کشاورزی عمومی, وبلاگ

کاربرد مکانیزاسیون در کشاورزی

مکانیزاسیون یک مفهوم چند بعدی است و به طور گسترده ای در کشاورزی استفاده می شود. با این وجود، تفاوت عمده ای بین کاربرد مکانیزاسیون در کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه وجود دارد. کشورهای در حال توسعه با هدف تغذیه جمعیت در حال رشد، کاهش فقر، حفاظت از محیط زیست، مدیریت اثرات تغییرات آب و هوایی و مبارزه با سو تغذیه، از کشاورزی مکانیزه استفاده می کنند. هدف این استراتژی ها، با کمک فن آوری های مناسب، منجر به توسعه پایدار کشاورزی و در نهایت، امنیت غذایی می شود. سیاست گذاری در هر کشور باید بر اساس شرایط خاص آن کشور انجام شود.

معنی مکانیزاسیون کشاورزی

مکانیزاسیون اصطلاحی است که به معنای بسیار گسترده ای استفاده می شود. این شامل استفاده از ماشین آلات، اعم از متحرک، غیرمتحرک، کوچک یا بزرگ است که برای عملیات خاکورزی، کاشت، داشت و برداشت و بسته بندی محصولاتاستفاده می شود. می تواند شامل کامیون های حمل محصولات کشاورزی و ماشین آلات فرآوری نیز باشد. برای جداسازی کرم، کره سازی، پرس روغن، پنبه زنی، پوست برنج و حتی انواع وسایل برقی خانگی مانند رادیو، اتو، ماشین لباسشویی، جاروبرقی و صفحات گرم نیز این واژه کاربرد دارد.

مکانیزاسیون کشاورزی به معنای استفاده از قدرت ماشین برای کار در خشکی است که معمولاً توسط گاوها، اسب ها و سایر حیوانات یا توسط نیروی انسانی انجام می شود. این (مکانیزاسیون) عمدتاً شامل جایگزینی یا کمک یا از بین بردن کار حیوان و انسان در کشاورزی با نیروی مکانیکی می شود.

مکانیزاسیون ممکن است جزئی یا کامل باشد. وقتی فقط بخشی از کارهای مزرعه توسط ماشین انجام می شود جزئی است. زمانی کهکار حیوانی یا انسانی به طور کامل توسط ماشین آلات انجام شود، کامل است. به طور کلی مکانیزاسیون کشاورزی دارای دو شکل مکانیزاسیون متحرک و ثابت است.

اهمیت ماشین آلات و ابزارها در کشاورزی پایدار

اطمینان از پایدار بودن تولید محصولات کشاورزی و غذایی، هدفاصلی کار FAO است. در این امر، مکانیزاسیون پایدار نقش مهمی را ایفا می کند. در حقیقت، مکانیزاسیون پایدار عبارت است از معرفی ماشین آلات مناسب به کشاورزان تا اطمینان حاصل شود که تولید محصولات کشاورزی آن ها نه تنها از نظر زیست محیطی پایدارتر است بلکه در رشد محصولات نیز موثرتر است.

مکانیزاسیون پایدار کشاورزی به تمام فن آوری های کشاورزی و فرآوری از ابزار دستی اولیه گرفته تا تجهیزات موتوری اشاره دارد. این فقط جنبه های فنی کشاورزی را بررسی نمی کند، بلکه تأثیری را که ابزار بر تولیدات یک کشاورز دارد، از تولید محصولات گرفته تا فروش آن ها، در نظر می گیرد و به نوبه خود، بر درآمد کشاورز تاثیر دارد.

فائو از طریق ارائه آموزش به کشاورزان در زمینه استفاده از ابزارها، تجهیزات و ماشین آلات مناسب و شیوه های کشاورزی سازگار با محیط زیست، رویکرد عملی در ترویج مکانیزاسیون پایدار در پیش گرفته است. فائو همچنین با دولت ها، ارائه دهندگان خدمات و سازمان ها همکاری می کند تا استراتژی هایی را پشتیبانی کند که از اجرای مکانیزاسیون پایدار در سطح محلی حمایت می کند. بعلاوه، كنترل كيفي را بر روي ابزارهايي كه در اختيار كشاورزان قرار مي دهد فراهم مي كند تا صحيح، مطمئن و با دوام بودن آن ها را تأييد كند.

دیدگاه جامع مکانیزاسیون پایدار کشاورزی

مکانیزاسیون کشاورزی یک دید کلی در مورد کشاورزی دارد که به پایداری در زمینه های فنی، زیست محیطی و اقتصادی نگاه می کند. مکانیزاسیون با اطمینان از سالم بودن محیط زیست، مقرون به صرفه بودن اقتصادی، سازگاری با شرایط محلی و انعطاف پذیری از نظر تغییر الگوی آب و هوا، به دنبال دستیابی به برداشت های بیشتر و بهتر و افزایش درآمد یا ایجاد مشاغل جدید برای کشاورزان است.

با افزایش بازده محصول، مکانیزه بدان معنی است که افراد می توانند از کشاورزی معیشتی به کشاورزی بازار گرا بروند. این امر به نوبه خود جوانان روستایی را به خود جلب می کند که به طور فزاینده ای به دنبال کار در محیط های شهری هستند. با كاهش كار سخت كشاورزي، مكانيزاسيون مي تواند رفاه كشاورز و توليد بيشتر را نيز تضمين كند. همچنین می تواند کمبود نیروی کار وانجام بهتر عملیات کشاورزی را بهبود بخشد. استفاده کارآمد از منابع، افزایش دسترسی به بازار برای فروش محصولات و کمک به کاهش آسیب های زیست محیطی مانند تخریب خاک، از مزایای مکانیزاسیون کشاورزی است.

ماشین آلات می توانند اقدامات بهتری در کاهش خاکورزی و عمل کاشت انواع مختلف محصولات (به عنوان مثال حبوبات و غلات) در یک مزرعه را که به طور همزمان رشد می کنند و مکمل یکدیگر در رشد هستند، فراهم کنند. همچنین تناوب زراعی، خطر آفت، تخریب خاک و اثرات شرایط نامساعد آب و هوایی را کاهش می دهد.

افزایش محصول بدون تخریب محیط زیست

با افزایش جمعیت کره زمین، تقاضای بیشتری برای محصولات کشاورزی وجود دارد. در همین زمان، این سیاره به دلیل بهره برداری از منابع طبیعی و اثرات فزاینده تغییرات آب و هوا، با چالش های جدی روبرو است. بنابراین استفاده از ماشین آلات و ابزارهای مناسب برای افزایش تولید به روش پایدار، حیاتی است. ماشین آلات مناسب می توانند محصولات را با حداقل تخریب خاک بدون هیچ گونه آسیبی پرورش دهند. سطح خاک توسط مواد آلی محافظت می شود. علاوه بر این تناوب محصول برای افزایش سلامت خاک و حفظ مواد مغذی اجرا می شود.

مزایای مکانیزاسیون کشاورزی

تولید را افزایش می دهد.

مکانیزاسیون سرعت کار را که می توان با آن عملیات کشاورزی انجام داد افزایش می دهد. بطور مثال، یك كارگر كه قبلاً یك جریب زمین را با یك جفت اسب شخم می زد، هم اكنون قادر است با تراكتور بنزینی ۱۲ هكتار در روز را شخم بزند. با سرعت بخشیدن به کارهای کشاورزی، نیروی انسانی مورد نیاز به حداقل می رسد.

باعث افزایش کارایی و بهره وری در هر انسان می شود.

مکانیزاسیون کارایی نیروی کار را بالا می برد و تولید مزرعه را افزایش می دهد. به عبارت دیگر، نیروی کار مورد نیاز برای تولید یک واحد محصول را کاهش می دهد.

مکانیزاسیون باعث افزایش عملکرد زمین در واحد سطح می شود.

عملکرد محصولات به دلیل مکانیزه شدن مزارع افزایش پیدا کرده است.

نتایج مکانیزاسیون در هزینه کمتر کار

از نظر همه پذیرفته شده است كه یكی از روش های كاهش هزینه ها، بزرگ كردن اندازه مزارع و استفاده از كشاورزی مکانیزهاست. در صورت استفاده از مکانیزاسیون، می توان هزینه تولید و بازده را به درستی تنظیم کرد.

هزینه نگهداری حیوانات را کاهش می دهد.

در حالت عملیاتی، هنگام کارکردن ماشین آلات، هزینه ها کم تراست. در حالی که هزینه نگهداری از حیوانات در هر دو دوره کار و بیکاری ثابت می ماند. زیرا حیوانات چه کار کنند چه نکنند بایدتغذیه شوند. استفاده از تراکتور هنگامی سودمند است که در مدت زمان کوتاهی کار زیادی انجام شود.

این امر باعث پیشرفت های دیگر در کشاورزی می شود.

با کاربرد مکانیزاسیون، پیشرفت هایی در زمینه آبیاری، احیای زمین و جلوگیری از فرسایش خاک بوجود آمد. علاوه بر این، شخم زدن توسط تراکتور زمین بیشتری را در بر می گیرد و در نتیجه منطقه زیرکشت را گسترش می دهد زیرا تراکتور دامنه های کوه را صاف می کند، فرورفتگی ها و گودال ها را پر می کند و علف های هرز ریشه دار را از بین می برد. همچنین از فرسایش خاک جلوگیری می کند. علاوه بر این، کانتورینگ و تراس بندی کانتور با روش های مکانیکی و با کمک گریدرها و تراس های خودکششی انجام می شود.

ساختار اجتماعی را در مناطق روستایی اصلاح می کند.

این منجر به تغییر قابل توجهی در ساختار اجتماعی در مناطق روستایی می شود. کشاورزان را از بسیاری از کارهای خسته کننده و سخت در مزارع رها می کند. فشار بر زمین کاهش می یابد و وضعیت کشاورزان بهبود می یابد.

منجر به کشاورزی تجاری می شود.

مکانیزاسیون منجر به تغییر از کشاورزی معیشتی به کشاورزی تجاری می شود. این جابجایی عمدتا به دلیل نیاز به زمین و سرمایه بیشتر برای استفاده از مزایای کامل فناوری رخ می دهد که به نوبه خود باعث ایجاد دو گرایش می شود:

جایگزینی تدریجی کشاورزی معیشتی با روش های تجاری
جستجوی بازارهای بین المللی برای محصولات کشاورزی

مشکل کمبود نیروی کار حل می شود.

در کشورهایی که از نیروی انسانی کمی برخوردار هستند، استفاده از ماشین آلات می تواند جایگزین نیروی انسانی و حیوانی شود.

نیروی انسانی برای اهداف غیرکشاورزی استفاده می شود.

از آنجا که مکانیزه شدن کشاورزی منجر به اشتغال تعداد کمتری از افراد در مزارع می شود، ممکن است نیروی انسانی مازاد برای سایر فعالیت های اقتصادی در دسترس باشند.

نتیجه آن در استفاده بهتر از زمین است.

مکانیزاسیون منجر به استفاده بهتر از زمین های کشاورزی می شود. بنابراین، استفاده از انرژی ماشین آلات منجر به تولید خوب محصولات کشاورزی، افزایش تجارت محصولات زراعی یا محصولات دامی قابل فروش می شود.

درآمد مزرعه را افزایش می دهد.

نه تنها صنعت ماشین سازی و مکانیزاسیون باعث کارآیی کشاورزی می شوند، بلکه شرایطی را بوجود می آورد که در آن می تواند محصولات پربار را بفروش برساند

تولید علوفه را کاهش می دهد و تولید غذا را افزایش می دهد.

با ورود مکانیزاسیون در کشاورزی، استفاده از حیوانات کاهش می یابد در نتیجه نیاز به غذا و علوفه کمتری دارند که نیروی مازاد برای تولید محصولات غذایی برای مصرف انسان مورد استفاده قرار می گیرد.

معایب کاربرد مکانیزاسیون در کشاورزی

مزارع کوچک

وجود یک مزرعه بزرگ شرط اساسی مکانیزاسیون است. برای استفاده صحیح و بهتر از ماشین آلات کشاورزی، مزارع باید بزرگو یک تکه باشند. مکانیزاسیون به دلیل اندازه بسیار اندک مزراع که بین ۳ تا ۱۲ هکتار هستند، کاربردی ندارد. حتی این مزراع کوچک در کنار هم نیستند و در قسمت های مختلف روستا پراکنده شده اند. نمی توان از تراکتور برای شخم زدن یک چهارم زمین هکتار استفاده کرد. البته این یک انتقاد معتبر نیست. زیرا برخی ماشین آلات کشاورزی می توانند حتی در یک مزرعه کوچک به وسعت نیم هکتار نیز کار کنند.

افزایش بیکاری کارگران کشاورزی

نقص اساسی مکانیزه این است که منجر به بیکاری کارگران کشاورزی خواهد شد. میلیون ها کشاورز از زمین بیرون رانده می شوند و باید منابع جایگزین اشتغال برای آن ها فراهم شود. تأمین اشتغال جایگزین برای میلیون ها نفر غیرممکن است. در کشورهای توسعه یافته، مشکل اصلی، کمبود نیروی کار است و برای غلبه بر آن، ماشین آلات اختراع و مورد استفاده قرار گرفتند. اما در کشورهای توسعه نیافته نیروی کار زیادی از کار بیکار می شوند.البته استفاده از ماشین آلات ممکن است فقط در مدت کوتاهیبیکاری ایجاد کند. در طولانی مدت، فرصت های شغلی بیشتری را بوجود خواهد آورد.

کشاورزان فقیر

کشاورزان کشورهای توسعه نیافته به طور کلی فقیر هستند و بنابراین قادر به خرید تراکتورهای گران قیمت و سایر ماشین آلات مزرعه نخواهند بود. گذشته از این، برخی کشاورزان تحصیل نکرده اند. آن ها نمی توانند کاربرد و همچنین کار با ماشین آلات گران قیمت مزرعه را درک کنند. به راحتی می توان به این انتقاد پاسخ داد. کشاورزان همیشه می توانند به هم بپیوندند و ماشین آلات کشاورزی گران قیمت را خریداری کنند. یا جامعه تعاونی روستا می تواند آن را خریداری کرده و برای کشاورزان استفاده کند.

واردات ماشین آلات

بسیاری کشورها ممکن است در موقعیت تولید ماشین آلات کشاورزی در مقیاس وسیع نباشند. بنابراین لازم است که به کشورهای خارجی وابسته باشد.

عدم افزایش بهره وری زمین

اگر مساحت زمین های قابل کشت کم باشد، مکانیزاسیون ممکن است بهره وری زمین را افزایش ندهد. افزایش بهره وری از زمین بسیار مهمتر از افزایش بهره وری نیروی کار است.

کمبود لوازم یدکی و امکانات سرویس و کمبود نیرو

در مناطق روستایی نیز کمبود قطعات یدکی و امکانات خدماتی و کمبود شدید نفت سفید، نفت و گازوئیل وجود دارد. اینها باید با هزینه بالایی از خارج روستا وارد شوند و ممکن است منجر به افزایش شدید هزینه ها شود.

دیگر مزایای کاربرد مکانیزاسیون کشاورزی

احیای زمین های آلوده به علف های هرز ریشه دار با شخم عمیق با کمک ماشین آلات شخم.
بهسازی زمین با تسطیح و درجه بندی زمین با کمک بولدوزر و سایر ماشین های سنگین.
ساخت سدها و مخازن، کارهای حفاظت از خاک و آب مانند کانتورینگ، تراس، باندینگ برای بررسی تهدید فرسایش خاک.
پاکسازی جنگل ها و باز کردن زمین های بکر برای کشت.
شخم عمیق، تخلیه آب و سایر عملیات مانند برداشتن آب از اعماق چاه ها.
ایجاد جاده در مزارع، حمل و نقل محصولات کشاورزی، برای فرآوری محصولات مزرعه ای مانند پوست برنج، استخراج روغن، خرد کردن نیشکر، اقدامات حفاظت گیاه مانند سمپاشی و …
ایجاد مزارع بزرگ تعاونی یا جمعی
شخم زدن خاک های رسی زمانی که آماده سازی بین گیاهان زراعی یا بعد از باران های شدید موسمی و قبل از کاشت، دشوار باشد.
كشت گسترده در مناطق كم جمعيت.
در مواردی که می توان از زمین های فراموش شده و فشرده شده مناطق متروکه روستا استفاده کرد.
در مواردی که توسعه زمین جدید نیاز به شخم اولیه زیاد یا جابجایی زمین دارد. حتی ارز کمیاب نیز باید برای چنین دستگاه هایی اختصاص یابد که مزایای آن بسیار چشمگیر است.

جمع بندی

کشاورزان بزرگ باید به مکانیزاسیون وادار شوند. استفاده از تجهیزات کارآمدتر یکی از راه های اصلی است که از طریق آن می توان بهره وری برای هر انسان در هر هکتار را افزایش داد و از این رو می توان استانداردهای زندگی را افزایش داد.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

هفت + چهارده =