خانواده کدوئیان گیاهانی تمام خزنده، ساکن نواحی گرم و حساس به سرما هستند. هر چند که قسمت مورد استفاده گیاهان خانواده کدوئیان میوه آن است، با این حال این گیاهان را جزو سبزی ها قرار داده اند. گونه های مختلف این خانواده بعنوان سبزی و گاهی جزء گیاهان زینتی مورد استفاده قرار می گیرند. این خانواده هم مانند سایر گیاهان زراعی در معرض انواع و اقسام بیماری ها و آفات قرار می گیرد. از جمله این بیماری ها می توان به بیماری آنتراکنوز اشاره کرد. مبارزه با بیماری آنتراکنوز یکی از مورادیست که باید آن را شناخته و درصدد رفع آن برآمد.
بیماری گیاهی آنتراکنوز یکی از بیماری‌های مخرب مخصوصاً روی خیار است که در مناطق بارانی گسترش بیشتری دارد. عامل این بیماری به طالبی، هندوانه و خیار آسیب شدیدی می رساند، ولی روی کدو تاثیری ندارد. آسیب های قابل توجهی می تواند به خیار، ملون و هندوانه وارد کند، مگر اینکه از گونه های مقاوم استفاده شود. کدو حلوایی و کدو تنبل به ندرت، به این بیماری مبتلا می شوند.
در ادامه شما را با علائم و عوامل بیماری آنتراکنوز آشنا می کنیم و در نهایت راه های مبارزه با این بیماری مخرب را مورد بررسی قرار می دهیم. تا انتها با ما همراه باشید.
علائم بیماری آنتراکنوز کدوییان
عامل این بیماری قارچ Colletotrichum Orbiculare است و از مرحله گیاهچه تا زمانی که گیاه به میوه می نشیند، گیاه را دچار مشکل می کند. آنتراکنوز توسط قارچ ها ایجاد می شود که مسئول بسیاری از بیماری های گیاهی هستند. نشانه‌های بیماری آنتراکنوز روی تمام قسمت‌های هوایی گیاه قابل مشاهده است. در برگ، ساقه و میوه گیاهان آلوده، ضایعات دایره ای قهوه ای و آب سوخته همراه با حاشیه زردرنگ ایجاد می شود.
با گسترش بیماری، زخم‌ها به اندازه یک سانتی‌متر توسعه پیدا می کنند و تیره رنگ، زاویه دار و در نهایت خشک می‌شوند. نشانه‌های بیماری آنتراکنوز روی میوه به صورت لکه های قهوه‌ای، فرورفته، دایره ای و آفتاب سوخته دیده می‌شود. علائم بیماری آنتراکنوز روی ارقامی که دارای مقاومت بیشتری در برابر بیماری هستند، به صورت زخم‌های برنزی رنگ با حاشیه ای سبز نمایان می شوند.
با گسترش بیماری، قسمت های خشک شده روی برگ‌ها، می ریزد و برگ ظاهری غربالی و سوراخ سوراخ پیدا می کند. روی شاخ و برگ هندوانه لکه ها نامنظم هستند و به رنگ قهوه ای تیره یا سیاه تبدیل می شوند. روی خیار لکه ها قهوه ای می شوند و می توانند به طور قابل توجهی بزرگ شوند.
عوامل ایجاد کننده بیماری آنتراکنوز کدوئیان
قارچ Colletotrichum Orbiculare دلیل اصلی ایجاد بیماری آنتراکنوز است که می تواند در بقایای گیاهان آلوده و بذر زنده بماند. اسپورها روی برگ ها و میوه های آلوده شکل می گیرند. اینها به راحتی با آب باران، آبیاری، لباس یا تجهیزات کارگران و ادوات کشاورزی، منتقل می شوند.
این بیماری در شرایط محیطی گرم و مرطوب گسترش پیدا می کند. در طول تابستان های خیلی گرم، این بیماری می تواند تشدید شود.
عامل بیماری، زمستان را روی بقایای گیاهان آلوده، علف‌های هرز و بذور آلوده و یا در خاک به صورت اسپور غیرجنسی سپری می‌کند. ممکن است بذر به دست آمده از میوه‌های آلوده نیز در انتقال بیماری نقش داشته باشند. اسپورها به وسیله باد، حشرات و باران از بوته آلوده به بوته‌های سالم منتقل می شوند. بهترین شرایط برای جوانه‌زدن اسپور، فراهم بودن درجه حرارت ۲۷-۲۳ درجه سانتیگراد و رطوبت اشباع است که از موارد قابل توجه می توان به مبارزه با بیماری آنتراکنوز اشاره کرد که در ادامه به آن می پردازیم.
مبارزه با بیماری آنتراکنوز کدوئیان
مهمترین راهکارهای کنترل و مبارزه با بیماری آنتراکنوز عبارتند از:
- در صورت امکان انواع گیاهان مقاوم را انتخاب کنید و از بذرهای ضدعفونی شده که عاری از بیماری هستند، استفاده کنید.
- برای جلوگیری از شیوع بیماری، وسایل و ابزار را ضدعفونی کنید.
- از یک تناوب زراعی سه ساله با محصولات غیرمرتبط و غیرمیزبان استفاده کنید.
- برگ ها، میوه ها و ساقه های آلوده را کمپوست نکنید. پس از برداشت محصول، مزرعه را به طور کامل از بقایای آلوده تمیز کنید تا بعد از برداشت، مکان های زمستان گذرانی برای اسپورهای قارچی از بین بروند.
- فاصله بین ردیف‌ها و بوته ها را زیاد کنید.
- از آبیاری بارانی یا پاششی اجتناب کنید. قسمت های هوایی نباید مرطوب شوند.
- بقایای گیاهی را بعد از برداشت جمع‌آوری و از محل دور کنید.
- اجرای یک برنامه سمپاشی با قارچ کش جهت پیشگیری از بیماری
- قارچ کش های تأیید شده را در فواصل منظم و بیشتر در صورت وقوع باران های مکرر به محصول اسپری کنید.
- از جمله قارچ کش های موجود می توان به بنومیل و فرمولاسیون مانب و مانکوزب اشاره کرد.
سمپاشی با بردوفیکس برای مبارزه با بیماری آنتراکنوز :
– ضدعفونی بذور قبل از کاشت با نسبت ١۰ در هزار
– ضدعفونی خاک بلافاصله بعد از کاشت با نسبت ١۰ در هزار
– سمپاشی با نسبت ۵ در هزار هنگام جوانه زنی و بازشدن اولین برگ‌ها
– سمپاشی با نسبت ۵ در هزار در صورت وجود آلودگی و تکرار آن با فاصله دو هفته یک بار
