تنظیم کننده های رشد گیاهی, مطالب

طبقه بندی هورمون گیاهی

در این مقاله به ارائه توضیحاتی در رابطه با هورمون گیاهی و انواع هورمون های کاربردی در گیاهان و فروش هورمون های گیاهی می پردازیم.

هورمون گیاهی – انواع هورمون های کاربردی در گیاهان – فروش هورمون های گیاهی

 

هورمون های گیاهی

هورمونهای گیاهی در علم گیاه شناسی بعنوان فیتوهورمونسین (phytohormonesin) شناخته می شوند.

این مواد شیمیایی دقیقاً مانند هورمون های حیوانی هستند که به رشد، پیشرفت و عملکرد گیاهان کمک می کنند.

آنها به انجام واکنشهای حیاتی بیوشیمیایی لازم برای زنده ماندن گیاه کمک قابل توجهی می کنند.

این واکنشهای بیوشیمیایی نیاز به هورمون هایی دارند که به عنوان “مواد رشد گیاه” شناخته می شوند که در شکل گیری برگ ها، گل ها، ساقه ها، میوه ها و غیره نقش بسزایی ایفا می کنند.

همچنین در تعیین جنسیت گل ها، رنگ میوه ها و برگ ها، شکل گیری بافت ها، تنفس، تولید انرژی و حتی ماندگاری و مرگ گیاه دخالت دارند.

در این مقاله، ما برخی از اطلاعات مربوط به این هورمونها و عملکرد آنها  و البته بحث فروش هورمون های گیاهی را بررسی خواهیم کرد.

 

عملکرد هورمون های گیاهی

این هورمون ها با پاسخ به سیگنال های مختلف گیاه و محیط فعالیت های گیاه را تنظیم می کنند.

این هورمون ها در مراحل مختلف رشد در بافت های مختلف ساخته می شوند. ساختار هورمونهای گیاهی نسبت به حیوانات یا انسانها بسیار ساده هستند.

هیچ غده خاص یا تخصصی که این هورمون ها را تولید کند وجود ندارد.

در حقیقت هورمون‌های گیاهی که اغلب فیتوهورمون خوانده می‌شود در بافت‌های مریستمی یا جوان ساخته می‌شوند.

غالباً اثر خود را پس از انتقال به بافت هدف می‌گذارند.

بسیاری از عوامل رشد گیاهی دیگری نیز وجود دارد که عملکرد و رشد گیاهان را تحت تأثیر قرار می دهند.

هورمون‌ها در غلظت بسیار کم یا ناچیز باعث ایجاد اثرات فیزیولوژیکی عمیق می‌شوند.

گاهی موادی که به صورت مصنوعی تولید شده‌اند، اثرات مشابه یا عیناً نظیر یکی از هورمون‌های طبیعی گیاهی را دارند که نباید آن‌ها را هورمون گیاهی نامید.

بلکه واژه صحیحتر برای چنین ترکیباتی “تنظیم‌کننده رشد” می‌باشد.

تنظیم‌کننده‌های رشد ترکیبات سنتزشده ای هستند که فرایندهای فیزیولوژیکی را تغییر می‌دهند.

این مواد با تقلید کردن از هورمون‌ها، رشد را تنظیم می‌کنند.

می‌توان گفت تمام هورمون‌ها، تنظیم‌کننده رشد هستند اما تمام تنظیم‌کننده‌های رشد هورمون نیستند.

بسیاری از هورمون‌های گیاهی دارای کاربردهای عملی متعدد و مهمی در کشاورزی و باغبانی هستند.

 

تنظیم کننده های رشد گیاه

تنظیم کننده های رشد گیاه مواد شیمیایی بی شماری هستند که به شدت بر رشد و تمایز سلول های گیاهی، بافت ها و اندام ها تأثیر می گذارند.

تنظیم کننده های رشد گیاه به عنوان پیام رسان های شیمیایی برای ارتباطات بین سلولی عمل می کنند.

در حال حاضر پنج گروه شناخته شده از هورمونهای گیاهی وجود دارد که عبارتند از:

الف) تحریک کننده های رشد شامل اکسین ها (Auxin)، جیبرلین ها (Giberellin) و سیتوکینین ها

ب) بازدارنده های رشد شامل اسید آبسزیک (ABA) و اتیلن می باشند.

علاوه بر پنج تنظیم کننده اصلی رشد، استروئیدها و پلی آمین ها نیز به نظر می رسد که در تنظیم رشد گیاهان فعال هستند.

 

انواع هورمون های کاربردی در گیاهان

هورمون های محرک رشد

اکسین ها اکسین ها اولین هورمون گیاهی کشف شده هستند که فعالیت های مختلف رشد و نمو گیاه را بر عهده دارند.

عامل ایجاد پدیده های نورگرایی (فتوتروپیسم) و ​​زمین گرایی (ژئوتروپیسم) هستند.

در بسیاری از گیاهان اکسین وظیفه ایجاد مریستم را بر عهده دارد و جهت رشد گیاه را تعیین می کند.

کاربرد این هورمون های گیاهی نیز بسته به گونه های گیاهی متفاوت است.

در درختان میوه، اکسین ها در شروع جریان و به پایان رساندن روند باردهی نقش دارند.

در سیب زمینی و هویج، اکسین ها در تنظیم و ذخیره نشاسته ها در ریشه نقش دارند.

چندین مولکول اکسین مصنوعی وجود دارد که در آزمایشگاه ایجاد می شود و می تواند به عنوان هورمون های گیاهی عمل کند.

مدل های مختلف اکسین

از جمله می توان به اسید -نفتالین- استیک، اسید ایندول -۳- بوتیریک، اسید ۲-۴-در کلرو فنواکسی استیک، اسید نفتاکسی استیک و اسید تریویدوبنزوئیک اشاره نمود.

این موارد معمولاً به عنوان تنظیم کننده رشد گیاه شناخته می شوند.

اکسین های مصنوعی کاربردهای تجاری زیادی دارند.

آنها می توانند با فعال کردن رشد جدید، ریشه یابی را آغاز کنند.

همچنین از آنها به عنوان قاتل علفهای هرز استفاده می شود.

اکسین های مصنوعی می توانند چرخه رشد بسیاری از گیاهان را مختل کنند و آنها را از بین ببرد.

علاوه بر این، اکسین های مصنوعی می توانند برای کشت گیاهان جدید از بافت ها یا متوقف کردن رشد شاخه های ناخواسته در درختان زینتی استفاده شوند.

اکسین ها در ساقه و ریشه ساخته می شوند و از طریق آوندهای گیاه منتقل می شوند.

اکسین اصلی گیاهان ایندول-اسید استیک (IAA) است.

مراکز عمده ساخته شدن اکسین بافت‌های مریستمی انتهایی از قبیل جوانه‌های در حال بازشدن، برگ‌های جوان، نوک ریشه، گل‌ها یا گل آذین روی ساقه گلدار می‌باشد.

حرکت اکسین در بافت های جوان از بالا به پایین و در بافت های پارانشیمی در داخل آوندهای آبکشی انجام می شوند.

در ریشه هم از نوک ریشه به سمت بالای ریشه حرکت می کند.

 

نقش اکسین در گیاه

  • تحریک رشد طولی سلولی، تقسیم سلولی در کامبیوم و تمایز فلوئوم و زایلم
  • شروع ریشه در قلمه های ساقه.
  • رشد ریشه جانبی در کشت بافت.
  • تأخیر در پیری برگ.
  • جلوگیری از رشد جوانه جانبی.
  • جلوگیری یا تأخیر در رسیدن میوه و ریزش برگ از طریق تحریک اتیلن.
  • تأخیر در رسیدن میوه.
  • در Bromeliads، هورمون اکسین باعث تقویت گل می شود.
  • ایجاد گل.

سیتوکینین ها

سیتوکینین ها گروهی از هورمون های گیاهی هستند که به طور مستقیم با اکسین ها در تعامل هستند.

با انجام این کار، آنها تمایز سلولی و جنبه های مختلف متابولیسم سلولی را هدایت می کنند.

تمایز سلولی را در گیاه هدایت می کند و به گیاه اجازه می دهد بافت های مختلفی را برای اهداف مختلف ایجاد کند.

بر خلاف اکسین ها، سیتوکینین ها بیشتر در ریشه متمرکز شده و در شاخه ها کمتر متمرکز می شوند. این تعادل با اکسین به گیاه اجازه می دهد تا یک محور را توسعه داده و از هر دو جهت رشد کند.

سیتوکینین هایی که بدون اکسین بکار می روند ریشه تولید می کنند.

در حالی که آزمایشهای زیادی با این هورمونهای گیاهی انجام شده است، اما کاربردهای تجاری زیادی وجود ندارد.

سیتوکینین ها می توانند تقسیم سلولی را تحریک کرده و تشکیل جوانه شاخساره را در کشت بافت تحریک کنند.

سیتوکینین هایی که بیشتر در کشت بافت مورد استفاده قرار می گیرند شامل زلاتین، آدنین، پورین و کینتین است.

سیتوکینین ها اغلب جنین زایی و القاء ریشه را مهار می کنند.

نقش سیتوکینین ها در گیاه:

  • تحریک تقسیم سلولی، رشد جوانه های جانبی.
  • تحریک رشد شاخه و تشکیل جوانه در کشت بافت.
  • بزرگ شدن سلولهای برگ که باعث تحریک گسترش برگ می شود.
  • تقویت باز شدن روزنه در برخی از گونه های گیاهی.
  • تبدیل اتیوپلاستها به کلروپلاست از طریق تحریک سنتز کلروفیل.

جیبرلین ها

جیبرلین ها، مانند اکسین ها، هورمونهای تنظیم کننده گیاه هستند.

آنها تا حد زیادی کنترل تقسیم سلولی و رشد کلی گیاه را کنترل می کنند.

گیاهان کوتوله غالباً دارای نقص ژنتیکی هستند که در آن جیببرلین ها قابل تولید و استفاده نیستند.

گیاه کوتوله ای که در معرض جیبرلین های اضافی قرار دارد به اندازه طبیعی رشد می کند.

جیبرلین ها همچنین مسئول فعال کردن تعدادی آنزیم هستند.

بعضی از گیاهان از جیبرلین ها به عنوان هورمون های جنسی استفاده می کنند و به رشد گل های نر و ماده کمک می کند.

در کنار اکسین ها، هورمون های گیاهی جیبرلین روی پیری قسمت های گیاه تأثیر می گذارند.

جبرلین همچنین نقش مهمی در از بین بردن خواب بذرها، دارد.

جیبرلین موجود در دانه، آنزیمی مانند آمیلازها را فعال می کند که نشاسته ها را به گلوکز تجزیه و انرژی جنین را تأمین می کند.

در کشاورزی تجاری، این هورمونهای گیاهی کاربردهای زیادی دارند.

در صورت استفاده در مرحله مناسب، از جیبرلین ها برای افزایش اندازه انگور و سایر میوه ها استفاده می شود.

جیبرلین ها به طور طبیعی جوانه زنی بذرها را تحریک می کند.

 نقش جیبرلین در گیاه

رشد طولی ساقه را تحریک می کند.

منجر به توسعه میوه های بدون بذر می شود.

پیری در برگ و میوه مرکبات را به تأخیر می اندازد.

خواب گیاه را در گیاهانی که برای القاء جوانه زنی نیاز به نور دارند، خاتمه می دهد.

  هورمون های بازدارنده رشد

آبسزیک اسید

آبسزیک اسید در گیاهان یک ترپنوئید است که در تنظیم جوانه زنی بذر، القای سنتز پروتئین ذخیره سازی و تعدیل تنش آب نقش دارد.

در کشت بافت گیاهی از آن برای کمک به جنین زایی بخصوص هنگام بلوغ و جوانه زنی استفاده می شود.

نام اصلی اسید abscisic dormin بود.

زیرا هورمونهای گیاهی به شدت در روند خواب نقش دارند.

امروزه این هورمونهای گیاهی دو عملکرد اصلی شناخته شده در گیاهان دارند.

اول، آنها روند رشد بذر را تنظیم می كنند.

این کمک می کند تا جنین را به یک نهال کاملاً سالم تبدیل کنید.

دوم، این هورمونهای گیاهی نقش مهمی در پاسخ گیاه به دما و ریزش آب دارند.

با افزایش دما، آب بیشتری از استومای برگ تبخیر می شود، سوراخ های کمی در برگ ها وجود دارد.

با رسیدن دما به نقطه ای که تبخیر آب شروع می شود، اسید آبسیزیک تولید می شود و داخل برگ ها آزاد می شود.

این باعث می شود که استوما بسته شود و آب درون برگ ها حفظ شود.

بدون این هورمون گیاهی، گیاهان نمی توانند میزان آب خود را تنظیم کنند.

این یک عملکرد مهم و ضروری گیاهان آوندی است.

 اتیلن

اتیلن یک هیدروکربن گازی ساده با ساختار شیمیایی H2C=CH2 است.

ظاهراً اتیلن برای رشد طبیعی رویشی گیاه لازم نیست.

با این حال، می تواند تأثیر قابل توجهی در رشد ریشه و شاخه های مختلف داشته باشد.

معمولاً از اتیلن در کشت بافت گیاه استفاده نمی شود.

برخلاف سایر هورمونهای گیاهی، اتیلن یک ماده شیمیایی واحد است.

این ماده در دمای معمولی به صورت گاز است.

بنابراین به گیاهان امکان برقراری ارتباط سریع بین سلولها و گیاهان دیگر را می دهد.

در اوایل دهه ۱۹۰۰، مشخص شد كه گاز اتیلن روند رسیدن میوه را تسریع می كند.

اتیلن همچنین زمانی که به گیاه آسیب وارد می شود، تولید می شود.

هنگامی که ساقه خم، کبود یا شکسته شود، اتیلن آزاد می شود.

به عنوان یک گاز، اتیلن به سرعت در مایعات گیاه پخش می شود و می تواند از طریق هوا حرکت کند.

گیاهان از این هورمون برای دفاع در مقابل گیاهخواران استفاده می کنند.

اتیلن در دهه ۱۹۶۰ کشف شد و کاربردهای تجاری زیادی دارد.

به عنوان یک گاز، باعث رسیدن میوه های نارس بعد از برداشت می شود.

این امر به کشاورزان تجاری اجازه می دهد تا به طور هم زمان کل محصول را برداشت کنند.

از این هورمونهای گیاهی نیز برای تغییر جنسیت گیاهان خاص استفاده می شود و به تولیدکنندگان این امکان را می دهد تا محصول خود را دستکاری کنند.

 سایر هورمونهای گیاهی

چهار گروه اصلی هورمون گیاهی وجود دارد که در سالهای اخیر کشف شده اند.

براسینولیدها هورمونهای استروئیدی، مشابه استروژن و تستوسترون هستند.

این هورمونهای گیاهی در تقسیم سلولی نقش دارند، در حالی که نحوه عملکرد آنها کاملاً مشخص نیست.

اسید سالیسیلیک، یکی دیگر از هورمونهای اخیراً کشف شده، مانند اتیلن عمل می کند.

این هورمون های گیاهی مانند یک هورمون سیستم ایمنی بدن به پاتوژن ها حمله می کنند.

 

 سخن آخر

با شناخت هورمون های گیاهی و آشنایی با کاربرد آن ها، می توان از آنها در مراحل مختلف رشد گیاه استفاده کرد.

در صورت مدیریت صحیح هورمون های گیاهی، می توان محصولات با کیفیتی به بازار عرضه کرد.

هورمون گیاهی – انواع هورمون های کاربردی در گیاهان – فروش هورمون های گیاهی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

14 + چهار =