بهار است و فصل خودنمایی گل ها، گل هایی که با رنگهای متنوع خود زیبایی خاصی به محیط می دهند. یکی از این گل ها، گل رز است که از زيباترين و پرطرفدارترين گلهاي زينتي جهان محسوب می شود و زینت بخش باغ ها، منازل و فضای شهری است. یکی از گلهایی است که مورد علاقه اکثر افراد است و به ندرت باغچه ای پیدا می شود که گل رز در آن کاشته نشده باشد. ولی معمولاً این گل های زیبا از حمله حشرات از جمله شته ها در امان نیستند. برای شناخت مبارزه با شته گل رز با ما همراه باشید.
شته ها روی جوانه ها و غنچه های تازه روئیده جمع می شوند و به ناگاه جمعیت آنها انقدر زیاد می شود که تمامی بوته گل از شته پوشیده می شود. دیدن این صحنه برای همه ما ناراحت کننده است. اگر به مبارزه با این مهمان ناخوانده توجه نکنیم جوانه ها و ساقه گل، زیبایی خود را از دست می دهند و به زودی از بین می روند.
به همین منظور قصد داریم در این مقاله درباره این آفت و مبارزه با آن صحبت کنیم. اینکه شته گل رز چگونه آفتی است و در چه شرایطی به گل ها حمله می کند؟ چگونه می توان آن را کنترل کرد؟ چه سمومی می تواند گل ها را از شر آن رهایی دهد؟ و دشمنان طبیعی این آفت چه حشراتی هستند؟
شته گل رز
شته ها حشرات کوچکی هستند که جذب گل سرخ می شوند. بیشتر گیاهان می توانند وجود شته را تحمل کنند، بدون آنکه آسیبی را متحمل شوند. شته گل رز حشره ای همه جازی و دارای پراکنش جهانی است و سالانه خسارات زیادی را وارد می کند. این حشره اختصاصی گل رز و نسترن است و فعالیت زیادی را در تمام مناطق دارد.
شته اندام دراز و کشیده ای دارد که نوع بچه زای بالدار آنها درشت تر و حدود ۶ میلی متر ولی نوع بی بال آن حدود ۴ میلی متر طول دارند. شاخک ها از بدن شته درازترند، دم آنها کمرنگ و شاخک شته بالدار کاملاً سیاه است.
شته گل رز روی جوانه های برگ، سرشاخه ها و جوانه های گل مستقر می شود و با خرطوم خود از شیره نباتی تغذیه می کند. با مکیدن شیره، رشد جوانه ها، باز شدن برگ ها و شکفتن غنچه ها متوقف می شود و در نهایت گل ضعیف و پژمرده می شود. همچنین ترشحات چسبناک عسلی هم از خود روی بوته ها بجا می گذارد.
این حشره کوچک در اوائل بهار و با افزایش نسبی دما روی گل ها مستقر می شود و شیره آن ها را می مکد. تولید مثل زیادی دارد و نسل های زیادی در طول سال ایجاد می کند.
مبارزه با شته گل رز
شته گل رز مانند سایر شته ها توسط دشمنان طبیعی از جمله کفشدوزک ها، سن های شکارگر و زنبورهای پارازیت و نیز بالتورها شکار می شوند. یکی از راه های مبارزه با شته گل رز حمایت از دشمنان طبیعی این آفت است که باید در هنگام سمپاشی با انتخاب سم مناسب، مراقب آنها باشید. علاوه بر این، تغییرات درجه حرارت و بارندگی از طغیان شدید آن ها جلوگیری می کند.
در ابتدای آلودگی رزها که جمعیت شته ها کم است می توان بوته را با فشار مناسب آب شستشو داد تا تعداد آنها کاهش یابد.
بدلیل اینکه رز برای زیباسازی فضاها استفاده می شود، معمولاً مبارزه شیمیایی با سموم شته توصیه می شود. سموم شته شامل محلول سم پریمیکارب (پریمور که شته کش انتخابی با اثر سریع و خاصیت تدخینی است)، به نسبت ۰٫۷ – ۰٫۵ در هزار و یا کنیفدور (ایمیداکلوپراید) به نسبت توصیه شده روی قوطی، می شود. حشره کش های فسفره از جمله مالاتیون ۵۰% نیز برای از بین بردن شته رز موثر است.
سمپاشی با سموم شته بهتر است اولیل بهار و صبح زود که شته ها روی ساقه های نازک مستقر هستند، انجام شود. در این زمان رفت و آمد حشرات مفید و احتمال مسمومیت آنها نیز کمتر است.علاوه بر اقداماتی که گفته شد، مواردی دیگری نیز برای از بین بردن شته ها وجود دارد که با هم آنها را بررسی می کنیم.
اقدامات دیگر جهت کنترل شته رز
• قسمت های آلوده را هرس کنید: شاخ و برگ های زرد و قهوه ای شده را از بوته جدا کنید. شته ها معمولا درون قسمت های خشک شده بوته تخمگذاری می کنند. علاوه بر این، تمامی اندام های آسیب دیده را جدا کنید و دور بریزید.
• هر صبح رزها را با یک اسپری یا شلنگ آبپاشی کنید: با فشار ملایم آب، بوته ها را آبپاشی و شته ها را غرق کنید. بیشتر شته ها بال ندارند و اگر با آب شسته شوند، دوباره نمی توانند پرواز کنند و روی بوته های رز بنشینند.
• با دقت زیر برگ های رز را آبیاری کنید: شته ها تمایل دارند زیر برگ ها جمع شوند تا از تابش مستقیم آفتاب در امان بمانند. زاویه آبپاش یا شلنگ را جوری تنظیم کنید که آب به زیر برگ ها بخورد و شته های زیر برگ ها را از بین ببرد. این کار را هر روز تکرار کنید تا از تجمع شته ها جلوگیری شود. در صورتی که بعد از ۱ تا ۲ هفته همچنان شته ها روی بوته بودند از شکارچیان شته ها استفاده کنید.
• شته خوارهایی مانند کفشدوزک را وارد باغچه کنید: کفشدوزک ها از مراکز مبارزه با آفات خریداری کنید. آنها را حدود ۲۰-۴۵ دقیقه در یخچال بگذارید و آخر شب در باغچه رها کنید تا احتمال بیرون رفتنشان از باغچه کم شود. کفشدوزک ها شکارچیان شته ها هستند. پس از اینکه کفشدوزک ها را روی زمین گذاشتید کمی آب گرم رویشان بپاشید تا بیشتر مشتاق ماندن در باغچه شوند. آنها مکان های گرم و مرطوب را دوست دارند.
• پرنده ها را به سمت باغچه جذب کنید: اگر نمی خواهید از کفشدوزک استفاده کنید، چند ظرف غذا و لانه پرنده اطراف باغچه قرار دهید تا پرندگان جذب شود. چکاوک ها و پرندگان کوچک عاشق خوردن شته ها هستند. البته کمی طول خواهد کشید که همه شته ها خورده شوند.
• در نزدیکی رزهایتان گل های شهددار و صمغ دار بکارید تا شته خوارها جمع شوند. این گیاهان را در فاصله ۰٫۵ تا ۲ متری از رزها بکارید. این شهدها حیوانات شته خوار را جذب کرده و آنها در اطراف باغچه می مانند و دنبال طعمه می گردند. پونه، آویشن، رازیانه و نعنا موجب جلب حشرات شته خوار می شوند.
طرز تهیه شته کش ارگانیک
• اسپری سیر یک حشره کش سالم است. چند عدد سیر را برش دهید و در نیم لیتر آب داغ به مدت ۲۴ ساعت بخوابانید. سیرها را از آب بیرون آوردید و آب را داخل بطری اسپری دار بریزید. یک قاشق مایع ظرفشویی هم اضافه کنید. درب آن را ببندید و خوب تکان دهید. سپس همه قسمت های گل رز را به خوبی ۲-۳ بار اسپری کنید تا کاملاً آغشته شوند.
اسپری سیر هیچ کفشدوزکی را نمی کشد. فقط از جذابیت گل ها برای شته ها و دیگر آفات کم می کند.
مطمئن شوید که زیر برگ ها را هم اسپری می کنید. آب سیر گیاهان را خراب نمی کند. با خیال راحت هرچند بار که لازم بود این کار را تکرار کنید تا شته ها فراری شوند. اگر نگران این هستید که مایع ظرفشویی گیاهانتان را خراب می کند، می توانید آن را به ترکیب اضافه نکنید.
• روغن درخت نیم به رزها اسپری کنید. روغن نیم خالص را در یک بطری اسپری دار بریزید و ۲-۳ بار گیاهان شته زده با آن اسپری کنید. این روغن یک آفت کش طبیعی است که مانع تخمگذاری و تغذیه شته ها می شود. روغن نیم به گیاهانتان آسیب نمی زند اما حشرات مفید را هم فراری می دهد. اگر به تازگی کفشدوزک یا شته خوار دیگری را در باغچه ریخته اید، از این روغن استفاده نکنید.
• اگر شته ها خیلی زیاد نیستند از ترکیب ساده آب و صابون استفاده کنید. ۲-۳ قاشق غذاخوری صابون (۳۰-۴۴ میلی لیتر) را در یک بطری اسپری دار بریزید و با آب ولرم مخلوط کنید. سپس از زوایای مختلف به گیاهان شته زده اسپری کنید. ترکیب آب و صابون به شته ها آسیب زده و آنها را از رزهایتان دور می کند. اگر دمای آب و صابون بیشتر از ۳۲ درجه سانتی گراد است آن را روی گل ها نپاشید. اینگونه گل ها قبل از بخار شدن محلول، صابون ها را جذب می کنند.
بدین ترتیب با انجام اقداماتی که ذکر شد می توانید گل های رز را از شر شته های مزاحم رهایی دهید و شادابی و زیبایی را دوباره به آن ها برگردانید.
کلمات کلیدی: ( شته گل رز ، مبارزه با شته گل رز ، سموم شته )