با آمدن فصل بهار ممکن است بخاطر شرایط ناپایدار جوی، مشکلاتی برای درختان بوجود آید. مخصوصا درختانی که به سرما حساس هستند و تغییرات آب و هوایی، سریعا واکنش نشان می دهند. این مساله باعث می شود محصولات دچار افت کیفیت و کمیت شوند. چندسالی است که مشکل سرمازدگی درختان یکی از دغدغه های اصلی باغدارن شده است. زیرا که در فصل بهار درختان شکوفه می دهند و همین باعث می شود با تغییر آب و هوا به آن ها آسیب برسد. سرمازدگی شکوفه ها را از بین می برد و منجر به کاهش محصول در آن سال می گردد. یکی از درختان حساس در برابر شرایط نامتعادل جوی، درخت گردو هست. در این محتوا می تولنید اطلاعات مفیدی در مورد درخت گردو و سرشاخه کاری بدست آورید.
علاوه بر این، برای تولید گردو هنوز از روش های سنتی استفاده می شود، همین موضوع باعث ایجاد مشکلاتی برای باغداران شده است. ارتفاع درختان زیاد است و محصول آنها کم، در نتیجه باعث به زحمت افتادن باغدارن برای برداشت محصول می شود. این در حالی است که با استفاده از روش های جدید در تولید محصول می توان میزان محصول و کیفت آن را تا حد زیادی افزایش داد.
در این مقاله در مورد سرشاخه کاری درخت گردو و فواید آن بطور خلاصه توضیحاتی ارائه می کنیم و در ادامه مراحل پیوند سرشاخه ها را مورد بررسی قرار می دهیم. با ما همراه باشید.
سرشاخه کاری چیست؟
گردو از محصولات مهم خشکباری جهان محسوب می شود و ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گردو در سطح جهان محسوب می شد. با این وجود به دلیل کیفیت و عملکرد پایین محصول، ایران سهم خود را از تجارت جهانی از دست داد. کاشت درختان با منشا بذری و پیوند نزدن آنها از اصلی ترین عوامل کاهش محصول گردو گزارش شده است. با توجه به تعداد زیاد درختان گردو در ایران، سرشاخه کاری و تعویض سرشاخه های درختان گردو، بهترین روش برای اصلاح کیفیت و عملکرد آنها است.
در این روش شاخه هایی که اصلاح ژنتیکی شده اند را به درختان پیوند می زنند.
به این صورت که برخی از شاخه های درختان گردو بریده و سرشاخه های جدید به درخت پیوند زده می شود. با گذشت زمان و رشد درخت، سرشاخه ها رشد می کنند و قسمت پیوند زده با بقیه قسمت ها متفاوت می شود.
این روش مخصوص درختانی است که از طریق بذر تولید شده اند و محصول کمی تولید می کنند. سرشاخه کاری باعث می شود که سرشاخه هایی که دچار سرمازدگی شده اند با سرشاخه های جدید جایگزین شوند و مشکل سرمازدگی درختان گردو رفع شود. در واقع علت اصلی سرشاخه کاری درخت گردو سرمازدگی است.
همچنین پیوند سرشاخه های جدید، با هدف اصلاح درختان گردو و مقاومت در برابر سرمازدگی انجام می شود. با اجرای این طرح، میزان تولیدات به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد و از نظر اقتصادی سودآوری زیادی در پی خواهد داشت.
برای تهیه پیوندک از درختان مرغوب استفاده می کنند. این درختان باید هر ساله هرس شوند تا پیوسته رشد رویشی داشته باشند. برای این کار بهتر است شاخه های اصلی مرکزی گردو از ۵۰ سانتی متری نزدیک تنه اصلی با اره بریده شوند و محل بریدگی را با چسب مخصوص باغبانی پوشش داد. شاخه های مناسب برای پیوند پس از هرس، شروع به رشد می کنند و تا آخر زمستان قابل استفاده خواهند بود.
در اواخر زمستان شاخه های یکساله را برداشته و آنها را به قطعات ۱۰ الی ۱۵ سانتی متری برش می دهند و درون کیسه پلاستیکی داخل یخچال در دمای ۰ تا ۳ درجه، نگهداری می کنند. زمان پیوند و یا سرشاخه کاری هم تقریباً نیمه دوم فروردین است که درختان شروع به رشد کرده اند و پوست درخت براحتی جدا می شود.
مراحل پیوند سرشاخه ها
- بعد از برش شاخه های یکساله، آنها را داخل پارچه یا روزنامه نمناک می پیچند و درون یخچال نگهداری می کنند. با این کار پیوندک ها تا زمان فرا رسیدن پیوند در خواب می مانند و رطوبت خود را از دست نمی دهند.
- ۱ تا ۲ هفته قبل از زمان پیوند، سرشاخه های درختانی که قرار است پیوند داده شوند، برداشته می شود. تقریبا نیمه دوم فروردین که برگدهی شروع شده و پوست درخت نرم است، عملیات پیوند زدن را شروع می کنند.
- مقداری خاک اره را داخل گونی یا جعبه چوبی می ریزند و چندین بار با آب شستشو می دهند تا کاملاً خیس و شسته شوند. سپس آب آنها را کاملا خارج می کنند. این خاک اره ها را تا زمان پیوند در مکان سرپوشیده قرار می دهند تا آب اضافه آنها کاملاً خشک شود. بطوری که در زمان پیوند رطوبت خاک اره ها در حد نم باشد.
- قبل از انجام پیوند، محل بریده شده را از چند سانتی متری برش قبلی دوباره برش می دهند تا سطح تازه ای برای پیوند ایجاد شود. پوست درخت در این هنگام براحتی جدا می شود. این کار را با یک اره تیز انجام می دهند تا پوست محل برش آسیب نبیند.
- پیوندکها را از یخچال بیرون می آورند و در سایه نگهداری می کنند. برای پیوند، قاعده پیوندک را بصورت مورب برش می دهند. این برش ها باید کاملاً صاف و یکدست باشند و با یک چاقوی تیز انجام شوند. سپس یک برش مورب کوتاه در پشت برش قبلی ایجاد می کنند.
- متناسب با قطر پیوندک، نوار باریکی از پوست درخت پایه را برمی دارند. برای اینکار یک خراش عمودی ۳ تا ۴ سانتی متری روی پوست ایجاد می کنند. در مرحله بعد پیوندک را مماس با خراش اول قرار می دهند و طرف بعدی پوست درخت را خراش می دهند. سپس با نوک چاقو پوست درخت پایه را بلند می کنند و پیوندک را داخل پوست قرار می دهند و دو سوم پوست پایه را جدا می کنند.
- با دو میخ باریک ۱ تا ۱٫۵ سانتی متری، پیوندک را به پایه متصل می کنند. سپس مقداری خاک اره مرطوب را روی محل پیوند قرار می دهند و آن را با نوار پلاستیکی محکم می بندند.
- پس از پیوند، خاک اره را تا مدت ۳ هفته روی پیوند باقی می گذارند. زمانی که طول پیوندک به ۱۰ الی ۱۵ سانتی متر رسید، به تدریج خاک اره را بر می دارند. برداشتن پوشش خاک اره باید به تدریج و در چند روز انجام شود. در غیر اینصورت ممکن است پیوند یا کالوس ایجاد شده آسیب ببیند. پس از برداشتن خاک اره محل پیوند را با چسب باغبانی می پوشانند.
قابل ذکر است که مناسب ترین درختان برای سرشاخه کاری درختانی هستند که سن کمتر از ۱۰ سال دارند.
همچنین بهترین شاخه ها برای پیوند زدن، شاخه هایی با قطر ۲ تا ۱۰ سانتی متر هستند.
نکته مهم دیگر اینست که در صورتی که رطوبت کافی وجود دارد، نیازی به آبیاری مجدد درخت نیست. آبیاری زیاد باعث ترشح شیرابه و تجمع آن زیر کیسه های پوشش دهنده پیوند می شود و در نهایت ایجاد خفگی می کند.
کلمات کلیدی: ( درخت گردو ، سرشاخه کاری ، سرشاخه کاری چیست؟ )