کوددهی یکی از مراحل اساسی تولید محصولات زراعی و باغی است. گیاهان برای شکوفایی و مقابله با بیماری نیاز به مواد مغذی دارند. بنابراین، ممکن است به این نتیجه برسید که برای تولید یک گیاه سالم و با کیفیت از کودهای شیمیایی استفاده کنیم یا کودهای آلی؟ از نظر در دسترس بودن مواد مغذی و اثرات طولانی مدت بر خاک، گیاهان و محیط زیست، تفاوت های چشمگیری بین کودهای آلی و شیمیایی وجود دارد.
در این مقاله ما در ابتدا کودهای آلی و شیمیایی را تعریف می کنیم و در ادامه تفاوت کود آلی و شیمیایی را مورد بررسی قرار می دهیم تا بتوانید گزینه ای را انتخاب کنید که مناسب مزرعه و باغ شما باشد.مقايسه كودهاي آلي و شيميايي می تواند در شناخت چگونگی استفاده از آنها برای داشتن رشد بهتر گیاه بسیار ضروریست.
کودهای آلی
کودهای ارگانیک موادی هستند که از بقایای گیاهان و موجودات زنده حاصل می شوند. کودهای آلی به میکروارگانیسم های موجود در خاک برای تجزیه و آزاد کردن مواد مغذی آنها، نیاز ضروری دارند. کودهای آلی به نسبت نابرابر سرشار از فسفر، نیتروژن و پتاسیم هستند. نمونه هایی از کودهای آلی عبارتند از: کنجاله پنبه، امولسیون ماهی و کود و لجن فاضلاب.
کودهای ارگانیک در دو نوع موجود هستند: نوع مصنوعی که ترکیبات آلی هستند که به صورت مصنوعی تولید می شود، مثل اوره که یک کود آلی معمولی است. نوع دیگر، کودهای آلی طبیعی هستند که ۱۰۰٪ از مواد طبیعی تولید می شوند، مانند عصاره ماهی، جلبک دریایی و مواد کمپوست.
کودهای شیمیایی
کود شیمیایی به عنوان هر ماده معدنی با منشا کاملاً مصنوعی که برای حفظ رشد گیاه به خاک اضافه می شود، تعریف می شود. کودهای شیمیایی بصورت مصنوعی از مواد معدنی تولید می شوند و ممکن است اسیدهای مضر داشته باشند که میکروارگانیسم های موجود در خاک را با مشکل مواجه کنند. آنها سرشار از سه ماده مغذی ضروری NPK برای رشد گیاه هستند. برخی از نمونه های کودهای شیمیایی عبارتند از: سولفات آمونیوم، آمونیوم فسفات، نیترات آمونیوم، اوره، کلرید آمونیوم و موارد مشابه.
کودهای شیمیایی یا معدنی به طور گسترده ای در دسترس هستند و بیشتر از کودهای آلی استفاده می شوند. مواد معمول مورد استفاده در تهیه این کودها، فرآورده های نفتی و سنگ ها هستند، اما از منابع ارگانیک نیز در بسیاری موارد استفاده می شود. اگر چه ممکن است در تولید این کودها از منابع ارگانیک استفاده شود، اما به دلیل اینکه مواد به حالت خالص و طبیعی استفاده نمی شوند، ارگانیک به حساب نمی آیند.
مقايسه كودهاي آلي و شيميايي
– توزیع مواد مغذی
کودها برای تأمین مواد مغذی گیاهان و بهبود رشد آنها استفاده می شود. کمبود مواد مغذی خاک یکی از مشکلات شایع در زمین های زراعی و باغی است. تفاوت كود آلي و شيميايی در میزان مواد مغذی این است که کودهای شیمیایی به میزان مساوی از سه ماده مغذی ازت، فسفر و پتاسیم دارا هستند. در حالیکه کودهای آلی نسبت نامساوی از این مواد مغذی اصلی را دارند. کود آلی ممکن است از نظر یکی از مواد مغذی سرشار باشد و در بقیه موارد سطح کمی داشته باشد. یکی از عوامل برای مقايسه كودهاي آلي و شيميايي را میتوان توزیع مواد غذایی نام برد.
– هزینه
از دیگر تفاوت های كود آلي و شيميايی می توان به قیمت آنها اشاره کرد. کودهای آلی معمولاً بسیار گرانتر از کودهای شیمیایی هستند. بیشتر به این دلیل که کودهای شیمیایی نسبت به کودهای آلی دارای غلظت بیشتری از مواد مغذی در هر وزن از محصول هستند.
برای تأمین مقدار مواد مغذی که یک کیلو کود شیمیایی فراهم می کند، به چندین کیلو کود آلی نیاز است. هزینه بالاتر کود آلی یکی از بزرگترین دلایل گران بودن محصولات ارگانیک نسبت به غیر ارگانیک است. (دلیل عمده دیگر این که به طور متوسط عملکرد محصولات ارگانیک پایین است.) اگرچه می توان کودهای ارگانیک زیادی را نیز تهیه کرد. ولی بدلیل استفاده از نیروی کار، زمان بیشتر و منابع دیگر کود آلی معمولاً گران تر است.
– تأمین مواد مغذی
یکی از جنبه های کودهای آلی قابلیت تجزیه و رهایی آهسته آنهاست. تجزیه کند کودهای ارگانیک دارای مزایا و معایبی است. از جمله، کاهش آهسته به معنی کاهش خطر آلودگی کوددهی بیش از حد است. اما گاهی اوقات این کندی تجزیه، کودهای آلی قادر به تأمین منابع مورد نیاز مواد مغذی در زمانی که گیاه نیاز دارد، نیست. برخلاف کودهای آلی، کودهای شیمیایی همیشه در صورت نیاز، مواد مغذی گیاهان را تأمین می کنند.
– محتوای اسید
میزان اسید موجود در کودها یکی دیگر از تفاوت های كود آلي و شيميايی است. کودهای شیمیایی برخلاف کودهای آلی، از میزان بالای اسیدهایی همچون اسید سولفوریک و اسید هیدروکلریک برخوردارند. این مقدار زیاد اسید منجر به از بین رفتن باکتری های نیتروژن که در تأمین نیتروژن یک گیاه در حال رشد مفید است، می شود. در مقابل، کودهای آلی از رشد باکتری های تثبیت کننده نیتروژن پشتیبانی می کنند.
– نسبت NPK
کودهای شیمیایی همیشه دارای NPK بالایی هستند (ازت: فسفر: پتاسیم) از ۲۰ تا ۶۰ درصد یا بیشتر. میزان کل NPK برای کودهای آلی همیشه کم است.
– سابقه تاریخی
کودهای طبیعی قرنهاست که مورد استفاده قرار می گیرند. زیرا اینها تنها نوع تغذیه ای بودند که می توان قبل از اختراع کودهای شیمیایی به محصولات زراعی تهیه کرد. مواد شیمیایی پس از جنگ جهانی دوم به کودهای طبیعی اضافه شدند. پس از جنگ، با پیشرفت فناوری، انفجاری در استفاده از کودهای مصنوعی به دلیل بهبود بهره وری رخ داد. اما طی دهه های اخیر، برای حفاظت از محیط زیست، استفاده از کودهای آلی دوباره مرسوم شده است.
نتیجه گیری
مدیریت مواد مغذی خاک برای تولید پایدار زیست توده و حفظ کیفیت خاک ضروری است. کود آلی باعث افزایش pH خاک، غلظت نیتروژن، فسفر و کاتیونهای اصلی می شود. قبل از استفاده از کودهای آلی باید میزان مواد مغذی مورد نیاز گیاه، ترکیبات مختلف کودهای آلی، نوع و خواص خاک و شرایط محیطی در نظر گرفته شود. با انجام مدیریت صحیح کاربرد کودها، نه تنها می توان تولید را افزایش داد بلکه می توان کیفیت و ساختار خاک را بهبود بخشید. بنابراین کود آلی باید به عنوان جایگزینی برای کودهای شیمیایی در تولید محصولات بکار گرفته شود.
کلمات کلیدی:( مقايسه كودهاي آلي و شيميايي ، تاثير كودهاي آلي، تاثير كودهاي شيميايي ، تفاوت كود آلي و شيميايی )