایران سلیقه غالب برای انتخاب میوه خیار، خیارهایی با سایز ۱۶-۱۸ سانتی متر و دارای پوست سبز تیره و باشیار های طولی در سرتاسر میوه می باشد.
نکات کلیدی:
کشت ارقام خیار با رشد شاخه جانبی زیاد، برای مناطق دارای خاک و آب شور (EC بالا) مناسب می باشد زیرا شوری خاک و آب عامل محدود کننده جلوگیری کننده از رشد گیاه می باشد. در صورتی که در زمان انتخاب نوع رقم ارقام با شاخه جانبی محدود برای این مناطق انتخاب شود بوته ضعیف بوده و آنچه که انتظار می رود حاصل نمی شود.
(رشد خیار – تشنگی دادن به بوته خیار – داشت خیار – هرس خیار)
(فروشگاه آنلاین بهرویش همیار کشاورزان)
سلام
با تشکر از مطالب خوب و مفیدتان. ایا هرس خیار در کاشت غیر گل خانه ای نیز لازم است انجام گیرد؟
سلام
خیر