نگهداری مرکبات

کلمات کلیدی: (نگهداری مرکبات – آفات مرکبات – بیماری های مرکبات – سمپاشی مرکبات)

مرکبات

مرکبات از میوه های مناطق نیمه گرمسیری هستند که خاستگاه آن ها ایران،چین،هند،ژاپن و بعضی از کشورهای جنوب شرقی آسیا می باشد.

پرتقال،نارنگی،لیمو ترش،لیمو شیرین،گریپ فروت،نارنج و بالنگ از مهمترین مرکبات می‌باشد.

مناطق مرکبات خیز ایران:

۱_ سواحل دریای خزر (از گرگان تا آستارا با تراکم های متفاوت)

۲_ نواحی مرکزی (فارس،جیرفت،کرمان،…)

۳_ حاشیه جنوبی کشور (سواحل دریای عمان)

نگهداری مرکبات

نگهداری مرکبات مستلزم دقت زیادی است،زیرا آفات و بیماریهای زیادی آن را تهدید میکند.

در هنگام کاشت مرکبات باید به نوع خاک و زهکشی آن توجه ویژه کرد،زیرا در خاک های رسی که آب را جمع می‌کند و در خود نگه می‌دارد،به خوبی رشد نمی‌کنند.

عوامل محیطی موثر در رشد مرکبات:

• آب و هوای گرم و نیمه گرم
• خاک های سبک شنی و ماسه ای با ph،بین ۵تا ۷
•  فاصله کشت مناسب بین نهال ها
• دما و نور مناسب
• توپوگرافی زمین(عرض جغرافیایی،ارتفاع از سطح دریا،مقدار و شیب زمین)
• آب

برای تکثیر و ازدیاد نهال مرکبات باید مراحل زیر را انجام داد:

۱_ تولید پایه ای که پر از محصول و بذر بوده و عاری از بیماری باشد.

۲_ برداشت میوه و بذر

۳_ کشت بذر در خزانه

۴_ نهال را به خزانه بعدی برای پیوند یا گلدان منتقل کنیم

۵_ پیوند جوانه

آسیب ها و صدماتی که مرکبات ممکن است در هنگام نگهداری و انبارداری ببینند:

• یخ زدگی(باعث ایجاد مزه تلخی در بعضی مرکبات می‌شود.)
• تغییر بو و مزه(بعلت زمان طولانی نگهداری ممکن است بو و مزه خود را از دست بدهند.)
• دگرگونیهای فیزیولوژیکی (مثل پیدا شدن لکه های قهوه ای یا ایجاد فرورفتگی در پوست)
• ایجاد بیماری های قارچی(که موجب پوسیدگی میوه در مدت نگهداری خواهد شد.)

برای نگهداری مرکبات و انبارداری آن باید شرایط زیر را فراهم آورد:

• بدون سرما(مخصوص میوه های با کیفیت که بلافاصله بعد از برداشت قابل انبارداری است.)
• با سرما(که مراحل مختلفی دارد که می‌توان با سرد کردن یا بدون آن انجام داد.)
• عمر ماندگاری (که به عوامل متفاوتی مثل شرایط محیطی،زمان برداشت،دقت و دمای نگهداری،نوع رقم میوه و … بستگی دارد.)

آفات مرکبات

آفات مرکبات تنوع بسیار زیادی دارند و در شمال کشور به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب مثل دمای معتدل،بالا بودن میزان بارش و رطوبت تراکم بیشتری دارند.

آفات مرکبات اگر به درستی شناسایی شوند و به موقع با روش های بیولوژیکی با آنها مبارزه و کنترل شود ،سبب کاهش استفاده از سموم کشاورزی شده و تاثیر کمتری روی طبیعت و محیط زیست دارد.

از مهمترین آفات مرکبات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

۱_ شپشک ها(که در مواقع حمله های شدید سبب خشک شدن گیاه و ریزش برگ و میوه میشود،مهمترین وشایع ترین نوع آن بالشتک مرکبات می‌باشد.)

۲_ کنه های نباتی(باعث آسیب رساندن به برگ،جوانه و میوه می‌شود و سبب کاهش کیفیت و کمیت محصول شده و همچنین کنترل آن بسیار پر هزینه است.)

۳_ پروانه مینوز(در نواحی گرمسیری در تمام سال فعالیت دارند و بیشترین خسارت را به نهال های مرکبات می‌زنند اما روی درختان پیرتر اهمیت زیادی ندارند.)

۴_ شته ها (که تنوع زیادی دارند مانند شته سبز مرکبات،شته سیاه مرکبات،شته سبز هلو،شته جالیز و شته سیاه یونجه.باغداران می‌توانند با استفاده از روش های بیولوژیکی مثل کفشدوزک هفت نقطه ای،لارو مگس های خانواده سیرفیده و بعضی از گونه های زنبور های پارازیت با این آفت مقابله کنند.)

۵_ نرمتنان آسیب رسان(حلزون ها و راب ها که گونه های غالب این نوع در باغ های شمال کشور بخصوص مازندران هستند.)

۶_ تریپس مرکبات(عمدتاً به جوانه ها و سرشاخه های حامل گل و میوه حمله میکند.)

بیماری های مرکبات

بیماری های مرکبات بسیار پیچیده است و تشخیص برخی از آنها حتی برای متخصصان گیاه‌شناسی نیز سخت است.

معاینه تمام بخش های درخت برای تشخیص بیماری های مرکبات لازم است.

از بیماری های شایع مرکبات میتوان موارد زیر را نام برد:

۱_ سر خشکیدگی درختان (نوعی بیماری قارچی که قسمت هایی از درخت را که در معرض گرما و آفتاب شدید قرار دارند مورد تهاجم قرار می‌دهند.)

۲_ مرگ گیاهچه مرکبات (در خزانه هایی که رطوبت و دمای خاک برای قارچ عامل بیماری مناسب باشد،ایجاد می‌شود.)

۳_ لکه سبز مرکبات (بیماری باکتریایی که از راه های تشخیص آن میتوان به زردی شاخه ها و حالت موزاییکی برگ ها اشاره کرد.)

۴_ پسوروز مرکبات (در حالت های شدید این بیماری تنها با از بین بردن درختان آلوده میتوان آن را مهار کرد.)

۵_ شاخه میری مرکبات (که علائمی همچون پژمردگی و مرگ شاخه ها و تاخیر در رشد بهاره و … را نشان می دهد.)

۶_ آنتراکتوز مرکبات (بیماری باکتریایی که با علامت لکه های نکروتیک در برگ ها و خشک شدن سر شاخه ها همراه است.)

۷_ گموز مرکبات (بیماری قارچی که با پوسیدگی طوقه و ریشه همراه است.)

بیماری های مرکبات بسیار زیاد هستند و بخش های مختلف گیاه مانند تنه،ریشه،میوه و برگ را مبتلا میکنند،البته تمام بیماری ها در همه ی نواحی مرکبات خیز دیده نمیشود.

علائم موثر در مبارزه با بیماری ها:

۱_ نوع خاک

۲_ تغذیه ی درختان

۳_ تشخیص درست نشانه های بیماری در همان مراحل اولیه

درختان جوان به نسبت درختان مسن قدرت رشد بیشتری داشته و به همین سبب مورد تهاجم بیماری هایی که درختان مسن را درگیر میکنند قرار نمی گیرند، اگرچه ممکن است مورد حمله ی بیماری هایی که منشأ آن ها خزانه است قرار بگیرند

سمپاشی مرکبات

سمپاشی مرکبات عمدتاً پیش از فصل بهار و برای کنترل آفات گیاهی مثل کنه ها و شپشک ها انجام میشود.

سمپاشی مرکبات عموما طی سه مرحله صورت می‌گیرد:

۱_ اسفند ماه

۲_ اواخر خرداد و اوایل تیر

۳_ اواخر شهریور و اوایل مهر

البته این زمان در مناطق مختلف کمی متفاوت است.

نکاتی که هنگام سمپاشی باید رعایت شود:

۱_ در دمای بالای ۳۵درجه از مصرف روغن ولک خودداری شود.

۲_ پس از آبیاری انجام شود.

۳_ تمام قسمت های درخت سمپاشی شود به خصوص قسمت‌های داخلی که مرکز آلودگی آفات است.

عناصر غذایی مورد نیاز مرکبات به دو گروه تقسیم می‌شود:

۱_ عناصر ماکرو (ازت،فسفر،پتاسیم)

۲_ عناصر میکرو (کلسیم،منیزیم،آهن،روی ،منگنز،مس)

ایران هفتمین کشور تولید کننده مرکبات می باشد.

مرکبات در همه‌ی فصول به جز تابستان قابل کشت است.

تحقیقات نشان می‌دهد هنگامی که میلیون ها سال پیش شرایط آب و هوایی کره زمین تغییر کرد و بادهای موسمی ضعیف و خشکی هوا تشدید شد، این گیاهان از هیمالیا در سراسر جنوب شرقی آسیا و تا استرالیا پراکنده شدند.مرکبات امروزی حاصل میلیون ها سال تکامل و هزاران سال اصلاح نباتات توسط انسان می‌باشد.

کلمات کلیدی: (نگهداری مرکبات – آفات مرکبات – بیماری های مرکبات – سمپاشی مرکبات)

(فروشگاه آنلاین بهرویش همیار کشاورزان)