گلخانه یک دارایی برای هر باغ است و برای بسیاری از آنها برای تکثیر بذرها و گیاهان و فراهم کردن شرایط مناسب برای رشد طیف وسیعی از گیاهان که قادر به زنده ماندن در محیط بیرونی نیستند، ضروری است. برای به دست آوردن حداکثر بهره از گلخانه لازم است نکات مهم در انتخاب محل گلخانه را شناخته و برخی عوامل را هنگام شروع کار در ساخت و ساز در گلخانه مورد توجه قرار دهید.
محل احداث گلخانه
انتخاب محل احداث گلخانه به همان اندازه اهمیت دارد که انتخاب بذر، مواد مغذی گیاهان و سایر اجزای بی شماری که برای اطمینان از موفقیت لازم است. در این مقاله قصد داریم ۱۲ نکته از نکات مهم در انتخاب محل گلخانه که باید در نظر گرفته شود را مورد بررسی قرار دهیم:
- تابش خورشیدی: از آنجا که گیاهان برای فتوسنتز به نور احتیاج دارند، تعیین چگونگی رسیدن نور خورشید به آنها بسیار مهم است. نور کم باعث کاهش فتوسنتز می شود و باعث کندی رشد و سقط جنین میوه و گل می شود. نتیجه آن، بازده کم اقتصادی و مالی است. موقعیت گلخانه و زمان کشت در طول سال تفاوت زیادی در فتوسنتز ایجاد می کند. مکانهایی که در تابستان به اندازه کافی نور خورشید دریافت نمی کنند، نیاز به نورپردازی تکمیلی دارند.
- آب: روزانه مقداری آب مخلوط با مواد مغذی برای تأمین نیاز گیاهان لازم است. برای افزایش راندمان مصرف آب، می توان آب را بازیافت کرد. البته قبل از استفاده از آب بازیافتی باید سطح نمک و pH آن مورد تجزیه و تحلیل اولیه قرار گیرد.
- ارتفاع: ارتفاع در گرمای تابستان و درجه حرارت پایین زمستان تأثیر می گذارد. هر گیاه به یک دما برای رشد بهینه نیاز دارد. اگر مکان گلخانه در ارتفاع بالایی قرار دارد، چندین نکته در مورد چگونگی کنترل دما ذکر شده است که آنها را باید مورد توجه قرار دهید:
- در هنگام سرد بودن، آب در اطراف گیاهان قرار دهید. آب در طول روز گرما می یابد و در طول شب که دما کاهش می یابد، مانع از کاهش دما برای گیاه می شود.
- در ماه های سردتر یک سنسور دما را در گلخانه قرار دهید تا هنگام کاهش دما هشدار دهد. در صورت لزوم می توانید برای افزایش دما یک بخاری در گلخانه قرار دهید.
- از یک دریچه اتوماتیک برای کنترل دما استفاده کنید.
- درختان، کوهها و سایر موانع را که احتمالاً سایه ای بر گلخانه ایجاد می کنند، بخصوص در صبح، در نظر بگیرید. کوه ها همچنین توانایی تأثیرگذاری بر الگوهای باد و طوفان را دارند. سایر ملاحظات محیطی عبارتند از: ابر و مه، که می توانند در ساعات مشخصی از روز در مناطق خاص جمع شوند و از تابش نور خورشید و فتوسنتز بکاهند. باد که می تواند باعث صدمه ساختاری شود و گرما را از گلخانه دور کند. گرد و غبار و شن و ماسه ای که می تواند مانع از رسیدن نور به گلخانه شوند.
- آفات و بیماری ها: حتماً مکانی را انتخاب کنید که از سایر مناطق تولید محصولات کشاورزی فاصله زیادی داشته باشد. یا یک منطقه بافر بین عملیات و سایر مناطق تولیدی خود ایجاد کنید تا از آلودگی آفات جلوگیری کنید.
- سطح و سطح پایدار: از پایداری زمینی که گلخانه خود را در آن بنا می کنید، آگاه شوید. نباید مشمول تغییر باشد. زمین نیز برای تخلیه آب باید درجه بندی شود. علاوه بر این، زمین باید به گونه ای فشرده شود که پس از ساخت گلخانه هیچگونه نشستی نداشته باشد.
- یکی از نکات مهم در انتخاب محل گلخانه اینست که این مکان مجهز به آب، برق، گاز یا سوخت برای گرمایش باشد.
- راه دسترسی به جاده های خوب یک ضرورت است. به عنوان مثال، در صورت نبود جاده یا راه ارتباطی مناسب، هنگام برداشت، محصول تحت تأثیر سنگین بودن وسیله نقلیه قرار می گیرد که می تواند منجر به کبودی، خرد شدن و سایر آسیب های مهم شود.
- جهت گیری شمالی – جنوبی: گلخانه و همچنین گیاهان داخل گلخانه باید جهت شمال به جنوب به ویژه در عرض های جنوبی باشند. جهت یابی به حداکثر رساندن میزان نور خورشید و ایجاد بهترین تهویه ممکن کمک شایانی می کند
- قابلیت گسترش: توصیه می شود زمین بیشتری را از آنچه در ابتدا به آن نیاز دارید خریداری کنید تا بعداً امکان گسترش پیدا کنید.
- در دسترس بودن نیروی کار: صاحب یا مدیر عملیات به دو نوع نیروی کار مختلف نیاز دارد:
- کارگران قابل آموزش به عنوان نیروی کار. این کارگران از مراقبت از گیاه و برداشت میوه و بسته بندی آنها مراقبت می کنند.
- کارگران متخصص. این شامل پرورش دهندگان، مدیران تولید گیاهان، متخصصان تغذیه گیاهان، متخصصان حفاظت از گیاهان، متخصصان دفتر/ رایانه، متخصصان کار/ مدیریت و متخصصان بازاریابی است.
- اقامتگاه مدیریتی: باغداران و مدیران باید در صورت اضطراری نسبتاً نزدیک گلخانه زندگی کنند.
سخن آخر
چهار عامل اصلی احداث گلخانه
هنگام بررسی انتخاب بهترین مکان برای احداث گلخانه، باید چهار عامل اصلی در نظر گرفته شود:
- نوع محصول
- شرایط اقلیمی
- نفوذ نور و هزینه
نوع محصول رشد یافته مشخص می کند که میزان نفوذ نور، گرمایش و سرمایش چقدر باشد. شرایط اقلیمی اصلی شامل برف و باد است. دامنه های بام باید حداقل ۲۸ درجه شیب داشته باشند و هوای گرم در گلخانه باید از تجمع برف در پشت بام جلوگیری کند.
ساختار گلخانه باید به گونه ای باشد که حداکثر نفوذ نور را داشته باشد. مواد شیشه ای باید بسیار شفاف باشند و جهت شمال و جنوب داشته باشند تا حداکثر استفاده از نور خورشید شود. برای حداکثر بازتاب نور، ساختارهای پشتیبانی باید با یک ماده بازتاب کننده و رنگی، رنگ شوند.
بیشتر محصولات گلخانه ای از نظر نور در طول موج بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر رشد می کنند. این طیف از طول موجها تابش فعال فتوسنتزی نامیده می شوند. بیشتر پوشش های گلخانه ای این امواج کوتاه نور مرئی را در خود جای می دهند.
با این اوصاف باید در انتخاب محل احداث گلخانه دقت لازم را به عمل آورد تا بتوان محصولات با کیفیتی تولید کرد.
کلمات کلیدی : نکات مهم در انتخاب محل گلخانه – انتخاب محل احداث گلخانه – بهتربن مکان برای احداث گلخانه
