علف های هرز به گروهی از گیاهان گفته می‌شود که برخلاف میل در مزرعه یا باغ رشد می‌کنند. به عنوان مثال با وجود اینکه ارزش اقتصادی گندم از جو بیشتر است ممکن است بوته‌هایی از گندم در مزرعه جو دیده شود که به عنوان علف هرز حذف شوند. گاهی علف های هرز به دلیل داشتن مقاومت بالا با روشهای معمولی مبارزه از بین نمی‌روند و چون اغلب علف های هرز با گیاهان زراعی رسیدن همزمان دارند موقع برداشت محصول بذرشان مخلوط می‌شود و سبب بروز مشکلات فراوانی می‌شوند. آشنایی با وسعت خساراتی که از نظر کمی و کیفی علف های هرز بر محصولات کشاورزی وارد می‌کنند ما را در برنامه ریزی صحیح مبارزه با علفهای هرز بهتر یاری خواهدکرد. .مبارزه ی مکانیکی با علف های هرز را می توانید همراه ما در این مقاله فرا بگیرید.
روشهای مختلفی برای مبارزه با علفهای هرز وجود دارد که عبارتند از:
▪︎پیشگیری
▪︎مبارزه بیولوژیک
▪︎مبارزه زراعی
▪︎مبارزه مکانیکی
▪︎مبارزه شیمیایی
باتوجه به اینکه عملیات حذف علوفه هرز، یکی از سخت ترین عملیات کشاورزی به هنگام تولید یک محصول کشاورزی است،پیشگیری از رشد بذر های علف هرز و همچنین از بین بردن شرایط مساعد برای رشد آنها در زمین، از هر لحاظ منطقی و مقرون به‌صرفه است
مبارزه ی مکانیکی با علف های هرز
یکی از بهترین روش های مکانیکی جهت از بین بردن علف های هرز استفاده از گاوآهن و بخصوص کلتیواتور‌های باغی است که برای زیر خاک بردن علوفه هرز و تبدیل آنها به کود آلی برای خاک بسیار مفید است.
ورود کلتیواتور به خاک و زیر و رو کردن سطح اشغال شده توسط علوفه هرز، علاوه بر اینکه قوه نامیه بذر را از بین می ببرد می تواند قسمت‌های سبز گیاه را در خاک دفن کرده و آن‌را به مرور زمان تبدیل به کود آلی برای زمین کند. علفهای هرز دائمی با شخم اولیه کاهش می یابند. در زمین های کشاورزی مرطوب چندین شخم متوالی نیاز خواهد بود تا ذخیره غذایی علف هرز تخلیه گردد و درصورت کمبود ذخیره مواد غذایی گیاه قادر به جوانه زنی نخواهد بود همین امر موجب از بین رفتن گیاه میگردد. توجه داشته باشید این روش در مورد علفهای هرز با ریشه غده‌ای پیشنهاد نمی‌شود، اما در مورد سایر علوفه هرز، یکی از بهترین روشهای مورد استفاده است.
روش مبارزه با علف های هرز به صورت مکانیکی بیشتر زمانی موثر است که گیاه اصلی در مزرعه برداشت شده است و زمین کشت نداشته باشد.
روش های مکانیکی شامل موارد:
الف) مبارزه با علف های هرز با استفاده از شخم زدن زمین تا عمق ۳۰ سانتیمتر: باید توجه داشت که توصیه می شود مزرعه ای که دارای علف هرز نیست، شخم زده نشود زیرا طبق بررسی های انجام شده ( مقاله “آموزش کنترل علف های هرز”) اخیراً به این نتیجه رسیده اند که شخم زدن زمین، باعث فعال شدن بذر علف های هرز می شود.
ب) مبارزه با علف های هرز با استفاده از کولتیواتور: حرکت تراکتور در زمین باعث زیر و رو شدن خاک می شود، بعد از یک دور کولتیواتور می توان از دستگاه پنجه غازی استفاده نمود بدین ترتیب علف های هرز تا حدودی از بین می روند.
ج) وجین یا کندن علف هرز با دست: در این روش علف های هرز بین بوته ها با دست و یا با ابزاری مثل بیلچه کنده می شود البته باید توجه داشت که
این روش بیشتر زمانی کاربرد دارد که گیاه اصلی در مزرعه در حال رشد باشد.
از بین بردن علف های هرز بدون آسیب به گیاهان
طبق تحقیقات اثبات شده سرکه خاصیت علف کشی دارد. علف کش‌های شیمیایی موجود در بازار که برای کنترل علفهای هرز استفاده می‌شوند ممکن اثا حین از بین بردن علف های هرز به گیاه مطلوب ما نیز آسیب برساند مشخص نیست اما سرکه برخلاف علف کش‌های تجاری هیچ ضرری برای انسان، حیوانات خانگی و یا محیط زیست ندارد.
استفاده از سرکه تنها یک اشکال دارد و آن هم این است که تأثیر آن دوام زیادی ندارد درنتیجه خیلی زود علفهای هرز جدید به وجود می‌آید.
از بین بردن علفهای هرز به صورت ماندگار و دایمی، در مورد علف هرزهای سرسخت سنگ‌فرش‌ها و پیاده روها اهمیت بیشتری دارد. اضافه کردن نمک معمولی به سرکه می تواند طول مدت تاثیر سرکه برای از بین بردن علف های هرز را افزایش دهد.
توجه داشته باشید هرگز نباید نمک را بر روی خاک بریزید چرا که محلول نمک باعث می‌شود دیگری چیزی در آن ناحیه رشد نکند.
دستورالعمل استفاده از سرکه و نمک به صورت زیر است:
۱- یک گالن ( تقریباً معادل سه و نیم لیتر) سرکه سفید را در یک ظرف بریزید. سرکه سفید پنج در صد معمولی برای این کار مناسب است.
۲- یک لیوان نمک معمولی به سرکه اضافه کنید تا زمانی که تمام نمک به طور کامل در سرکه حل شود آن را با قاشق دسته بلند هم بزنید.
۳- یک قاشق غذا خوری مایع ظرف‌شویی در این محلول بریزید. این مواد به عنوان عامل فعال در سطح عمل کرده و باعث می‌شود محلول سرکه و نمک به علفهای هرز بچسبد.
۴- به وسیله ی یک قیف، محلول از بین برنده ی علف های هرز آماده شده را در بطری اسپری پلاستیکی بریزید.
۵- علفهای هرز را کاملاً با محلول خیس کنید. توجه داشته باشید در یک روز خشک و آفتابی (بدون بارندگی) و ترجیحاً بدون وزش باد علف کش را به آن اسپری کنید. تمام سطوح گیاهان باید به علف کش آغشته شود. هر گیاهی که به این محلول آغشته می‌شود، ظرف چند روز می‌میرد. گیاهی که بر اثر این ماده علف کش مرده است، دیگر رشد نمی‌کند و نکته ی مثبت آن این است که هیچ علف هرز دیگری نیز در این ناحیه رشد نخواهد کرد.
۶- برای ذخیره ی باقی مانده ی این محلول علف کش آن در مکانی تاریک و خنک نگه دارید.
مبارزه ی بیولوژیکی با علف های هرز
در این روش برای از بین بردن علف های هرز معمولا از یک حشره یا پاتوژن گیاهی استفاده می شود.
یکی از شرایط لازم برای کنترل بیولوژیکی این است که عامل کنترل باید توانایی زندگی روی میزبان بطور اختصاصی را داشته باشد .
به عنوان مثال اگر عامل کنترل حشره باشد آن حشره باید قادر به انتشار – تکثیر و زنده ماندن در شرایط جدید آب و هوایی باشد.
نکته ی قابل توجه این است که حشره ی مورد نظر باید بی‌خطر بودنش و عدم امکان تغییر میزبان به گیاهان زراعی منطقه به اثبات رسیده باشد.
از عوامل دیگر مبارزه بیولوژیکی علیه علف های هرز ،استفاده از ماهی ها می‌باشد.
از این ماهی ها برای مبارزه بیولوژیکی در مزارغرقاب برنج استفاده می شود.
همچنین در مبارزه بیولوژیکی علیه علف های هرز آبی ، از مرغان آبی و حلزونها نیز می توان استفاده کرد.
حیوانات گیاه خوار مانند گوسفند،بز،گاو برای مبارزه با علفهای هرز نیز مفید هستند.
گوسفند و بز علفهای هرز پهن برگ و درختچه‌ها را می خورند و زمینه را برای چرای گاو بر روی علفهای هرز نازک برگ مرتعی آماده می‌کند.
این روش مخالفان و موافقان زیادی را به دنبال دارد موافقان معتقدند که در این روش از مواد شیمیایی استفاده نمی‌شود و فقط یکبار پخش حشرات برای مبارزه با علفهای هرز کافی است اما مخالفان بر این عقیده هستند که این روش مبارزه علفهای هرز را به طور صد در صدی کنترل نمی‌کند و عوامل مناسب برای مبارزه ی بیولوژیک با علف های هرز نادر هستند.
کلمات کلیدی: (مبارزه ی مکانیکی با علف های هرز_از بین بردن علف های هرز بدون آسیب به گیاهان_مبارزه ی بیولوژیکی با علف های هرز)
