(کشت هیدروپونیک – کاهش مصرف سموم – کشاورزی عمودی)
کشت هیدروپونیک
کشت هیدروپونیک به کاشت گیاه در آب و محلول مغذی بدون استفاده از خاک را گویند. کشت هیدروپونیک در زمان و با زحمت کم تر، محصولاتی با راندمان بیشتر تولید می کند. با استناد به علم هیدروپونیک، برای رشد گیاهان به خاک احتیاجی نیست بلکه عناصر موجود در خاک (مواد آلی و معدنی) هستند که سبب رشد گیاهان می شوند.
آیا برای همه ی گیاهان می توان از روش کشت هیدروپونیک استفاده کرد؟
بله، تمام گیاهان، قابلیت کشت به روش هیدروپونیک را دارند ولی بعضی از آن ها نتیجه ی بیشتر و بهتری دارند. به عنوان مثال میوه های گوجه، خیار، فلفل و گیاهان برگی مثل کلم و کاهو و سبزی رشد ایده آل و بسیار خوبی را دارند. کشت هیدروپونیک کشتی است که بیشتر در مناطقی که خاک فقیر و یا آلوده ای دارند و یا دچار بحران آب هستند، مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش، برای تغذیه ی گیاهان از محلول های غذایی که از نمک های عناصری مثل نیترات پتاسیم و سولفات پتاسیم تهیه شده استفاده می شود. فرمول و میزان این عناصر برای هر گیاه، متفاوت است و لازم است که غلظت آن ها در محلول کنترل شوند.
مزایای کشت هیدروپونیک:
- عدم وجود خاک و در نتیجه عدم وجود آفت های داخل خاک
- کاهش مصرف سموم
- عدم وجود علف های هرز
- آسان شدن عملیات کشاورزی
- کاهش چشمگیر آب مصرفی به دلیل هدر رفت کم
- برداشت محصولات با کیفیت تر به دلیل کنترل عناصر مصرفی
- ضد عفونی کردن محیط بسیار کم هزینه است
- استفاده از آب شور هم امکان پذیر است
- در این روش حجم ریشه ها بسیار کم می شود در نتیجه بیماری ها نیز کاهش می یابد
کشت هیدروپونیک نیز مانند هر روش دیگری ممکن است عیب هایی داشته باشد. به عنوان مثال خاک بافت تامپونی دارد و اگر عنصری توسط گیاه جذب شود و میزان آن در خاک کاهش میابد، خاک می تواند از فاز جامد، عنصر مورد نیاز را آزاد کند و در اختیار گیاهان قرار دهد اما در کشت هیدروپونیک این امکان وجود ندارد و یکی از معایب آن محسوب می شود. البته در بعضی سیستم ها، محلول های غذایی به صورت یک چرخه هستند و در یک محدوده ی مخزن مانند، کمبود عناصر خود را جبران میکنند و دوباره وارد سیستم می شوند و در اختیار گیاهان قرار می گیرند.
کشت بدون خاک و یا هیدروپونیک شامل:
- کشت آبی
- کشت در سنگ ریزه
- کشت در لوله
- کشت در ماسه
- کشاورزی عمودی و هوایی
و …
کشت آبی
عموما برای رشد گیاهان زینتی استفاده می شود. در این روش ریشه ی گیاهان به طور مداوم در محلول غذایی است و ساقه ی گیاهان توسط پلاستیک، مقوا و … بیرون از مایع نگه داشته می شود. کشت درون لوله هم نوعی از همین کشت است.
کشت در ماسه
در این روش ریشه گیاهان در داخل مواد جامد بسیار ریز ( قطر کوچک تر از ۳ میلی متر ) قرار گرفته اند. این مواد می توانند پلاستیک، پشم سنگ، ماسه و یا هر ماده مشابهی باشد.
کشت در سنگ ریزه
در این روش ریشه ها درون سنگ هایی مثل سنگ خارا و گدازه ی آتشفشان ( قطر بیش از ۳ میلی متر ) است قرار میگیرند. در روش کشت در سنگ ریزه آبیاری به دو صورت:
- لوله ای: مواد مغذی در یک مخزن قرار دارند و توسط لوله های زیرزمینی به سمت بستر گیاهان پمپ می شوند.
- سطحی: محلول مغذی توسط لوله های سوراخ داری در سطح محیط رشد گیاهان پخش می شوند.
کشاورزی عمودی و هوایی:
در این نوع کشت به تجهیزات پیشرفته نیاز است و کمی تخصصی است. ریشه ها در محیطی قرار دارند که توسط قطرات آب حاوی مواد مغذی اشباع شده است.
اهداف کشت بدون خاک:
- تولید محصول در زمین های خشک، فقیر، سنگی و باتلاقی
- استفاده از مکان های متروکه
- صرفه جویی در آب
- بازده بیشتر در تولید سبزی و گل ها
- کیفیت بهتر محصولات
- کاهش آلودگی به بیماری ها و آفات
- کاهش هزینه نیروی انسانی
- کاهش مصرف سموم
کاربرد کشت هیدروپونیک در کشاورزی عمودی
امروزه به دلیل رو به رو شدن با کمبود زمین های کشاورزی و یا دور از دسترس بودن آن ها، استفاده بهینه از زمین ها و صرفه جویی در آب، طرح کشاورزی عمودی مطرح گردیده است. در این طرح، کشاورزی به صورت طبقاتی و لایه به لایه انجام می شود و بهترین راه برای تغذیه ی گیاهان، استفاده از روش کشت هیدروپونیک است. ایده ی کشاورزی عمودی از تکنیک گلخانه های شیشه ای گرفته شده است.
مزایای کشاورزی عمودی:
- فضای بیشتر
- محصولات قابل برداشت در تمام طول سال
- عدم خسارت در صورت وقوع سیل و خشکسالی
- عدم وجود آفت
- کاهش مصرف سموم کشاورزی
- کاهش آلودگی هوا
- تصفیه ی آب
- برداشت محصولات ارگانیک با قیمت ارزان تر
معایب کشاورزی عمودی:
- عدم گرده افشانی طبیعی
- نیاز به اپراتور برای تنظیم نور، آب و دما
- هزینه ی زیاد برق
کشاورزی عمودی ایده ای است که به تازگی از آن استفاده می شود و می تواند نیاز اساسی بشر که دسترسی به منابع کشاورزی است را برطرف کند. کشاورزان و مزرعه داران عزیز اگر همچنان سوالی در ارتباط با کشت هیدروپونیک و یا کشاورزی عمودی دارند میتوانند آن را با متخصصان مجرب بهرویش مطرح نمایید.
(کشت هیدروپونیک – کاهش مصرف سموم – کشاورزی عمودی)
(فروشگاه آنلاین بهرویش همیار کشاورزان)
