(تأمین رطوبت گلخانه – تهویه گلخانه – دمای مناسب گلخانه)
تأمین رطوبت گلخانه
رطوبت میزان بخار آبی است که در یک لحظه مشخص در یک محیط وجود دارد و این میزان با توجه به شرایط همواره در محیط دچار کاهش یا افزایش می شود. تأمین رطوبت گلخانه نقش مهمی در افزایش کمیت و کیفیت محصول و کنترل آفات و بیماری ها دارد که بایستی در حد بهینه کنترل شود. رطوبت نسبی میزان مقدار آب موجود درهوا در یک دمای داده شده است. مقدار تنفس گیاهان از رطوبت نسبی هوای اطرافش تأثیر گذار است؛ به این علت که رطوبت نسبی، تعیین کننده ی اختلاف فشار بخار بین سطح برگ ها و هوای اطراف است. رطوبت نسبی بین ۲۵ تا ۸۰ درصد بر روی رشد اکثر گیاهان تأثیر ناسزگاری نداشته اما رطوبت نسبی خارج از این محدوده می‌تواند مانع تنفس گیاهان شده و باعث افزایش بیماری ها شود. همچنین رطوبت نسبی بالا باعث افزایش بیماری های برگی در گلخانه می‌شود. رطوبت نسبی هوای داخل گلخانه توسط دمای سطوح داخلی تعیین می‌شود.
از جمله عوامل افزایش رطوبت نسبی عبارتند از:
- کاهش جریان هوا
- کم شدن نرخ تعویض هوا
یک گلخانه‌ی مناسب بایستی کاملا بسته با پوشش دو لایه‌ای باشد و از امکانات تهویه کافی که برای کنترل رطوبت نسبی و همچنین حداکثر دما لازم است، بهره مند باشد. بهترین و ایده آل ترین رطوبت نسبی برای گلخانه چیزی حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد است. رطوبت نسبی کم تر از ۶۰% و با دمای بیش از ۲۵ درجه سانتی گراد، باعث ریزش غنچه ها و میوه ها می شود و گیاهان از تنش آبی رنج خواهند برد. همچنین اگر رطوبت نسبی بالاتر از ۷۵% با دمایی کم تر از ۲۵ درجه سانتی گراد باشد، عاملی بر افزایش بیماری های قارچی می شود و شرایط برای حمله ی آن ها به گیاهان فراهم خواهد شد. شایان ذکر است با آبیاری کردن در صبح و بیرون راندن هوای مرطوب، می توان رطوبت نسبی را کنترل نمود. دقت داشته باشید که هرگز آبیاری را نباید در ساعات بعد از ظهر انجام داد.
اثرات منفی افزایش رطوبت در گلخانه:
- کاهش رشد رویشی و کاهش تعرق
- وجود کندانساسیون
- افزایش بیماری ها
از جمله روش های مقابله با افزایش رطوبت در گلخانه عبارتند از:
- تهویه گلخانه جهت ورود هوای خشک بیرون گلخانه از پنجره ها و یا فن گلخانه ای بصورت مصنوعی و نیز چرخش هوا از طریق فن سیرکوله
- جلوگیری از تجمع آب در کف گلخانه
- افزایش دما از طریق سیستم گرمایش توسط خشک کن های الکتریکی
اثرات منفی کاهش رطوبت در گلخانه:
- خشک شدن بافت های گیاهی
- لقاح ناقص و ریزش شکوفه ها
- کاهش رشد رویشی (کاهش تعرق در نهایت بسته شدن روزنه های گیاه)
اصلاح کمبود رطوبت در گلخانه از روش های زیر قابل جبران است:
- آبیاری
- مخازن یا ظروف کم عمق آب در گلخانه با کف غیر قابل نفوذ
- ترکیب آبیاری بارانی برگ ها در گلخانه های گیاهانی که به رطوبت زیادی نیاز دارند با آبیاری معمولی
- سیستم خنک کننده پد و فن
- سیستم فوگ یا میست
رطوبت نسبی در گلخانه با مقدار رطوبت بستر در ارتباط است و با توجه به این که با افزایش دما، توانائی در خود جای دادن رطوبت هوا افزایش می یابد، این رطوبت همواره با افزایش دما دچار کاهش می شود. کنترل رطوبت یکی از پیچیده ترین موارد در بحث کنترل شرایط گلخانه ای می باشد. بنابراین استفاده از دستگاه رطوبت سنج در گلخانه ها امری مهم و الزامی است.
تهویه گلخانه
تهویه در گلخانه به معنای نصب پنجره در سقف یا اطراف گلخانه جهت ارتباط هوای داخل با خارج از گلخانه است.
اهداف تهویه به شرح زیر می باشد:
- ارتباط هوای داخل و خارج گلخانه
- تهیه دی اکسید کربن لازم جهت عمل فتوسنتز
- کنترل دما بالا (کاهش دما)
- متعادل کردن رطوبت (کاهش رطوبت)
- تهویه اتوماتیک باعث کاهش در هزینه کارگری، تهویه یکنواخت و ثابت نگهداشتن دما جهت رشد و نمو گیاهان می‌شود.
تهویه زمستانی
در فصل زمستان هنگامی که بخاری برای افزایش دمای گلخانه و رساندن آن به میزان مورد نیاز رشد گیاه کار می‌کند، نیاز به تهویه الزامی است. هوای تازه بیرون باید با هوای داخل گلخانه در ارتباط باشد به طوری که هوای بیرون به گلخانه وارد و جای هوای گرم داخل گلخانه را بگیرد.
تهویه تابستانی
در تهویه تابستانی هدف اصلی جلوگیری از افزایش دمای هوا در داخل گلخانه است. علت افزایش دمای گلخانه، افزایش شدت نور خورشید از پوشش گلخانه است.
دمای مناسب گلخانه
دمای مناسب گلخانه از انرژی حاصل از تابش خورشید فراهم می‌شود که چنان چه این انرژی کافی نباشد دما توسط حرارت تکمیلی تامین می‌گردد. انواع متفاوتی از گیاهان به محدوده دمایی مختلف نیاز دارند. به عنوان نمونه گیاهان مناطق گرمسیری به محدوده دمایی بین ۷۰ تا ۸۰ درجه فارنهایت نیازمند می‌باشند. دمای مناسب گلخانه باید در روز در دمای موردنظر ثابت مانده و در شب ۱۰ درجه فارنهایت پایین تر باشد.
راه هایی جهت ثابت نگه داشتن دما در حد مطلوب در محیط گلخانه ها عبارتند از:
- جلوگیری از اتلاف حرارت
- ذخیره گرما
- ازدیاد حرارت
- خروج حرارت اضافی
دما در کشاورزی یکی از مهم ترین فاکتورهای محیطی می‌باشد. تنظیم دما، تاثیر مستقیمی بر روی رطوبت نسبی و سطح دی‌اکسید کربن دارد. در گلخانه های کوچک فصلی، تهویه گلخانه می‌تواند بیشتر یا همه کنترل دمای مورد نیاز را به انجام برساند. اما برای گلخانه‌های بزرگتر ممکن است به فن‌های الکتریکی (برای خنک کردن گلخانه در تابستان) و سیستم های حرارتی برای شب‌های سرد نیازمند باشند. به طور کلی بیشتر گیاهان دارای دمای مخصوص متوسطی جهت رشد ایده‌آل می‌باشند. شرکت بهرویش از عمده تولید و توزیع کننده های نهاده های کشاورزی در ایران است. جهت اطلاعات بیشتر با کارشناسان متخصص و مجرب ما با مراجعه به پایگاه اینترنتی شرکت بهرویش به آدرس behrooyesh.ir در تماس باشید.
(تأمین رطوبت گلخانه – تهویه گلخانه – دمای مناسب گلخانه)
(فروشگاه آنلاین بهرویش همیار کشاورزان)
